Snow and the Bear – Kar ve Ayi (2022)

Regie: Selcen Ergun | 93 minuten | drama | Acteurs: Derya Pinar Ak, Erkan Bektas, Asiye Dinçsoy, Merve Dizdar, Onur Gürçay, Mehmet Küçük, Muttalip Müjdeci, Hamit Serdar Ors, Ümmü Putgül, Suna Sancaktar, Saygin Soysal, Atakan Yilmaz

Sneeuw heerst in het bergachtig landschap van oostelijk Turkije. In ‘Snow and the Bear’ woedt de strengste winter sinds tijden in een grensdorpje. Volgens de ene dorpeling ligt onder de dikke witte laag een lenteparadijs begraven, volgens de andere bedekt het de diep weggestopte schuld van de lokale inwoners. Kortom, hoe je het ook bekijkt, je ontkomt er niet aan, evenals aan de angst voor uitzonderlijk hongerige beren die naar plaatselijke overlevering eens in de zoveel tijd het gehucht bedreigen. Sommige dorpelingen proberen het gevaar te bezweren met vuur en getrommel op blik: iedere avond weer staan ze op wacht in de snijdende kou.

De verpleegkundige Asli (Merve Dizdar) doet haar zorgplicht in het ondergesneeuwd grensdorpje en neemt voorlopig de honneurs waar van de lokale arts, die dicht ergens in de buurt vastzit door de hevige sneeuwval. De inwoners bekijken de komst van de jonge stadse vrouw met argusogen wat Asli in met name sociale situaties nogal ongemakkelijk maakt. Daarnaast blijven haar ouders verzoeken of ze toch niet dichter bij huis, in de stad, de zorgplicht moet vervullen. Dan vindt er op een ongure avond een mysterieus incident met de dorpsslager Hasan plaats en blijkt hij kort daarna van de aardbodem verdwenen. Sluipenderwijs slaat de paniek toe in de kleine gemeenschap en wordt de zonderling in het dorp, Samet (Saygin Soysal), het doelwit van verdachtmakingen omdat hij al een lange tijd met Hasan in onmin leefde over het lot van een beer.

Welkom bij de groeiende filmclub over het beren-gevaar! Net als in ‘R.M.N’ (Cristian Mungiu, 2022) is het rondwroetende beest in ‘Snow and the Bear’ bereid om menselijk territorium te betreden, met alle gevolgen van dien. Naar plaatselijke overlevering betreft de aanwezigheid van het machtige dier in het bergachtig gebied een eeuwenoude en breekbare balans tussen mens en natuur, eentje van traumatische proporties. Iedereen heeft wel een verhaal over hoe een confrontatie met een beer ooit slecht afliep voor een familielid of bekende. Veelal ook voor de beer in kwestie. Zodoende hebben de dorpelingen allerlei tradities en bijgeloof opgebouwd om de beren te bezweren. Maar of de naar binnen gekeerde gemeenschap misschien zelf debet is aan de verstoorde relatie tussen mens en dier, is volgens buitenbeentje Samet onbespreekbaar. In dit geval is hij, die door sommigen als de dorpsgek wordt beschouwd, slechts een roepende in de woestijn.

Ondanks het fascinerende psychologische spel tussen Asli en de dorpsbewoners, weet regisseur Selcen Ergun de opgebouwde spanning in haar langspeelfilmdebuut, waarvan je de ontknoping bovendien van ver ziet aankomen, niet compleet in te lossen. Het verhaal mist net dat beetje gif. Niettemin heeft regisseur Ergun zonder meer veel in haar mars, want ze zet op sterke en genuanceerde wijze een verstikkende sfeer en aangrijpende intriges neer. Bovendien is de film extra interessant omdat een vrouw de patriarchale mechanismes in Turkije onder een vergrootglas legt en ontleedt. Daarom smaakt ‘Snow and the Bear’ zonder twijfel naar meer.

Roy van Landschoot

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 26 januari 2023