Son of Frankenstein (1939)

Regie: Rowland V. Lee | 99 minuten | science fiction, horror | Acteurs: Boris Karloff, Basil Rathbone, Bela Lugosi, Lionel Atwill, Josephine Hutchinson, Donnie Dunagan, Emma Dunn, Edgar Norton, Perry Ivins, Lawrence Grant, Lionel Belmore, Michael Mark, Caroline Frances Cooke, Dwight Frye, Gustav von Seyffertitz, Lorimer Johnston, Tom Ricketts

‘Son of Frankenstein’ is het vervolg op ‘Bride of Frankenstein’ uit 1935. Direct na de introductie van Wolf Frankenstein die niet alleen zijn vader maar ook het monster verdedigt, wordt duidelijk dat zijn komst naar het plaatsje niet zonder gevolgen zal blijven. Waneer Wolf zelf ook een wetenschapper blijkt te zijn en het in coma liggende lichaam van het monster op de proppen komt, kan de wederopstanding van het monster dan ook niet uitblijven.

De inhoud van de film doet overeenkomstig de titel het meest recht aan de persoon van Wolf, de ‘Son of Frankenstein’, aangezien zijn beslommeringen het meest aan bod komen. Het duurt dan ook geruime tijd voor er een noemenswaardig handelen en een daarmee gepaard gaande dreiging van de kant van het monster tot stand komt. Een bijzonder gemis voor de spanning en dreiging die in deze film tot stand komen vormt dit echter niet. Wolf’s kat-en-muis-spelletjes met de onraad vermoedende politie-inspecteur en zijn pogingen het tot leven komen van het monster te verdoezelen nemen een aanzienlijk en geslaagd deel van de spanning voor hun rekening, temeer wanneer de politie-inspecteur langzaam maar zeker toch tot de ontrafeling van de diverse gebeurtenissen komt, en er daarnaast ook her en der doden gaan vallen. Ook duikt de sinistere Ygor op (een rol van Dracula-vertolker Bela Lugosi die voor ‘Frankenstein’ uit 1931 de rol van het monster had afgewezen). Lugosi kwijt zich met verve van zijn rol en draagt door zijn onheilspellende gezichtsuitdrukkingen, zijn lugubere lachjes en zijn overduidelijk plezier in de wandaden van het monster op gepaste wijze bij aan de spanning en de dreiging die er ondanks de relatief late opkomst van het monster vanaf het begin van de film aanwezig is.

Bors Karloff speelt weer voor het monster. De taaiheid van het monster kent geen grenzen wanneer hij ook de gebeurtenissen in ‘Bride of Frankenstein’ uit 1935 overleefd blijkt te hebben (‘he cannot die, your father made him live for always…’). Tja, zonder monster immers geen film, dus een dergelijke logica zij de makers van de film vergeven. Hoewel hij pas laat tot handelen overgaat is dit de eerste Frankenstein-film waarin het monster ook daadwerkelijk de benaming ‘monster’ verdient. Van zijn positieve eigenschappen in ‘Frankenstein’ uit 1931 en ‘Bride of Frankenstein’ uit 1935 is niet veel te merken. Zonder noemenswaardig eigen denken volgt hij zonder meer de instructies van Ygor op om als wraakneming deze en gene dorpeling te vermoorden. De daadwerkelijke schurk is daarmee feitelijk dan ook Ygor, en in mindere mate ook Wolf Frankenstein die in een later stadium het bestaan van het monster probeert te verbergen. In tegenstelling tot de voorgaande films is sympathie voor het monster nu echter maar moeilijk op te brengen, zeker wanneer hij na Ygor’s dood wraak wil nemen op Wolf Frankenstein’s zoontje.

De omgeving waarin het verhaal zich afspeelt is weer uitermate sfeervol. Het is hetzelfde dorp uit de twee voorgaande films. Ook het kasteel van Frankenstein draagt bij aan een aparte sfeer, met name door de stijlvolle decors en de belichting die daarbinnen gehanteerd wordt. De afstammelingen van de dorpelingen uit de voorgaande films blijken wijzer dan hun voorouders wanneer ze de komst van Wolf Frankenstein met gemengde gevoelens tegemoet zien en ze ook de gepleegde moorden in het dorp in relatie brengen met Frankenstein. Vreemd genoeg hebben de gebeurtenissen in de voorgaande films hen er niet van weerhouden de naam van het dorp in ‘Frankenstein’ om te dopen….

Een interessant vervolg met memorabele rollen van de diverse hoofdrolspelers. Bela Lugosi zet als Ygor een van zijn beste en bekendste rollen neer. Basil Rathbone, later bekend geworden als Sherlock Holmes, zet een waardig opvolger van zijn door de wetenschap geobsedeerde filmvader neer. Een opvallende rol ook van Lionel Atwill die als de dienstklopper-inspecteur ook de nodige onverwachte humor in zijn spel weet te leggen. Tenslotte lijkt Boris Karloff wederom geschapen voor de rol van het monster. Helaas was dit de laatste keer dat hij als het monster optrad, en in meerdere vervolgfilms zou de rol van het monster door andere acteurs overgenomen worden. Hierom wordt ‘Son of Frankenstein’ uit 1939 ook wel ‘the last good Frankenstein film’ genoemd. Of dit daadwerkelijk zo is….tja, het is wederom aan de kijker ter beoordeling. In elk geval is het wel een van de Frankenstein films waarin het monster voor het eerst ook daadwerkelijk als ‘monster’ beschouwd kan worden. Gekoppeld aan zijn schijnbare onverwoestbaarheid zet dit op gepaste wijze de deur open voor de nodige vervolgen waarin de verderfelijke aard van het monster meer dan ooit ook ontwikkeld en naar voren kan komen….

Frans Buitendijk

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 3 maart 1939