Species II (1998)

Regie: Peter Medak | 88 minuten | actie, horror, science fiction, thriller | Acteurs: Michael Madsen, Natasha Henstridge, Marg Helgenberger, Mykelti Williamson, George Dzundza, James Cromwell, Justin Lazard, Myriam Cyr, Sarah Wynter, Baxter Harris, Scott Morgan, Nancy La Scala, Raquel Gardner, Henderson Forsythe, Robert Hogan, Ted Sutton, Jane Beard

Wekte in ‘Species’ uit 1995 de deels buitenaardse levensvorm nog sympathie op, hier kan dat niet het geval zijn en wel doordat de aliens hier duidelijker gedefinieerde vijanden zijn. Hun verraderlijke aard komt goed tot uiting doordat ze zich in de lichamen van hun slachtoffers verschuilen zonder dat deze van hun besmetting op de hoogte zijn. Ook voor de kijker blijft het lange tijd onduidelijk welke astronauten zijn besmet, waardoor de spanning aanzienlijk wordt opgevoerd. Wanneer diverse aliens hun menselijk uiterlijk afwerpen komen de nodige schrikeffecten tot stand en worden ook de nodige geslaagde speciale effecten met bloederige taferelen expliciet in beeld gebracht. Wat dit betreft leveren, in tegenstelling tot ‘Species’, de nodige confrontaties tenminste datgene op wat er van een film met een dergelijk uitgangspunt verwacht mag worden. Ook andere verbeteringen ten opzichte van de eerdere film vallen op. Geen team van teveel personages meer dat zich bezighoudt met een schijnbaar eindeloze vruchteloze speurtocht, maar nu een beperkt aantal karakters dat tenminste meerdere malen met wisselend succes tegen de alien(s) kan optreden.

In deze film de nodige verbeteringen dus ten opzichte van zijn voorganger: speciale effecten met geslaagde schrikmomenten, een geringer aantal personages, een duidelijk gedefinieerde vijand waar een duidelijke dreiging vanuit gaat en achtervolgingen die resulteren in de nodige bloederige confrontaties met diverse geslaagde effecten. Toch vallen ook in dit vervolg teveel diverse minpunten op. De verschillen van de Mars-aliens ten opzichte van de laboratorium-aliens zijn van dien aard dat de vraag gesteld kan worden of ze wel tot dezelfde levensvorm behoren. De mars-aliens zijn niet alleen van organische aard, maar kunnen ook een onwetend slachtoffer besmetten en zich in diens lichaam verschuilen. Kloon Eve blijkt in staat te zijn telepathisch contact met de mannelijke alien te hebben en daarnaast, als door het oog van een camera, getuige te kunnen zijn van zijn belevenissen. Ook handelt Eve volledig in strijd met haar natuurlijke aard en instincten wanneer ze uiteindelijk de mannelijke alien probeert te doden. Een buitenaards embryo maakte in de eerdere film weliswaar een snelle groei door, maar dit nam nog altijd enige tijd in beslag. Hier is het opeens letterlijk secondewerk geworden en dat een ongeboren kind, al is het combinatie van een mens en een buitenaardse levensvorm, door de buik van de moeder naar buiten breekt roept ook wel wat vraagtekens op.

Ook zaken en ontwikkelingen waarbij Species niet als vergelijking kan dienen zullen wel wat wenkbrauwen doen fronsen. Waarom mag er in het laboratorium binnen Eves gezichtsveld eerst geen man komen, maar is dat later geen probleem meer? Eve blijkt makkelijk uit het laboratorium te kunnen ontsnappen dus waarom doet ze dat niet op het meer voor de hand liggende moment dat de mannelijke alien ook uit het laboratorium ontsnapt? De experimenten die op Eve worden uitgevoerd tonen aan dat haar natuurlijk afweersysteem heel wat aan kan, maar of dit genoeg is om talloze kogelinslagen te boven te komen is wel heel onwaarschijnlijk. Is het kijken naar The Dukes of Hazard al voldoende om te kunnen autorijden? Sinds wanneer kunnen gesproken berichten vanaf Mars binnen enkele seconden op aarde ontvangen worden? Ook door deze en andere opvallend onwaarschijnlijke gebeurtenissen in het verhaal wordt overduidelijk dat deze film lijdt aan een tekortkoming die in meerdere films voorkomt: diverse ontwikkelingen en gebeurtenissen worden, zonder al teveel te letten op de geloofwaardigheid ervan, schijnbaar lukraak aan het verhaal aangepast en/of er kunstmatig ingepropt om de kijker toch maar vooral de nodige spannende en in dit geval griezelige en bloederige taferelen voor te schotelen. De onwaarschijnlijkheden komen de film wat betreft actie, spanning en confrontaties inderdaad wel degelijk ten goede, maar minstens zo duidelijk wordt dat het hechten aan de geloofwaardigheid van het een en ander bij tijd en wijle op een wel erg laag pitje moet worden gezet.

Ondanks de juiste gemaakte keuze voor een kleiner team van alien-bestrijders spreekt vanwege de herkenbaarheid ervan de rolverdeling ook deze keer niet aan. Allereerst zijn er de held, de heldin en de clown. Ze zijn en blijven dusdanig stereotiep en oppervlakkig dat identificatie met hen achterwege blijft. Het meest aansprekende karakter is nog dat van de mannelijke astronaut die in psychische problemen komt voordat de alien in hem zijn uiterlijk definitief overneemt. Ook Henstridges optreden blijft achter bij dat in ‘Species’. Ondanks dat haar personage Eve nu ook een slachtoffer is roept ze deze keer weinig tot geen sympathie op omdat haar optreden niet genoeg uit de verf komt en omdat ze besluiteloos heen en weer laveert tussen haar voorkeuren voor de mannelijke alien en de alien-bestrijders. Ook Henstridges naaktheid dat in ‘Species’ de boventoon voerde blijft zo goed als achterwege, hoewel dit door diverse andere vrouwelijke personages in mindere mate wordt vervuld.

Een vervolgfilm die beter is dan zijn voorganger, maar die door de op andere gebieden te vele tekortkomingen en onwaarschijnlijkheden bij lange na niet de film is geworden die het had kunnen zijn. Spanning, actie, vaart en griezel komen wel tot stand door achtervolgingen, confrontaties en diverse geslaagde speciale effecten, maar net als in ‘Species’ uit 1995 gaan de tekortkomingen en onwaarschijnlijkheden een dusdanig grote rol spelen dat de geloofwaardigheid van het hele gebeuren teveel te wensen overlaat. Voor de liefhebbers van science fiction en griezelfilms die geen moeite hebben met een overmaat aan tegenstrijdigheden en onwaarschijnlijkheden.

Frans Buitendijk

Waardering: 3

Bioscooprelease: 20 augustus 1998