Rumble Fish (1983)

Regie: Francis Ford Coppola | 94 minuten | drama | Acteurs: Matt Dillon, Mickey Rourke, Diane Lane, Chris Penn, Nicolas Cage, Dennis Hopper, Diana Scarwid, Vincent Spano, Laurence Fishburne

Dat Francis Ford Coppola niet alleen goed uit de voeten kan met grootse, epische producties als ‘Apocalypse Now’ en de ‘Godfather-trilogie’ bewijst deze Amerikaanse regisseur met ‘Rumble Fish’. Opgezet als een kleinschalige productie, toont Coppola een imponerende kijk op het schijnbaar doelloze leven van een groepje jongeren uit de jaren 70.

Russel ‘Rusty’ James (Dillon) is een straatschoffie die een kleine jeugdbende leidt. Door vechtpartijtjes uit te lokken en de buurt te provoceren, hoopt de jongen een reputatie op te bouwen. James beseft dat hij niet erg pienter is en nooit zo zal worden als zijn oudere broer. En dat doet pijn. Zijn oudere broer, ‘The Motorcycle Boy’ (Rourke), heeft een legendarische status opgebouwd. Als er in de buurt over ‘The Motorcycle Boy’ wordt gepraat, dan is dat met respect. Het leven van James verandert als zijn oudere broer na jaren van afwezigheid plotseling terugkeert naar zijn geboorteplaats. James is dolenthousiast met de terugkeer van zijn broer. Zelfs hun alcoholistische vader (Hopper) is blij hen te zien. Met de terugkeer van de oudere broer verandert het leven van iedereen ingrijpend.

De film is in zwart/wit geschoten. Dit is gedaan om de kleurenblindheid van ‘The Motorcycle Boy’ te accentueren. De prent schetst een intiem portret van een in elkaar stortend gezin. Rusty James is een jongen die geen enkel doel voor ogen heeft, behalve roem vergaren in zijn geboorteplaats. In plaats van te kiezen voor een eerzaam beroep, hoopt hij dat door geweld te bereiken. Op steun van zijn vader hoeft hij niet te rekenen. Zowel geestelijk als mentaal is Rusty’s voogd een wrak. De alcoholverslaving heeft onherroepelijk zijn tol geëist. En als dan blijkt dat de mythische status die zijn oudere broer heeft bereikt niets meer is dan een zeepbel, stort Rusty’s wereld in.

Het acteerwerk is van een zeer hoog niveau. De piepjonge Matt Dillon speelt erg sterk. Met een jeugdige bravoure weet hij een ‘streetwise’ personage neer te zetten, die naast medelijden ook sympathie op weet te wekken. Achter het masker van onverschilligheid en macho-gedrag, schuilt een onzekere, gekwelde jongen die enorm opkijkt tegen zijn oudere broer. Een jongen die weet dat hij nooit zijn broer zal evenaren, laat staan een eigen reputatie kan opbouwen. Hij haat het dat hij niet slimmer is en iets niet begrijpt. Dillon zet zijn personage met al zijn frustraties erg overtuigend neer. De emoties van Dillon’s personage zijn bijna tastbaar en met zijn lichaamstaal en uitstraling weet hij dat erg goed uit te beelden.

Mickey Rourke speelt de oudere broer. Rourke weet zijn karakter een flinke dosis charme en mysterie mee te geven. Er is iets met ‘The Motorcycle Boy’ dat hem ongrijpbaar maakt, de film draait voor een groot gedeelte op de geheimzinnigheid rond dit figuur. Al snel wordt duidelijk dat er iets mis is met ‘The Motorcycle Boy’. Hij ontwijkt zijn broer en worstelt met zijn imago. Rourke zet de tragiek van zijn personage uitstekend neer. De legendarische, bijna mythische reputatie van ‘The Motorcycle Boy’ is gebaseerd op opgeblazen geruchten. De gevoelige motorrijder is een jongen die mislukt is in het leven en daar onder lijdt. Zijn dromen zijn niet uitgekomen en hij leeft nu onder de druk om zijn status in de buurt waar te maken. Iets dat onmogelijk is. Wanhopig probeert Rourke’s personage zijn status af te zwakken en te relativeren, maar niemand luistert. Zijn broer accepteert geen gevallen ‘held’.

De andere castleden spelen ook goed. Dennis Hopper heeft een bescheiden maar mooie rol als dronken vader. In een relatief korte tijd weet Hopper toch een indrukwekkende rol neer te zetten als een vader die met het lot van zijn zonen begaan is, maar zeer tekort schiet als opvoeder en rolmodel. Het is juist hij die de twijfelachtige reputatie van ‘The Motorcycle Boy’ meteen doorziet. De rest van de cast bestaat uit nog zeer jonge acteurs, als Cage, die in het begin van hun loopbaan stonden. Hun rollen zijn erg klein, maar niettemin leuk om te zien.

De naam van de film slaat op gevechtsvissen, ‘Rumble Fish’. Vissen die bereid zijn zich dood te vechten, zelfs als ze hun eigen spiegelbeeld zien. Een symboliek die duidelijk terug te vinden is in het karakter van ‘The Motorcycle Boy’. Het is de legende die de legende doodt. Een krachtige boodschap in een krachtige film.

Frank v.d. Ven

Waardering: 4

Bioscooprelease: 22 mei 1986