Silkwood (1983)

Regie: Mike Nichols | 126 minuten | drama, biografie, thriller | Acteurs: Meryl Streep, Kurt Russell, Cher, Craig T. Nelson, Fred Ward, Diana Scarwid, Ron Silver, Charles Hallahan, Josef Sommer, Sudie Bond, Henderson Forsythe, E. Katherine Kerr, Bruce McGill, David Strathairn, J.C. Quinn, Kent Broadhurst, Richard Hamilton, Les Lannom, M. Emmet Walsh, Graham Jarvis, James Rebhorn, Ray Baker, Michael Bond, Bill Cobbs, Norman Colvin, Haskell Craver, Kathie Dean, Gary Grubbs

Karen Silkwood (1946-1974) was een vakbondsactiviste en chemisch technicus bij de Kerr-McGee fabriek nabij Crescent, Oklahoma. Daar maakte ze plutonium pallets voor kernreactoren. Ze ontdekte een aantal veiligheids- en gezondheidsovertredingen in de fabriek. Karen kwam op mysterieuze wijze aan haar einde toen ze onderweg was naar een afspraak met een journalist van de New York Times. Ze zou een belastend interview geven over haar werkgever. De film ‘Silkwood’ vertelt haar verhaal met tweevoudig Oscarwinnares Meryl Streep in de hoofdrol. De film werd genomineerd voor vijf Oscars.

Meryl Streep speelt een kettingrokende, nadrukkelijke aanwezige vrouw. Kurt Russel is haar vriend Drew, Cher is haar lesbische huisgenote Dolly. Het zijn mensen die net als hun collega’s erg afhankelijk zijn van hun baan. In haar strijd voor betere werkomstandigheden keert daarom niet alleen het management zich tegen haar, maar ook haar collega’s worden een stuk koeler. Baanzekerheid is blijkbaar belangrijker dan persoonlijke veiligheid. In deze film zijn er naast de genoemde sterren ook een aantal andere bekende acteurs te zien zoals Craig T. Nelson, Fred Ward, Bruce McGill en Will Patton. Nora Ephron van ‘Sleepless in Seattle’ (1993) was een van de scenarioschrijvers.

De fabriek en de douches na besmetting maken indruk, maar in zijn geheel is ‘Silkwood’ best traag. In latere klokkenluiderthrillers zoals ‘The Insider’ (1999) zit een duidelijke spanningsopbouw, ‘Silkwood’ is meer beschrijvend. Er wordt geen duidelijke richting gekozen, als kijker mag je zelf bepalen of het een samenzwering is of niet. De scènes in Karen’s huis zijn vaak saai. Er wordt overal goed geacteerd, maar het gebrek aan spanning en de langdradige en soms overbodige scènes maken de film een lange zit. Tot aan het abrupte einde met tekstuele uitleg. Desondanks ‘Silkwood’ is indringend en bijzonder op haar eigen manier. Tegenwoordig gaan de alarmbellen direct rinkelen bij veiligheidskwesties op de werkplaats, maar in de jaren 70/80 was er niet zoveel informatie beschikbaar. Er was een andere mentaliteit tegenover zaken als radioactieve besmetting en gif. Later was Silkwood’s autopsie belangrijk omdat het een van de eerste zaken was van recentelijke blootstelling aan plutonium.

Meryl Streep verveelt niet als bijdehante, jonge vrouw, ook Cher is hier niet op haar mondje gevallen. Zoals wel vaker wordt gezegd is Cher een betere actrice dan zangeres. Als kijker ben je erg benieuwd naar de afloop. Maar het einde is snel en plots, het maakt daarom des te meer indruk, maar het is niet echt bevredigend.

In werkelijkheid ging het verhaal nog door. Na een aantal jarenlange rechtszaken heeft Kerr McGee in 1986 uiteindelijk besloten een schadesom van 1.3 miljoen dollar te betalen aan de nabestaanden. Er werd veel over gespeculeerd, maar bewijs van een samenzwering door het bedrijf om Silkwood uit de weg te ruimen, is er nooit gevonden. Kerr-McGee sloot zijn kernfabrieken in 1975. Maar volgens velen wordt Karen Silkwood’s gevecht nog altijd gestreden daar waar bedrijven winstbejag boven de veiligheid van werknemers stellen.

Sarita Koendjbiharie

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 22 maart 1984