Storia di Piera (1983)
Regie: Marco Ferreri | 105 minuten | drama | Acteurs: Isabelle Huppert, Hanna Schygulla, Marcello Mastroianni, Angelo Infanti, Tanya Lopert, Bettina Grühn, Renato Cecchetto, Maurizio Donadoni, Aïché Nana, Girolamo Marzano, Lidia Montanari, Laura Trotter, Marina Zanchi, Lina Bernardi, Elisabetta Ambrosini
‘Storia di Piera’ is een bewerking van de autobiografie van actrice Piera Degli Esposti, maar haar moeder, hier gespeeld door Hanna Schygulla, staat eigenlijk centraal in deze filmversie. Haar “vrije geest” hangt over de hele productie heen en beïnvloedt ieder personage. Het zorgt voor een bijna voortdurend beladen, seksuele sfeer. Als klein meisje van niet ouder dan vijftien jaar, doet dochter Piera zich al voor als een dame. Met jurk, ketting, tasje, handschoentjes en hakken paradeert ze door de straten, en praat ze als een volwassene. Ze geeft haar moeder standjes en heeft het over verloren liefdes. En af en toe citeert ze dichters of staatsmannen. En seksueel gezien is ze duidelijk een dochter van haar nymfomane moeder.
De kleine Piera (Bettina Grühn) imiteert haar moeder al snel en gaat bijvoorbeeld op een pleintje staan voor een rijtje jongens, terwijl ze één van haar benen ontbloot. De jongens staan allemaal klaar om haar te zoenen, maar ze weet precies wat ze wilt: “Nee, niet te hard met je tanden.”, “Geen tong”, “Jij bent te klein”. Als ze later met haar moeder bij een meertje zit, merkt haar moeder lachend op, terwijl ze het bovenlijf van haar dochter betast: “Nu wordt je overal rond, net als de aarde”. Ook de plaatselijke dochter is wel heel vrijpostig wanneer hij het heeft over Piera’s “mooie tietjes”.
Het is een vrij ongemakkelijke seksuele sfeer die zich in dit typische gezinnetje afspeelt. Piera kust haar moeder en vader net iets te lang en innig, en ook de scène waarin Piera het been van een naakte man in een meertje inzeept en zijn borst kust, terwijl haar moeder wegloopt, doet wat eigenaardig aan.
Dit incestueuze karakter van de relaties in de film, waar ook weer een sterke, dubbelzinnige emotionele band vanuit gaat, is wat de film boeiend houdt. Een plot is er amper, en andere thema’s zijn nauwelijks aanwezig. Er speelt zich wel vaag iets politieks af in de achtergrond – we zien een opstand die neergeslagen wordt en Piera’s vader (Mastroianni) doet iets belangrijks in een vakbond waardoor hij zijn vrouw verwaarloost – maar het gaat toch vooral om de relatie tussen moeder en dochter, en soms de mannen (inclusief pa) in hun leven. Het is ietwat betreurenswaardig dat Bettina Grühn als de kleine Piera niet veel indruk maakt met haar houterige, emotieloze acteerwerk, maar het is absoluut geen straf is om actrices Isabelle Huppert (in de rol van de volwassen Piera) en Hanna Schygulla (die voor haar rol een Gouden Palm ontvang in Cannes) in actie te zien. Zij weten hun toch wat melodramatische rollen meerwaarde te geven door hun gedoseerde acteerwerk. De haat-liefde verhouding, de jaloezie, de wens van de dochter om de moeder te zijn en vice versa… het komt allemaal redelijk subtiel naar voren. ‘Storia di Piera’ is het bekijken waard door de broeierige sfeer, de controversiële en ambigue aard van de relaties, en het goede acteerwerk van Huppert en Schygulla.
Bart Rietvink