Rooster Cogburn (1975)

Regie: Stuart Millar | 108 minuten | actie, drama, komedie, western | Acteurs: John Wayne, Katharine Hepburn, Anthony Zerbe, Richard Jordan, John McIntire, Paul Koslo, Jack Colvin, Jon Lormer, Richard Romancito, Lane Smith, Warren Vanders, Jerry Gatlin, Strother Martin, Tommy Lee

John Wayne is hier niet de jonge revolvergod, maar een dikke oude man met vet grijs haar en een ooglapje voor. Hij is aan de drank verslaafd en als je dat niet meteen doorhebt, wordt dit binnen de kortste keren wel duidelijk. Ook is hij net iets te schietgraag waardoor hij meer lijken aflevert dan gevangenen. Met beide handen grijpt hij de laatste kans aan om te voorkomen dat hij zijn deputy ster moet inleveren. Hij maakt genadeloos jacht op een bende onder leiding van de hardvochtige en licht psychopathische Hawk (Richard Jordan). De schurken hebben een grote partij nitroglycerine buitgemaakt en daarbij een groep soldaten vermoord. Ze willen de explosieven gebruiken om een spectaculaire roof te plegen.

De bende doet ook het Indianendorp aan waar Eula Goodnight en haar vader het geloof verspreiden onder de plaatselijke bevolking. Hawk laat zich in eerste instantie imponeren door de onverzettelijkheid van Eula, maar als de bendeleden zich hebben geïnstalleerd in het dorp en stomdronken zijn geworden, gebruiken ze bruut geweld tegen de inwoners. Ook Eula’s vader is hiervan het slachtoffer. Wanneer Rooster Cogburn in het voetspoor van de bende het dorp aandoet, besluit ze met hem op te trekken en er op toe te zien dat de moordenaars van haar vader en vrienden gestraft zullen worden. Ook haar jonge protegé Wolf heeft niemand meer voor wie hij in het dorp hoeft te blijven. Cogburn is het totaal niet eens met hun voornemen, maar Eula is een erg vasthoudend type.

De vergelijking met ‘The African Queen’ (1951) ligt voor de hand. Ook in deze film speelt Katharine Hepburn een oude, godvrezende vrijster, maar hier is ze veel minder stijfjes. Dat zou ook ongeloofwaardig zijn geweest. In donker Afrika zat ze weliswaar in de jungle, maar het was toch een beschaafde missiepost, terwijl ze hier met de inheemse indianen in de wildernis moet zien te overleven. Ook is haar houding tegenover John Wayne van meet af aan flirterig te noemen en is ze ondanks haar ongetrouwde status een vrouw van de wereld. De twee sterren hebben duidelijk veel plezier in hun gezamenlijke optreden en dat werkt aanstekelijk. John Wayne etaleert hier breeduit zijn komische talent en is aandoenlijk als hopeloze loser.

Het scenario laat de twee grootheden van het witte doek behoorlijk in de steek. Het verhaal sleept zich maar een beetje voort van gewelddadig incident naar grappig voorval. De nitroglycerine is daarvan een goed voorbeeld. De verwachting wordt gewekt dat de bende dit explosieve goedje binnen een redelijke termijn in het bezit zal krijgen en daarmee vervolgens die grote roof zal gaan plegen, maar niets van dat al. Aan het einde van de film zijn de bendeleden nog steeds bezig met te proberen om dit hulpmiddel buit te maken en is de geplande roof op de achtergrond geraakt. Waarom dit zo is, weet niemand. De regisseur vertrouwt er teveel op dat het samenspel van Hepburn en Wayne voldoende is om de kijker tevreden te stellen en tot op zekere hoogte is dat ook zo, maar niet helemaal.

Een leuke film met fijne rollen van Katharine Hepburn en John Wayne die samen met het schitterende landschapsschoon het rammelende verhaal op een aantrekkelijke manier verpakken.

Diana Tjin-A Cheong