Spiegel (2023)

Regie: Eva Sjerps | 25 minuten | documentaire

Paardencoaching heeft de afgelopen decennia een enorme vlucht genomen. Deze vorm van therapie werpt bij veel mensen met psychische problemen vruchten af. ‘Spiegel’ is een korte, observerende documentaire waarin we kennismaken met twee jongeren, hun therapeute (die meestal buiten beeld blijft) en een aantal eigenwijze, lieve, dwarse, schattige paarden die de kinderen stimuleert om de confrontatie met zichzelf aan te gaan.

Ava is de eerste puber die we in de weer zien met het paard Oscar. Gekleed in een vrolijk gekleurd zomerjurkje geeft ze aan dat ze zich herkent in het paard, omdat zij net als hem donker haar heeft, en het daardoor snel warm heeft. Zich bewust van de camera merkt ze al snel op dat ze zich achter het paard kan verstoppen. Haar therapeute gaat daar meteen op in door te vragen wat ze daarvan vindt om verstopt te zijn.

Ava is voor de camera een stuk opener dan de andere jongere die gefilmd wordt. We krijgen door haar redelijk opgewekte gebabbel al vrij veel van haar ingewikkelde gezinssituatie mee, en kunnen daardoor al een beeld vormen van waarom zij therapie nodig heeft.

De opdracht die Levi meekrijgt is het bouwen van een hindernisbaan in de bak, omdat dat staat voor hoe hij zich vandaag voelt. Levi stemt in en heeft moeite om Astrid, het paard, mee te krijgen. Hoe hij zich voelt, laat hij echter niet los. Pas als het over het paard gaat, blijven zijn ontwijkende antwoorden ‘weet ik niet’ of ‘geen idee’ achterwege.

Filmmaker Eva Sjerps richt haar camera vaak op details, een deel van het lichaam van het paard, ondersteund door geluiden van gekauw op gras en vrolijk vogelgekwetter. Dat is een mooie metafoor voor het onderwerp: ook van de kinderen zie je – letterlijk en figuurlijk – niet het hele plaatje. En dus kun je er ook geen conclusies aan verbinden, hoe makkelijk het soms ook lijkt om dat te doen. Eigenlijk is ‘Spiegel’ daarmee dus ook een spiegel voor de kijker. Dat het daarnaast een boeiend kijkje is bij deze bijzondere therapievorm, is mooi meegenomen voor de kijkers die daarin interesse hebben.

Monica Meijer

Waardering: 3.5

Speciale vertoning: Nederlands Film Festival 2023
Uitzending: 13 november 2023