Solo Sunny (1980)

Regie: Konrad Wolf, Wolfgang Koolhaase | 100 minuten | drama, muziek | Acteurs: Renate Krößner, Alexander Lang, Dieter Montag, Heide Kipp, Klaus Brasch, Fred Düren, Harald Warmbrunn, Ulrich Anschütz, Ursula Braun, Regine Doreen, Klaus Händel, Michael Christian, Hansjürgen Hürrig, Thomas Neumann, Rolf Pfannenstein, Johanna Schall, Bernd Stegemann, Lothar Warneke, Uwe Zerbe

Sterk karakterdrama van de legendarische Oost-Duitse DEFA-filmstudio over de zangeres Sunny, die niets liever dan een ster wil worden. Dat ze daarbij voorbij gaat aan allerlei maatschappelijke conventies over hoe de rol van de vrouw in de samenleving eruit zou moeten zien, neemt ze voor lief. Toch worstelt ze tegelijkertijd met haar identiteit, haar carrière en haar liefdesleven en is ze misschien toch niet zo sterk en onafhankelijk als ze zich graag zou voordoen.

Voor een film die zich volledig concentreert op de vrouwelijke hoofdrol, staat en valt ‘Sunny Solo’ met de actrice die de titelrol speelt. Renate Krößner slaagt echter met vlag en wimpel en is de dragende kracht van de film. Met een wilskrachtige kin onder haar rode, warrige haardos laat het gezicht van Krößner al zien dat ze niet met zich laat sollen. Ze probeert uit het systeem te breken door alleen te wonen, geen gedweeë en gehoorzame vrouw te zijn en al helemaal geen model burger in de socialistische heilstaat die de DDR pretendeerde te zijn. Krößner is echter net zo overtuigend in Sunny’s kwetsbare momenten, als ze wanhopig is door de klappen die het leven aan haar uitdeelt of wanneer haar temperament de overhand krijgt. Sommige van die scènes hebben een tragikomisch vernis: wanneer ze er flink op los mept met haar schoen bijvoorbeeld, of wanneer ze haar vriend Ralph (Alexander Lang) op ontrouw betrapt en al haar spullen wil meenemen. Ook de rest van de cast levert goed spel, inclusief de onbetrouwbare Ralph, wiens filosofietjes en gedrag tegenover Sunny al gauw de irritatie zullen opwekken bij de kijker.

Voor hedendaagse kijkers is vooral het tijdsbeeld heel bijzonder om te zien: de film wemelt van mannen met snorren in alle soorten en maten die leren jasjes dragen in het grauwe Oost-Berlijn. Maar het laat in een aantal opzichten wel goed zien hoe het dagelijks leven in de DDR eruit zag. Van de delen van Berlijn die in de film te zien zijn, zal inmiddels nog maar weinig terug te vinden zijn.

De film werd geregisseerd door zowel Konrad Wolf als Wolfgang Koolhaase. Wolf kwam uit een opmerkelijke familie: zijn vader Friedrich was een bekende, communistische arts en toneelschrijver van joodse komaf, die na de machtsovername van de nazi’s in 1933 met zijn gezin naar de Sovjet-Unie vluchtte. Konrad vocht zich met het Rode Leger een weg terug naar Duitsland en werd een gerenommeerd regisseur. Zijn broer Markus daarentegen ging een heel andere weg in: als hoofd van de buitenlandse inlichtingendienst van de Stasi was hij tijdens de Koude Oorlog 34 jaar lang verantwoordelijk voor vierduizend spionnen en tal van operaties tegen de Westerse landen.

Konrad Wolf vond het aanvankelijk te lastig om het script van Wolfgang Koolhaase te verfilmen, hoe goed hij het ook vond, maar bedacht zich uiteindelijk toch. Het zou zijn meest succesvolle film worden uit commercieel oogpunt – en ook zijn laatste. Wolf was tijdens de opnamen van ‘Sunny Solo’ al ziek en overleed nog geen twee jaar later op 56-jarige leeftijd. Scenarioschrijver Wolfgang Koolhaase nam delen van de regie van Wolf over.

In Duitsland geldt ‘Sunny Solo’ als een klassieker uit de DDR-tijd en de film won prijzen op het Internationale Filmfestival van Berlijn (inclusief een Zilveren Beer voor beste actrice voor Krößner) en het Filmfestival van Chicago. In 2009 kwam ‘Solo für Sanije’ uit, een documentaire van Alexander Czok, waarin zij het ware verhaal blootlegt achter de film, namelijk de levensgeschiedenis van Sanije Torka, die voor schrijver Wolfgang Koolhaase de inspiratiebron vormde voor ‘Solo Sunny’.

Hans Geurts