Stamping Ground – Love and Music (1971)
Regie: George Sluizer, Hans Jürgen Pohland | 83 minuten | documentaire, muziek
De documentaire – als je het zo mag noemen – ‘Stamping Ground’ is een co-productie van George Sluizer en de Duitse regisseur Hans Jürgen Pohland. Het is feitelijk een registratie van het Holland Pop Festival dat in 1970 gehouden werd in het Kralingse Bos in Rotterdam. Dit ‘Nederlandse antwoord op Woodstock’ was het eerste grote popfestival op het Europese continent en trok – als we de marketing mogen geloven – zo’n honderdvijftigduizend bezoekers (waarschijnlijk waren het er tussen de tachtig- en honderdduizend). Het is een mooie tijdscapsule, met opzwepende muziek, enthousiaste mensen en de sfeer van love en peace die je bijna iedere seconde tegemoetkomt.
Hoewel er wat artiesten worden geïnterviewd, gaat het niet veel verder dan de boodschap van verdraagzaamheid en hier en daar wat opmerkingen over creatieve vrijheid. De documentaire geeft vooral een algemene impressie van de artiesten en natuurlijk de toeschouwers, die in indrukwekkende aantallen zijn gekomen en – regelmatig deels of volledig ontbloot – rond springen, juichen, dansen en af en toe een duik nemen in het nabijgelegen meertje.
Het is interessant om de flower power-cultuur zo van dichtbij te zien, en het vervult je als Nederlander best van trots om zo’n groot festival en zulke grote artiesten in ons kikkerlandje te zien neerstrijken en complimenten te horen maken. En, afhankelijk van je muzikale voorkeur, kun je behoorlijk opgaan in de optredens. Het is niet moeilijk om je voor te stellen dat je als toeschouwer helemaal in een trance zou zijn geraakt, zeker als je in lichtelijk benevelde of beschonken toestand was. De nummers gaan vaak lekker lang door, met hypnotische klanken en gierende gitaren.
Er kwamen aardig wat grote namen langs op het Holland Pop Festival, waaronder The Byrds, Jefferson Airplane en Pink Floyd. Verrassend genoeg – hoewel misschien niet voor de echte kenner – is Santana een van de bands die de grootste indruk achterlaten. Bij het grote publiek vooral bekend van rustige achtergrondnummertjes als ‘Oye Como Va’ of ‘Black Magic Woman’, brengt de band de menigte in hogere sferen met lange solo’s van extatische drummers, percussionisten en gitaristen, geïnspireerd in beeld gebracht door de cameramensen (waaronder Theo van de Sande en ene Jan de Bont). Met shots dicht op de huid die elke zweetdruppel en grimas van de artiesten laten zien, waarbij de duisternis en gekleurde lampen de beelden bijna abstract maken.
Ook de beelden van het enthousiaste (en losbandige) publiek hebben dikwijls een dromerig karakter. Zoals wanneer koppeltjes in de ochtend bij het water rustig een sigaretje (of jointje) roken, of wanneer ’s avonds doorzichtige opblaasbare piramides – met mensen erin – te water worden gelaten. Dit laatste doen de bezoekers overigens ook overdag en niet zelden naakt. Dat verschillende toeschouwers uit de kleren gaan is overigens een gegeven waar de filmmakers misschien net iets te lang de nadruk op leggen. Er is uiteraard niets tegen blote borsten of lijven, maar het komt hier en daar lichtelijk voyeuristisch over.
Hoewel je best een goede indruk krijgt hoe het als toeschouwer moet zijn geweest, daar op het Holland Pop Festival, voel je je als kijker eigenlijk nooit echt onderdeel van het publiek. De toeschouwers worden eigenlijk vooral bekeken en gefilmd als een curiositeit. Het had hierbij kunnen helpen als niet alleen de artiesten maar ook het publiek geïnterviewd zou zijn. Voor een intiemere, meer ‘inclusieve’ sfeer.
Als concertregistratie voldoet ‘Stamping Ground’ ruimschoots. Als tijdsbeeld ook. Dus als deze bands en muziekstijl(en) je aanstaan zul je veel plezier kunnen beleven aan deze documentaire. Maar voor een meer inhoudelijke indruk van de context van het festival – het idee, de reacties, de organisatie – en het type bezoekers dat erop af is gekomen, ben je genoodzaakt een boek, Wiki-pagina of andere video’s erop na te slaan. (Die zijn er genoeg.)
Bart Rietvink
Waardering: 3
DVD-release: 1 februari 2019 (exclusief bij de Volkskrant)
DVD-release: 23 april 2019
Bioscooprelease: 26 juni 2020 (volledig digitaal gerestaureerde ‘directors’ cut)
Speciale vertoning: Music Film Festival Tilburg, september 2022