Stripes (1981)

Regie: Ivan Reitman | 106 minuten | komedie, oorlog | Acteurs: Bill Murray, Harold Ramis, Warren Oates, P.J. Soles, Sean Young, John Candy, John Larroquette, John Volstad, John Diehl, Lance LeGault, Roberta Leighton, Conrad Dunn, Judge Reinhold, Antone Pagán, Glenn-Michael Jones, William Lucking

‘Stripes’ is één van de films uit de vroege, maar toen al succesvolle carrière van Bill Murray, die hier laat zien goed samen te kunnen werken met Ivan Reitman en Harold Ramis. Eerdere samenwerkingen ‘Meatballs’ (1979) en ‘Caddyshack’ (1980) vormden samen met ‘Stripes’ de opmaat voor het alle records verbrekende ‘Ghostbusters’ in 1984.

In ‘Stripes’ speelt Bill Murray John Winger. John heeft wel eens betere dagen gehad. Zijn werk als taxichauffeur levert hem alleen maar vervelende passagiers op, met wie hij niet om kan gaan of die hem niet betalen. Na een akkefietje met een hautaine vrouwelijke klant besluit hij de handdoek in de ring te gooien: hij neemt ontslag. Geen verstandige keuze, want het is niet alsof John er warmpjes bij zit. Bij thuiskomst blijkt zijn auto net weggesleept te worden, omdat hij achterloopt met de aflossingen. In zijn poging de deurwaarder tegen te houden, valt zijn pizza op de grond en raakt de jurk van zijn vriendin, die hij net van de stomerij heeft gehaald, besmeurd. Dat is de druppel die zijn vriendin aanspoort hem de bons te geven. In één dag werkeloos en dakloos geworden en met een verbroken relatie (en een slechte lichamelijke conditie), ziet John maar één uitweg: zich aanmelden bij het leger. Hij haalt binnen no time vriend Russell Ziskey (Harold Ramis) over hetzelfde te doen. Samen begint dit duo aan een nieuw avontuur.

Eenmaal in het leger zijn John en Russell ingedeeld in een groepje zo mogelijk nog grotere losers dan zijzelf. Hun leider, sergeant Hulka (een geweldige Warren Oates), heeft nogal moeite om het zootje ongeregeld in bedwang te houden. Je voelt al aankomen dat dit fout gaat. John botst het meest met Hulka. In een grappige rode draad zien we het aantal push-ups dat hij voor straf moet doen als hij iets onbezonnens doet of Hulka beledigt, gestaag groeien.

Het verhaal van ‘Stripes’ mag dan voorspelbaar zijn, het verloop van de film als geheel is dat minder, met name de laatste akte. De film bestaat eigenlijk uit drie afzonderlijke delen: Johns leven vóór zijn ingrijpende beslissing, de tijd in het leger, en de reddingsoperatie in vijandelijk gebied waarin John en zijn legervriendjes in de praktijk moeten laten zien wat ze waard zijn. Een fragment dat ongetwijfeld nog over is gebleven van het scenario toen Cheech & Chong nog aan het project verbonden waren steekt het meest af.

’Stripes’ moet het vooral hebben van de humor die voortkomt uit de situaties en het personage van John, een weinig ambitieuze dertiger die vooral lol haalt uit het maken van sarcastische opmerkingen. Murray lijkt in ‘Stripes’ weinig grenzen te verleggen om zijn personage vorm te geven, zo naturel komt zijn acteerwerk over. Ramis is de perfecte tegenstelling en de twee hebben een aanstekelijke chemie. ‘Stripes’ heeft echter nog veel meer bekende namen in de cast: Judge Reinhold, John Larroquette, John Candy en Sean Young. Dit maakt de film ook een feest van herkenning voor liefhebbers van deze acteurs, die vooral in de jaren daarna furore maakten.

‘Stripes’ is te lang, te flauw, te saai en rommelig. Dat lijkt terug te voeren op het productieproces: het scenario werd herschreven toen bleek dat het hierboven genoemde stonerkoppel Cheech & Chong wegens financiële eisen niet mee konden doen aan het project. Daarnaast is deze antipropagandafilm voor de landmacht (hoewel naar verluidt de aanmeldingen voor het Amerikaanse leger na deze film met 10 % stegen) een typisch jaren tachtig product, waarin misogynie normaal is (de vrouwelijke rollen hebben weinig diepgang). Er zitten zeker aardige momenten in, maar de film zakt na een uitmuntende start en een redelijk grappig middendeel uiteindelijk in. Desondanks is ‘Stripes’ een aanrader, al is het alleen maar voor de quotes en de legendarische scène waarin John en zijn team hun tijd in het leger succesvol afsluiten.

Monica Meijer

Waardering: 3

Bioscooprelease: 17 december 1981