Sakawa (2018)

Regie: Ben Asamoah | 81 minuten | documentaire

Internetfraude: is daar nu echt geld mee te verdienen? Waarom begin je überhaupt aan zoiets? Wat voor mensen zijn dat die andere, naïeve, mensen oplichten? In ‘Sakawa’ krijgen we een uniek kijkje achter de schermen bij internetoplichters in Ghana, het geboorteland van de regisseur, Ben Asamoah. De in 1985 in Ghana geboren filmmaker vertrok op zijn derde met zijn moeder naar Nederland. In België kreeg het gezin uiteindelijk vaste grond onder de voeten en Asamoah volgde een opleiding aan de RITSC filmschool. Had zijn moeder niet de keuze gemaakt om naar Europa te trekken, was Ben hoogstwaarschijnlijk zelf een internetoplichter geworden.

Veel keuze heb je namelijk niet als jongere in Ghana. Als straatverkoper is niet veel te verdienen en wil je een eigen bedrijf beginnen, heb je heel veel startkapitaal nodig. Wat bijzonder is aan ‘Sakawa’ is dat je het perspectief van de oplichters krijgt te zien. Natuurlijk is het niet goed te praten wat ze doen, maar het is wél te begrijpen. Als een domme westerling contact wil leggen via een datingsite en vervolgens gevoelens ontwikkelt voor de beeldschone vrouw die met een paar keer ‘Hello baby, I miss u so much’ al beet heeft, zonder die in het echt ontmoet te hebben… kun je ze dan kwalijk nemen dat ze daarvan willen profiteren?

‘Sakawa’ volgt twee jonge twintigers. Allereerst is daar Ama, alleenstaande moeder van een zoontje van zes, die van de doorgewinterde Fi les en financiële middelen krijgt in het ‘browsen’ en hoe ze het oplichten van westerse mannen aan moet pakken. Snel typen kan Ama niet, maar ook haar Engels is niet goed genoeg. De man die ze na ongeveer een week wil vragen om geld reageert via Whatsapp al snel geïrriteerd met ‘I’m at work!’. Ama wil het liefst een eigen kapperszaak beginnen, dus de vooruitzichten om op deze manier snel geld te verdienen spreken haar erg aan. Daarnaast wil ze ook een goede opleiding voor haar zoontje. De liefdevolle momenten tussen die twee winnen de kijker voor haar.

Samuel kan heel goed een vrouwenstem nabootsen. Dat scheelt weer, want collega-fraudeurs moeten een speciale telefoon kopen die hun stem vervormd tot vrouwenstem. Hij wil graag emigreren naar Italië, maar heeft dan eerst geld nodig voor een geboorteakte en paspoort. Samuels grote voorbeeld, Francis, heeft het al helemaal gemaakt. Hij heeft een dure auto en een groot huis, allemaal verdiend dankzij internet. Het kán dus wel. Maar of Ama en Samuel zo succesvol zullen worden…

Een ander aspect dat in ‘Sakawa’ belicht wordt is het belang van eeuwenoude rituelen en tradities. De jongere Ghanese generatie gelooft nog heilig in de kracht van bezweringen en het vullen van een kom met eieren, kolanoten, koeienbotten, menstruatiebloed en regenwater om het vervolgens aan varkens te voeren, daar kijkt niemand vreemd van op. Want door dat te doen, komen je wensen uit.

‘Sakawa’ neigt af en toe wat eentonig te worden, maar dankzij het fraaie camerawerk (met mooie opnamen die met een drone gemaakt zijn) blijft de film boeien. Het is interessant om de achtergrond te leren kennen waarin mensen zich genoodzaakt zien zich te wenden tot internetoplichting. En hoewel het de irritatie bij weer een volle spammap niet minder zal maken, heb je wel een beter beeld van en dus begrip voor de afzender.

Monica Meijer

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 7 maart 2019