Rivièra Cocktail (2006)

Regie: Heinz Bütler | 96 minuten | biografie, documentaire

‘All the world is a stage. And all the men and women merely players’, aldus William Shakespeare in zijn befaamde komedie ‘As You Like It’. De Ierse fotograaf Edward Quinn leek voor het toneelstuk van het leven altijd de beste plaatsen te hebben, dat blijkt wel uit zijn geweldige palmares aan foto’s van de rich and famous die in de jaren vijftig massaal naar de Franse Rivièra trokken om te ontspannen. Hij had met hen de stilzwijgende afspraak dat hij hen nooit in diskrediet zou brengen met onflatteuze foto’s en in ruil daarvoor kreeg hij alle ruimte van de sterren om net dat ene bijzondere plaatje te kunnen schieten. Het woord paparazzo bestond nog niet en als alle fotografen dezelfde mentaliteit hadden gehad als hij was die term er nooit gekomen. Inmiddels is er een heel ander slag fotografen dat de dienst uitmaakt. Alleen al in Nederland bestaan er tientallen tijdschriften met foto’s van sterren die gefotografeerd zijn zonder dat ze het weten, waarin uitsluitend hun uitglijders worden belicht. Waar is het toch misgegaan, zou Quinn zich afvragen.

De jaren vijftig vormen onmiskenbaar het hoogtepunt in de wereld van de glitter and glamour. In die tijd had je nog échte sterren, beeldschone en onbereikbare mannen en vrouwen wiens bekende gezichten ook nu nog tot de verbeelding spreken. Grace Kelly, Cary Grant, Brigitte Bardot, Sophia Loren, Audrey Hepburn, Gary Cooper en Frank Sinatra; stuk voor stuk waren het sterren zoals je ze nu niet meer kent. Toen Edward Quinn als jonge muzikant voor het eerst aan de Côte d’Azur kwam, besefte hij dat hij het verkeerde beroep had uitgekozen. Met het fotograferen van de talloze beroemde mensen die voor hun ontspanning naar Cannes en andere mondaine badplaatsen aan de Rivièra kwamen viel veel meer geld te verdienen. En zo gooide hij het roer drastisch om, gesteund door zijn kersverse Zwitserse vrouw Gret. Aanvankelijk beperkte hij zich tot het fotograferen van pin-ups op het strand, maar naar mate hij meer contacten kreeg in ‘het wereldje’ kreeg hij steeds meer bekende mensen voor zijn lens. De eerste ster die hij voor zijn lens kreeg was Audrey Hepburn in 1951, toen ze eigenlijk pas aan het begin van haar carrière stond en niemand haar nog kende. Mede dankzij de foto’s van Quinn is ze wellicht zo’n groot stijlicoon geworden.

De Zwitserse documentairemaker Heinz Bütler legt graag het leven van kunstenaars vast in een film. De Italiaanse beeldhouwer Alberto Giacometti, schilders Andreas Walser, Félix Vallotton en Ferdinand Hodler en fotograaf Henri Cartier-Bresson zijn allemaal al eens onderwerp geweest van zijn werk. En nu brengt hij een ode aan het oeuvre van Edward Quinn. Hij doet dat door heel veel van zijn foto’s te tonen (soms begeleid door een korte toelichting door een voice-over), die hier en daar gelardeerd worden met flarden van interviews met Quinns weduwe Gret, die met leuke anekdotes op de proppen komt. Ook de fotograaf zelf, die in 1997 op 77-jarige leeftijd overleed, komt aan het woord via een gesprek dat in 1993 werd opgenomen. De sterren met wie Quinn zo’n goed contact had zijn niet geïnterviewd (de meeste zijn overigens ook al overleden), maar wel de schilder Georg Baselitz. Quinn fotografeerde kunstenaars in alle soorten en maten, dus ook schilders. Met Pablo Picasso bijvoorbeeld onderhield hij een hechte vriendschap en ook Baselitz was een van zijn persoonlijke favorieten. In de documentaire wordt kort teruggeblikt op deze latere periode uit het werk van Quinn. De beelden worden ondersteund door een jazzy soundtrack die ter plek wordt gespeeld door Franco Ambrosetti and European Legacy. De muzikanten geven ook hun commentaar op de foto’s, wat een aardige afwisseling biedt.

Zoals wel vaker het geval met documentaires over kunstenaars steekt de filmer zijn adoratie niet onder stoelen of banken. ‘Rivièra Cocktail’ mist dan ook de noodzakelijke kritische toon. De film geeft echter een prachtig inkijkje in een wereldje dat anders altijd gesloten zal blijven voor de gewone man. Een wereld die nu niet meer bestaat, die waarin beroemdheden en fotografen in een symbiose naast elkaar leven. Beroemdheden als Sophia Loren en Grace Kelly hadden fotografen als Quinn nodig om hun image te creëren en in stand te houden en Quinn had hen nodig om – letterlijk – brood op de plank te krijgen. “It wasn’t really a realistic time. It was all a bit nicer than it really was,” aldus Gret Quinn. Realistisch of niet, je zou wensen dat zulke stilzwijgende overeenkomsten nu nog steeds bestonden. Misschien waren sterretjes als Britney Spears en Lindsay Lohan dan niet zo ver afgegleden…

Patricia Smagge