See How They Run (2022)
Regie: Tom George | 98 minuten | komedie | Acteurs: Sam Rockwell, Saoirse Ronan, Harris Dickinson, Adrien Brody, Jacob Fortune-Lloyd, Pippa Bennett-Warner, Ruth Wilson, Reece Shearsmith, Shirley Henderson, David Oyelowo, Pearl Chanda, Sian Clifford
“Don’t jump to conclusions” is de eerste les van Inspecteur Stoppard (Sam Rockwell) aan groentje Constable Stalker (Soairse Ronan). Ze staan in een West End-theater waar zojuist de recalcitrante Hollywoodregisseur Leo Kopernick (Adrian Brody) dood is aangetroffen. Voordat de grote ondervraging begint, laat de inspecteur het theater hermetisch afsluiten want de dader is hoogstwaarschijnlijk nog in het gebouw. De hoogmoedige Kopernick zou het theaterstuk “The Mousetrap” van Agatha Christie verfilmen dat tot dan toe een geweldige run beleeft. Maar nu is dus het voltallige toneelgezelschap, die tevens zijn kans op Hollywoodglorie afwacht, verdachte in de moordzaak. Bovendien staan ook de filmscenarist Mervyn Cocker-Norris (David Oyelowo), die de avond voor het fatale incident nog slaande ruzie had met Kopernick, en de glibberige filmproducent John Woolf (Reece Shearsmith), waarvan de filmregisseur wist dat hij de huwelijkstrouw niet zo nauw neemt, op het verdachtenlijstje. Kortom, het betreft een klassieke Christie-whodunnit en een inkoppertje, zou je denken. Toch geldt ook voor de kijker: wees geenszins te voorbarig.
Regisseur Tom George verdiende voornamelijk zijn sporen in de Britse televisiewereld met de rechtbankkomedie ‘Defending The Guilty’ (2019) en het boertige ‘This Country’ (2017 – 2019). Voor zijn speelfilmdebuut sloeg hij de handen ineen met scenarioschrijver Mark Chappell die onder andere de serie ‘Flaked’ (2016 – ), over een herstellende drankverslaafde, samen met de Amerikaans acteur Will Arnett heeft bedacht. De twee Britse makers moeten veel lol hebben gehad bij het maken van het komische moordmysterie ‘See How They Run’. De film is namelijk tot de nok toe gevuld met gevatte toespelingen op het genre, uitvergrote typetjes, kluchtige situaties en fysieke slapstick. Dit alles wordt geflankeerd met frappante spiegelingen tussen theater, werkelijkheid en film (!) en wat licht gepeperd drama over trauma’s en zo.
De filmtrailer van ‘See How They Run’ verkoopt de rolprent als een Britse variant op een ‘The Grand Budapest Hotel’ (Wes Anderson, 2014). Ook al heeft het visueel en qua humor overeenkomsten, is George’s ode aan Christie minder eigenzinnig en esthetisch hermetisch. En in de huidige markt van moordmysteries is het verhaal zachter dan ‘Knives Out’ (Rian Johnson, 2019) en minder gladjes en luid dan de Hercule Poirot van Kenneth Branagh. Eerder staat regisseur George in de traditie van de Britse filmperiode van Alfred Hitchcock en diens sardonische humor. Qua casting en acteerstijl kun je er verder nog een flinke scheut Coen-broers aan toevoegen.
Het spel met fictieve versies van historische personen uit de film – en theaterwereld heeft iets aandoenlijks. Zo is er Richard ‘Dickie’ Attenborough vertolkt door Harris Dickinson. Als een rechtgeaarde Britse elitaire knaap springt acteur Dickinson kwiek en licht irritant in de rondte. Hij torent boven alles en iedereen uit. En inderdaad, hij is gebaseerd op de jeugdige versie van de opa baas uit de eerste Jurassic Park film (Steven Spielberg, 1993). Was Attenborough echt zo lang? Nee, feitelijk niet. Maar hij had zichzelf misschien graag op die manier gezien. Dan is er nog Agatha Christie. Als een enigma wordt ze bewust lang uit beeld gehouden. Niettemin doordrenkt haar spitsvondige nalatenschap de complete productie. Lekker kneuterig allemaal. Hoe dan ook, de historische verwijzingen leveren geinige trivia en wiki-ijver op.
Met een waaier aan tonale missers kent ‘See How They Run’ een onaangenaam slome start. Echter blijf zitten want het krijgt vleugels na dik een kwartier. Daarnaast is het verhaal zoals de meeste Christie-achtige mysteries netjes aangeharkt; de uitkomst past perfect bij de eerder voorgelegde puzzel. Bovendien is het vehikel omgeven door prettige lichtheid omdat de serieuze tinten, zoals het alcoholmisbruik van Stoppard, zonder veel weerstand naar de achtergrond verdwijnen tussen het spervuur aan verbale en visuele ongein. De film bestaat bij de gratie van vermakelijke spielerei. Overigens stinkt Sam Rockwells Brits-Engels accent aan alle kanten. De accentbetovering werkt kennelijk maar één richting over de Atlantische Oceaan. Dickie zal het beamen.
Roy van Landschoot
Waardering: 3
Bioscooprelease: 15 september 2022