Sous le ciel de Provence – Era di venerdì 17 (1956)
Regie: Mario Soldati | 97 minuten | drama, komedie | Acteurs: Fernandel, Giulia Rubini, Fosco Giachetti, Leda Gloria, Andrex, Renato Salvatore, Jean Brochard, Tina Pica, Alberto Sordi, Charles Deschamps, George Cusin, Suzet Maïs
In deze remake van ‘4 passi fra nuvole’ (1942) is net als in de latere versie ‘A Walk in the Clouds’ (1995) het thema ongehuwd moederschap. In een tijd dat het juist erg vooruitstrevend is als de kinderen de naam van de moeder krijgen of de samengestelde naam van de vader en de moeder, is het nog moeilijk voorstelbaar dat dit ooit een groot maatschappelijk probleem is geweest, en in grote delen van de wereld nog steeds is. Een kind met de achternaam van een ongehuwde moeder en de moeder zelf staat hoon en minachting te wachten en als de familie het ook laat afweten, is sociale uitsluiting en armoede niet ondenkbaar. Des te mooier dat voor dit soort ‘gevallen vrouwen’ een lans wordt gebroken in een filmproductie als deze.
Paul Verdier heeft een slecht huwelijk en als hij weer eens op reis moet om zijn chocolaatjes aan de man te brengen, kan er nog geen afscheidskus vanaf. Onderweg staat hij zijn plaats af in de overvolle trein aan een jonge vrouw die er moe en bleek uitziet. Ook als ze problemen krijgt met de conducteur helpt hij haar om zich tegen de botte behandeling van de ambtenaar in functie te verweren, met als gevolg dat hij zelf door de geïrriteerde man uit de trein wordt gezet. Deze kent hem van zijn vele reizen, maar houdt zich vast aan de regel dat hij in zijn recht staat, omdat Paul zijn abonnement is vergeten. Paul moet door dit akkefietje een flinke omreis maken met de bus en komt toevallig naast dezelfde jonge vrouw te zitten. Ze raken aan de praat en als hij hoort wat haar is overkomen en wat voor een soort thuiskomst haar te wachten staat bij haar familie, krijgt hij medelijden met haar. En ook al wil hij het helemaal niet, hij gaat toch met haar mee naar haar familieboerderij en doet zich voor als haar echtgenoot. Dit brengt echter nogal wat complicaties met zich mee. Het grootste deel van de film gaat op aan de reis per trein en bus waarbij Paul en Maria elkaar ontmoeten en nader leren kennen. Dat is allesbehalve onprettig. De scènes in de overvolle trein zijn mooi uitgewerkt, maar vooral de busrit is hilarisch. De chauffeur ligt op alle mogelijke manieren dwars en verzint de meest krankzinnige smoesjes om vooral niet te hoeven vertrekken.
Toppunt is als hij onder druk van de intussen woedende passagiers toch vertrekt, maar dan vervolgens rondjes blijft rijden op het plein. Erg grappig, en extra leuk doordat je pas aan het eind van al zijn uitvluchten komt te weten wat zijn beweegredenen zijn. Het serieuze deel waarbij Maria en Paul de boel belazeren, is mooi gespeeld door Fernandel. Het toonbeeld van integriteit wil eigenlijk niet meehelpen aan het bedrog, maar doet dat toch om Maria te helpen. Hij moppert nog wat over verloren werktijd waarin hij geen geld kan verdienen, maar het is duidelijk dat hij begrip en mededogen heeft voor de jonge vrouw die samen met haar nog ongeboren kind een leven lang zou moeten boeten voor het begaan van een stommiteit, tenminste, een stommiteit als je strikt vasthoudt aan het huwelijk als enige vorm waarin mensen een kind zouden mogen krijgen. Gelukkig laat Paul zijn hart spreken en Fernandel laat hem dat op fraaie, ontroerende wijze doen.
Diana Tjin-A Cheong