Soeur sourire (2009)

Regie: Stijn Coninx | 120 minuten | biografie, drama, muziek | Acteurs: Cécile De France, Chris Lomme, Jan DeCleir, Filip Peeters

Jeannine Deckers, wereldbekend als de zingende non onder de artiestennaam Soeur Sourire scoorde eenmalig een wereldhit met Dominique, -nique, – nique. Ook haar latere leven in eenzaamheid en onder povere omstandigheden met een zelfgekozen tragisch levenseinde is een dramatisch gegeven. Er lag dus een geweldig stuk materiaal te wachten om tot een pakkend filmverhaal te worden verwerkt. In de ontwikkeling van het filmverhaal volgt regisseur Stijn Coninx haar aanvankelijk vooral in 1959 in haar meisjesjaren. Jeannine zit bij de Scouting, voetbalt en is levenslustig. Haar moeder probeert haar te koppelen aan een vriendje, maar Jeannine houdt de boot af. Haar lesbische vriendin Annie doet een schuchtere toenaderingspoging.

Jeannine moet eigenlijk de bakkerswinkel van haar ouders overnemen, maar voelt daar niets voor. Zij heeft een grillig karakter en heeft voortdurend wisselende plannen over haar toekomst. Uit een soort van vlucht en op zoek naar de liefde die zij thuis niet vindt (en waar zij ook eigenlijk voor vlucht), besluit zij in het klooster te treden. Daar wil zij zich voorbereiden op een leven als missiezuster in Afrika om de lokale bevolking te helpen. Haar ouders zijn het zeer oneens met deze keuze en verbreken elk contact.

De sfeer en leefomstandigheden, de strengheid en het zoveel mogelijk zwijgen zijn strijdig met haar levendige en wat rebelse karakter, er zijn voortdurend botsingen waarbij ook haar gitaar wordt afgenomen. Na veel strubbelingen krijgt zij wat meer ruimte en kan zich ontplooien, onder andere in het begeleiden van groepen jongeren die het klooster bezoeken. Voor en met hen zingt zij liedjes van Elvis Presley, ondertussen componeert zij zelf ook liedjes en krijgt het liedje Dominique langzaam vorm. Bij een toevallig bezoek van een filmteam aan het klooster hoort men haar een zeer aanstekelijk liedje zingen. De bisschop ruikt kansen. Dit door een non gezongen vlotte liedje kan bijdragen aan een vlotter imago van de Kerk voor de jeugd, hij overtuigt de kloosterleiding dat dit liedje geld kan opleveren voor de kerkkas en dat ook het klooster er baat bij heeft. Er kan dan worden gerenoveerd.

Een plaatje is snel gemaakt en is vrijwel direct een succes, een contract wordt getekend en ‘A Star is Born’. Jeannine is onbekend met het gegeven dat het liedje een groot succes is. Al snel lekt uit wie toch die zangeres is achter dit nummer. Het geld stroomt binnen, maar alle revenuen zijn voor de Kerk. Als Soeur Sourire dan een zangcarrière ambieert komt zij in conflict met de kloosterleiding en treedt uit de orde. Hierna beginnen haar problemen pas echt. Zij mag later haar artiestennaam Soeur Sourire niet meer gebruiken en niemand kent haar onder haar eigen naam. Als zij bij een optreden in Canada een kardinale fout maakt door een liedje te zingen waarin zij speels de loftrompet over De Pil zingt, worden haar problemen steeds groter. De Kerk gaat haar tegenwerken en het gaat snel bergafwaarts. Uiteindelijk zoekt zij gedesillusioneerd haar vroegere vriendin Annie weer op en gaat met haar samenwonen hetgeen in die tijd haar reputatie bezoedelde.

De historische gegevens hadden bij elkaar een pakkend stuk drama kunnen opleveren. Helaas is de film inhoudelijk te oppervlakkig en zijn clichés te ruim aanwezig om te overtuigen. Het camerawerk en de beelden zijn zonder meer vakkundig en de gekozen locaties almede de ensceneringen zien er allemaal fraai en verzorgd uit. Het liedje Dominique staat nog steeds als een huis en laat zich onmiddellijk weer meezingen. Toch beklijft het geheel niet. Waar het echte levensverhaal van Jeannine Deckers overloopt van dramatiek, is de film eerder romantisch van aard. Dat leven is niet gevolgd.

De bewuste keuze van de regisseur Coninx om die dramatiek te ‘verzachten’ behoort tot zijn dichterlijke vrijheid maar het volledig anders leggen van de accenten heeft geen juiste uitwerking. De zonder meer ijzersterke vertolking door Cécile de France, die alle liedjes ook echt zelf zingt, en ook het goede spel van Chris Lomme, Filip Peeters en Jan Decleir redden dan het verhaal niet meer. ‘Soeur Sourire’ had een boeiende film kunnen worden, maar blijft nu jammer genoeg hangen in een verzorgd uitziende film van oppervlakkige braafheid. Aan het einde van de film wordt de dramatiek wat onecht als haar zelfgekozen einde bijna een feestelijk karakter krijgt. ‘Zuster Glimlach’ had tijdens en na haar leven letterlijk meer verdiend.

Rob Veerman

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 16 juli 2009