Special Train for Hitler – Train spécial pour SS (1977)
Regie: Alain Payet | 100 minuten | thriller | Acteurs: Monica Swinn, Christine Aurel, Sandra Mozarowsky, Yolanda Rios, Erik Muller, Rudy Lenoir, Frank Brana, Bos Asklöf, Antoine Fontaine, Roger Darton, Michel Charrel, Claude Boisson, Jacques Couderc, Alain LYle, Roland Travers
Hoewel de regisseur van het afschuwelijke project dat ‘Train Spécial Pour SS’ is geworden in de dertig jaar erna nog veel in het genre gedaan heeft, hebben de meeste acteurs die erin opdraven ervoor en – in dit geval belangrijker want wellicht causaal – erna weinig of niets van enige betekenis gedaan in het filmwereldje. Een gegeven dat gedurende deze prent pijnlijk verklaard wordt. Een beschrijving van een ‘wie is wie’ achter de schermen van dit Euro-Exploitation werk uit de Nazi Cult Collection zou daarom een weerzinwekkende zoektocht langs de donkere kanten van de zevende kunst opleveren, waar je alleen met een lange regenjas en een gure blik geschikt voor uitgerust bent.
Het flinterdunne verhaal, mogelijk ontstaan op basis van het idee dat een film draaien waar helemáál geen script voor is erg lastig is, heeft in de hoofdrol musicalster Ingrid Schüler, een loyalist aan de zijde van Hitler, die intieme relaties met leden van de Nazi-partij onderhoudt. Één van die leden is Stürmbahnführer Otto Kramer, die haar onderdeel maakt van een project dat bedoeld is om de moraal van soldaten en officieren aan het nieuwe Oostfront hoog te houden; onthouding druist namelijk in tegen alles waar het Duizend Jaren Rijk voor staat, zo stelt de majoor, die haar daarom de leiding geeft over een stoomtrein vol prostituees, die richting het nieuwe front gestuurd wordt om de Duitsers een hart onder de riem te steken ten tijden van de opmars richting Moskou, in de maanden volgend op het voorjaar van 1941.
De film, die gevisualiseerd wordt als een krakerige mix van grindhouse films en de recente Nazischerts ‘Inglourious Basterds’ raakt in beeld en geluid iedere analogie met dergelijke films, maar qua script, intelligentie en acteervermogen geen enkele. Zo is de ene Duitse officier qua uiterlijk nog Franser dan de ander, is acteerwerk voor deze groep spelers geen vereiste en kent het verhaal geen enkele coherentie, aantrekking of diepgang. Dat de film dankzij het decor van een stomende trein daarbij veel ongegeneerd naakt (in het grijs gebied tussen erotiek en porno meer in de richting van het tweede) laat zien is bovendien een understatement; de meeste actrices zul je aangekleed in ander werk niet herkennen.
Volgens de verwaarloosbare plot zijn we onderweg naar het Oostfront (waar het overigens opvallend zomers is), maar ondertussen kom je als kijker niet verder dan de hel van jaren 70 Exploitation (een genre dat er op gestoeld is te shockeren) waar de meest onbestemde potloodventer nog een blokje voor om zou gaan. Het is eigenlijk voortdurend wachten op een scène waarin de printer/tv/verwarming het begeeft en de monteur/pizzakoerier/tuinman zich op de set begeeft om de zaakjes even te regelen. Die verwachting blijft echter uit, omdat iedere pornoster zonder spraakgebrek die voor dat doel van de straat geplukt zou worden de cast te schande zou acteren. Niet sinds Spankfest 2000 (ongetwijfeld een bestaande titel in dit genre) werd er daarbij zo onnodig veel met stokken, zweepjes en vlakke handen geslagen. Sommige vrouwen worden zelfs door de schofterige soldaten en officieren als paardjes bereden, en als ze gedurende hun onderdanige rol in het militaire apparaat even dreigen een eigen mening te hebben waar het de politiek en het beleid van het Derde Rijk aangaat, wordt door de legerleiding al snel duidelijk gemaakt dat hun enige taak is de Engels nagesynchroniseerde Franstalige Duitse officiers van voor kinderogen ongeschikt vermaak te voorzien. En niet sinds het laatste werk van Jon Avnet ben je als kijker zo vaak gedwongen je ogen van het scherm af te wenden, in nagenoeg pure weerzin en afschuw.
Enig gevoel voor stijl kun je de regisseur overigens niet ontzeggen. Het lijkt wel of hij zelfs respect heeft voor z’n werk. Iemand moet het doen, blijkbaar? Hij weet in ieder geval zo af en toe nog een mooi shot in beeld te krijgen, wanneer we de trein door het landschap zien tuffen en er een Russische wegversperring met tanks klaar staat het groezelige gezelschap op te wachten, bijvoorbeeld. De variatie van onbeholpen dialoog naar onsamenhangende scènes en terug echter, is in het beste geval ontluisterend te noemen. Nieuwe verhaallijnen worden geïntroduceerd op momenten dat onderontwikkelde oude verhandelingen ook al klaar hadden moeten zijn, en de hakkelende cast heeft moeite met iedere regel tekst die ze puur voor de vorm voorgelegd hebben gekregen. Maar met een genrespecifieke nadruk op perversie en onzindelijkheid mag je daar eigenlijk ook niet over vallen, natuurlijk.
Nu is het dan ook erg makkelijk een project binnen dit genre, waarin je eigenlijk exact weet wat je kunt verwachten, af te vallen op precies die inhoud. Maar dat neemt niet weg dat wat je overhoudt uiteindelijk alleen voor de relatief selecte groep van liefhebbers enigszins de moeite waard is. De ene ster is daarom voor mensen die wel fan zijn van het genre, en die de nodeloze opeenvolgingen van plotonafhankelijke orgie, verkrachting en SM-scène niet schuwen. De rest moet hier echter gewoon verstandig ver vandaan blijven. Of wees in ieder geval gewaarschuwd; het zijn 100 minuten die je nooit meer terug krijgt.
Robert Nijman