Shadow Play: The Making of Anton Corbijn (2009)

Regie: Josh Whiteman | 76 minuten | documentaire | Met: Bono, Helena Christensen, Anton Corbijn, Brandon Flowers, Gavin Friday, David Gahan, Fran Healy, Chris Martin, Samantha Morton, Sam Riley, Michael Stipe, Bernard Sumner, Tony Wilson

De titel ‘Shadow Play’ slaat op het schaduwenspel van Anton Corbijn dat zo karakteriserend is voor de fotografie van deze Hollandse meester. De grootste bands en artiesten hebben zich laten fascineren door deze donkere, grimmige en soms ietwat vreemde manier van fotograferen. Of is het ’t verlegen en bescheiden karakter van Corbijn zelf dat de daadwerkelijke interesse van grote bekendheden heeft gewekt? Voelen ze zich bij hem op zijn gemak?

‘Shadow Play: The Making of Anton Corbijn’ geeft deels het antwoord op deze vragen, maar laat ook zien dat Corbijns eigenzinnige werk niet altijd in de smaak viel. Corbijn praat zelf over zijn fiasco’s, bijvoorbeeld een totaal mislukte videoclip voor wereldband U2. En toch, de artiesten en bands bleven terugkomen bij die ‘lange slungel uit Nederland’.

‘Shadow Play’ kent net als menig ander documentaire over Corbijn een scala aan bekendheden die hun ervaringen en anekdotes uit de doeken doen over de fotograaf uit het Hollandse Strijen. Waar Corbijn in een documentaire verschijnt, verschijnt U2 frontman Bono ook vaak ten tonele. De rollen lijken dan altijd wat omgedraaid, wanneer Bono in poëtische woorden zijn bewondering voor Corbijn uitspreekt. Het is duidelijk dat Corbijn hier de enige echte legende is. De verschijning van Bono in dergelijke docu’s heeft iets komisch.   Wat er precies in het hoofd van Corbijn omgaat, blijft altijd wat mistig in documentaires. Echt doorbreken in het verlegen karakter van de wereldfotograaf lijkt nog weinigen te zijn gelukt. Maar misschien is het ook wel wat het is. De momenten waarop Corbijns ogen echt beginnen te spreken, zijn die momenten waarop hij aan het werk is en zijn ‘modellen’ analyseert. Filmmaker Josh Whiteman weet enkele van die gepassioneerde blikken te vangen.

In ‘Shadow Play’ is veel aandacht besteed aan Corbijns eerste speelfilm over Ian Curtis, de zanger van de groep Joy Division. In 2006 maakte Corbijn de film ‘Control’ over het leven van de zanger die in 1980 zelfmoord pleegde. In ‘Shadow Play’ zien we beelden van de casting voor de acteurs van ‘Control’. Ook zijn we bij de opnames. Wat voor de kijker al magische momenten zijn, moet voor Corbijn helemaal bijzonder zijn geweest. Hij ziet zijn Ian Curtis bijna eng realistisch tot leven komen in de door hem geselecteerde hoofdacteur. Corbijns ogen lichten op. Ian Curtis was immers de zanger van die band waarvoor hij ooit als fotograaf naar Engeland vertrok. Voor de financiering van de film zou hij zelfs zijn huis verpand hebben.

‘Shadow Play’ is een verfrissende documentaire omdat deze zich niet puur en alleen door het overbekende werk van Corbijn wringt. Juist ook door de backstage beelden van ‘Control’ is ‘Shadow Play’ een echte aanrader voor elke fotografie- en muziekliefhebber.

Tjeerd Kooistra