Summer Palace – Yihe yuan (2006)

Regie: Lou Ye | 140 minuten | drama, romantiek, geschiedenis | Acteurs: Hao Lei, Guo Xiaodong, Hu Ling , Zhang Xianmin, Le Chi, Bai Xueyun, Cui Lin, Duan Long, Hao Lei

Als eerste Chinese speelfilm die de studentenopstand op het Plein van de Hemelse Vrede behandelt, was ‘Summer Palace’ van Lou Ye op voorhand al omstreden. Maar zenuwachtige politieke leiders kunnen opgelucht ademhalen: het is geen vurig pamflet geworden of een retorische, expliciete aanklacht tegen de regering (van die tijd). Sterker, er wordt nauwelijks bij stil gestaan. Dat wil zeggen, de werkelijke gevechten en confrontaties worden voornamelijk geïmpliceerd. We zien wat soldaten in de lucht schieten, en de volgende dag wordt een personage in zijn kamer kwaad vanwege een vermoorde vriend, maar voor de rest wordt er van de kijker verwacht dat hij de missende beelden zélf invult. Ook wordt de gebeurtenis niet echt centraal gesteld, noch worden de motivaties van de studenten om te demonstreren uitgebreid uit de doeken gedaan. Nee, het zullen eerder de bloot- en seksscènes zijn dan de politieke gevoeligheden die de Chinese filmkeuring tegen de haren strijken.

Centraal staan vooral de gevoelens en problemen van Yu Hong (Hao Lei), die wel of niet exemplarisch zijn voor de onrust in het land. Zij is degene die ons door de intimiteiten van haar leven en belangrijke gebeurtenissen in de geschiedenis heen leidt, en wie zijn wij om te protesteren? Juffrouw Lei is namelijk allesbehalve een onaangename beeldvulling en het vooruitzicht om haar regelmatig in haar evakostuum te mogen bewonderen, zal de meeste toeschouwers plezierig in de oren klinken. Maar, hoewel haar veelvuldige seksscènes op zich absoluut geen straf zijn, is het verbazingwekkend hoezeer ze op een gegeven moment gaan vervelen. Wanneer er weer eens iets uitgepraat is of er juist hevig geruzied wordt, is de uitkomst altijd seks. Maar het is vaak ook nog eens filosofisch gemotiveerd, wat ons bij het tweede vervelende aspect brengt: overal heeft Hong een diepzinnige uitleg of verklaring bij, wat de kijker lange tijd gefascineerd kan houden, maar op een zeker moment laat zien dat haar gedachten eerder naïef en melodramatisch zijn dan diepzinnig. Wanneer ze een willekeurige vrijpartij probeert te verantwoorden door te zeggen dat twee mensen samen moraliteit vormen, en dat ze iemand vertrouwt wanneer haar lichaam met dat van de ander samensmelt, komt het slechts over als een quasi-kunstzinnig excuus voor toch maar weer een vrijscène. Alle pretenties ten spijt blijft, het allemaal betrekkelijk hol.

Niet dat dit per se voor een slechte film zorgt. De relatieproblemen van Yu Hong en de mentale ontrust die ze meemaakt zijn tot op zekere hoogte wel de moeite waard voor de kijker. Maar veel inzichten in haar psyche of verheldering over de mechanismen van de Liefde zul je als kijker niet krijgen. Wel is het studentenleven van Beijing, eind jaren tachtig, bijzonder goed gevat; het heeft een authenticiteit die je als kijker daadwerkelijk het gevoel geeft erbij te zijn. Ook is het mooi te zien dat Lou Ye geen grote woorden nodig heeft om intrigerende cinema te scheppen. De beste scène is er één die puur uit beelden bestaat. Het gaat hier om het moment dat Yu Hong voor het eerst oogcontact heeft met Wang Bo, terwijl zij aan de bar zit te roken en hij haar van een afstandje gadeslaat. Het geflirt via glimlachen, de duidelijke vraag van hem of zij wil dansen, zij die gebaart liever niet te willen dansen, maar dan toch, vanwege haar verliefdheid, toezegt: het gebeurt allemaal op een magische, beeldende manier, die het hart van de kijker verwarmt en hem in een roes brengt die de hele film lang zou mogen duren.

Bart Rietvink

Waardering: 3

Bioscooprelease: 23 augustus 2007