Secret Societies (2007)

Regie: Philip Gardiner | 240 minuten | documentaire, geschiedenis |

Dat de wereld wordt gedomineerd door een klein groepje dat zichzelf veel verschillende namen geeft zoals elite, intellectuelen of vrijmetselaars, is wellicht niets nieuws. Maar dat deze zogenaamde wereldleiders met elkaar verbonden zijn door mysterieuze geheime genootschappen, verschaft wellicht een nieuw inzicht. Zeker als zich in dit geheime gezelschap personen bevinden die een wel heel prominente rol spelen op het wereldtoneel.

Zo zijn bijvoorbeeld Bill Clinton, Colin Powell en Condoleezza Rice allen lid van de zogenaamde CFR Group (de Council for Foreign Relations), volgens de documentairemakers een van de meest invloedrijke hedendaagse geheime genootschappen. Een ander geheim genootschap is ‘Skulls and Bones’ dat zich vestigt aan de Amerikaanse Yale universiteit, tevens de thuisbasis van drie generaties Bush, waaronder de presidenten George H. en W. En de documentaire komt pas echt dichtbij als in deel vier de Bilderberg Groep onder de loep wordt genomen en de namen van een zekere Prins Bernard en een Koningin Beatrix der Nederlanden om de hoek komen kijken. Maar eigenlijk worden in alle vier de delen, in verschillende tijden in de geschiedenis, alle wereldleiders en invloedrijke personen wel op de één op andere manier in relatie gebracht met geheime genootschappen en de vrijmetselarij.

De documentairemakers proberen zich los te maken van vergezochte theorieën en het paranoïde complot denken, dat voornamelijk op het Internet circuleert . Er wordt aangegeven dat de documentaire een objectieve weergave van feiten is en dat daar slechts conclusies uit getrokken worden. Toch ben je als kijker niet altijd helemaal overtuigd van deze objectiviteit. Ja, aan de ene kant wordt er heel veel feitelijke informatie snel achter elkaar gegeven, maar vervolgens worden er makkelijke conclusies aan verbonden. Ook wordt er volop gespeculeerd, waarbij weliswaar meerdere opties belicht worden. Dat zorgt dan wel weer voor een evenwichtige kijk op de zaak, maar het blijft speculeren.

Het is prettig als je veel van de loop van de geschiedenis af weet, vanaf ongeveer de middeleeuwen. Het ontstaan en de ontwikkeling van de geheime genootschappen en de vrijmetselarij worden logischerwijs geplaatst tegen een historische achtergrond. Hierbij hebben we onder andere te maken met belangrijke gebeurtenissen zoals: de Franse revolutie, de Engelse kolonisatie, de Amerikaanse onafhankelijkheid, de verschillende (Wereld)oorlogen en de opkomst van het Kapitalisme, waarbij deze genootschappen volgens de filmmakers een triviale rol speelden.

Er worden veel verbanden gelegd tussen deze gebeurtenissen, de geheime genootschappen en de loop van de geschiedenis. Er wordt geïnsinueerd dat dit alles niet met toeval te maken heeft en dat er meer geregisseerd wordt dan wij denken. Aan het einde van de ongeveer vier uur durende documentaire wordt daar puntsgewijs bewijsmateriaal voor aangedragen, het ene punt wat sterker dan het andere. De documentaire schetst een bijzondere visie op de geschiedenis en het heden en is breder qua thematiek dan je aanvankelijk zou denken. Het is een interessant geheel, waarvoor je wel even geconcentreerd de tijd moet nemen.

Tristan van der Linden