Stand by Your President (2014)

Regie: Ineke Smits | 92 minuten | documentaire

Een persoonlijke film maken over iemand die in het middelpunt van de publieke belangstelling staat is niet gemakkelijk, zegt Ineke Smits letterlijk in de persmap van ‘Stand by Your President’. Smits kent haar hoofdonderwerp, de Georgisch-Nederlandse familie Saakasjvili-Roelofs, sinds de jaren negentig. In de tussentijd verloor zij haar Georgische man en werd de echtgenoot van Sandra Roelofs, die ooit als studente in het land verzeild raakte, president van Georgië. De vriendschap met Roelofs geeft Smits een uniek privilege: een kijkje in het huishouden van een president in het spannende laatste jaar (2013) van zijn regeerperiode.

Zien we deze Mikheil Saakasjvili veel? Genoeg om een indruk van hem te krijgen. Saakasjvili is uithuizig, heerszuchtig en schichtig. Hij is vooral getrouwd met zijn land, waarvan de marketing in ‘Stand by Your President’ moet worden voortgezet. In deze speelfilmlange documentaire, die eigenlijk nog het meest doet denken aan een reportage van een actualiteitenrubriek, is Sandra de belangrijkste vertelster. Is dat een probleem? Deels wel: de maakster houdt zich opvallend op de achtergrond, waardoor Smits de indruk wekt ‘embedded’ te zijn in het presidentiële gezin, waarvan Sandra Roelofs de moederkloek is. Een intelligente, nuchtere first lady met een bijzondere loyaliteit jegens ‘Misja’ en haar twee zonen. Roelofs houdt zich in, en de gezinsverhoudingen blijven schimmig. Dat wrikt, zoveel mag duidelijk zijn.

Een groot deel van de film vertelt zij het verhaal van haar mans carrière – een verhaal dat algemeen bekend mag worden beschouwd, en ons was juist het persoonlijke relaas van Sandra beloofd. Volgens Smits is Roelofs een vrouw die moeilijk haar emoties toont, om welke reden zij haar voor de film kinderliedjes liet zingen als ‘Berend Botje’. Een onnodige kunstgreep: Roelofs valt op een gegeven moment prachtig in wanneer haar schoonfamilie Georgische liederen aanheft en in het laatste halfuur van de docu krijgen wij eindelijk emoties te zien: in Terneuzen bij vader en moeder, tijdelijk gescheiden van Misja door ‘omstandigheden’, breekt Roelofs en komt de afstand tussen onderwerp en kijker te vervallen. Eenmaal verlost van de schaduw van Saakasjvili, wordt de nieuwsgierige kijker een beetje beloond.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 3

Bioscooprelease: 5 maart 2015