Shadow of a Doubt (1943)

Regie: Alfred Hitchcock | 108 minuten | thriller | Acteurs: Joseph Cotten, Teresa Wright, Macdonald Carey, Henry Travers, Patricia Collinge, Hume Cronyn, Wallace Ford, Edna May Wonacott, Charles Bates, Irving Bacon, Clarence Muse, Janet Shaw, Estelle Jewell

‘Shadow of a Doubt’ is geen gewone thriller van Alfred Hitchcock. Zo wijst men niet de verkeerde dader aan en is er geen charmante romantische held a la Cary Grant of James Stewart. Er is zelfs geen kille blonde vamp. Desondanks is de film uit 1943 een van Hitchcocks persoonlijke favorieten. Volgens zijn dochter Patricia vond haar vader het geweldig ‘om angst te zaaien in een klein, rustiek stadje’. En laat dat nou precies zijn wat hij in ‘Shadow of a Doubt’ doet. Het script voor deze uitstekende psychologische thriller werd geschreven door Thornton Wilder, Sally Benson en Alma Reville (mevrouw Hitchcock) en is gebaseerd op een verhaal van Gordon McDowell. Die liet zich op zijn beurt weer inspireren door het waargebeurde verhaal van de Merry Widow-moordenaar Earle Leonard Nelson, die meer dan twintig vrouwen vermoordde in de jaren twintig.

In het slaperige stadje Santa Rosa in Californië klaagt de jonge Charlie Newton (Teresa Wright) tegen haar vader, Joseph (Henry Travers), dat er nooit eens wat spannends gebeurd in hun leven. Ze wil graag dat haar lievelingsoom Charlie, naar wie ze tevens vernoemd is, komt logeren. Gelukkig maar voor haar dat deze oom, die achterna wordt gezeten door de politie als hoofdverdachte in een reeks mysterieuze moorden op rijke weduwen, al onderweg is naar het idyllische huisje van zijn zus en haar familie. Wanneer hij daar aankomt en cadeautjes meebrengt, is de jonge Charlie volledig in extase. Na een aantal dagen vallen haar echter een aantal vreemde dingen op. Waarom krijgt ze bijvoorbeeld een ring met de initialen van een ander erin gegraveerd van haar oom? En waarom verscheurt hij de krant zodat anderen deze niet meer kunnen lezen? De puzzelstukjes vallen langzamerhand op zijn plaats en of Charlie het nou leuk vindt of niet, haar oom lijkt wel degelijk een en ander te verbergen te hebben.

Hitchcock nam ‘Shadow of a Doubt’ op locatie op in Santa Rosa, toentertijd een klein boerendorp waar iedereen elkaar kent en alles van de ander weet. Het gezin Newton is het typische all American ideale gezin, met liefhebbende ouders en voorbeeldige kinderen. Des te groter is het contrast met oom Charlie, die een innerlijk gevecht voert en aan de ene kant graag de suikeroom wil zijn, maar aan de andere kant een onbedwingbare drang heeft om rijke weduwen te vermoorden. De kijker weet al vanaf de eerste scènes dat hij de moorden inderdaad heeft gepleegd; de spanning ligt ook niet in de vraag of oom Charlie schuldig is, maar in zijn relatie met zijn nichtje. Joseph A. Valentine’s cinematografie ondersteunt Hitchcock bij het creëren van een onheilspellende sfeer. Dat is vooral duidelijk in de scènes waarin Charlie de kwade aard van haar oom ontdekt. De manier waarop dit in beeld gebracht wordt maakt duidelijk hoe kwetsbaar ze is ten opzichte van haar ooms gewelddadige impulsen.

De rol van oom Charlie wordt voortreffelijk geportretteerd door Joseph Cotten, die eerder al van zich deed spreken in ‘Citizen Kane’, ‘The Third Man’ en ‘The Magnificent Ambersons’. Deze Charlie worstelt duidelijk met tweeslachtige gevoelens. De jonge Charlie wordt gespeeld door Teresa Wright, die na haar rollen in ‘The Little Foxes’ en ‘Mrs. Miniver’ opnieuw bewees een groot talent te zijn. Ook de supporting cast is goed, al zijn het kleine broertje en zusje van Charlie soms wat irritant. De komische noot wordt verschaft door Henry Travers (vader Newton) en zijn buurman (Hume Cronyn), die bij wijze van hobby de moordmethoden in horrorromans met elkaar bespreken, tot grote ergernis van de jonge Charlie die als enige weet dat er een échte moordenaar in huis rondloopt.

‘Shadow of a Doubt’ was een van Hitchcocks persoonlijke favorieten en het mag duidelijk zijn waarom. De onbegonnen strijd van de jonge Charlie, die de geheime identiteit van haar oom met niemand kan delen, is hartverscheurend. Een niet te missen film voor liefhebbers van Hitchcock en films noirs.

Patricia Smagge