Sunset Boulevard – Sunset Blvd. (1950)

Regie: Billy Wilder | 110 minuten | drama, romantiek | Acteurs: William Holden, Gloria Swanson, Erich von Stroheim, Nancy Olson, Fred Clark, Lloyd Gough, Jack Webb, Cecil B. DeMille, Hedda Hopper, Buster Keaton, Anna Q. Nilsson

‘The Player’, ‘Swimming With Sharks’, ‘Hurly Burly’ en ‘America’s Sweethearts’; allemaal moderne films waarin Hollywood zichzelf op de hak neemt. Tegenwoordig kijken we hier niet meer van op, maar in de jaren vijftig zette Billy Wilder met zijn film ‘Sunset Blvd.’ de filmwereld behoorlijk op zijn kop. Sterker nog, het werd zelfs beschouwd als hoogverraad dat de Duitser een kritische film maakte over het Hollywood dat hem met ‘Double Indemnity’ en ‘The Lost Weekend’ zoveel successen had opgeleverd. Zo’n sterk effect heeft de film voor hedendaagse kijkers niet meer, maar dat ‘Sunset Blvd.’ een klassieker van de bovenste plank is, staat buiten kijf.

Het verhaal over de gevallen ster Norma Desmond die in haar waanwereld leeft en schrijver Joe Gilles die steeds meer in de ban raakt van haar, maakte veel indruk aan het begin van de jaren vijftig. Zowel hoofdrolspelers Holden en Swanson als bijrolacteurs Erich von Stroheim en Nancy Olson en regisseur Billy Wilder werden genomineerd voor een Oscar. Desondanks was niet iedereen in Hollywood blij met de film. Vooral Louis B. Mayer, de vermaarde baas van de MGM-studio’s, ontstak in razernij bij het aanschouwen van Wilder’s werk. Zijn vakbroeders kwamen er namelijk niet al te gunstig uit de verf.

Wilder gebruikt de plot om een somber, inktzwart portret te creëren van het Hollywood van de jaren veertig en vijftig. Als je wint heb je vrienden, zongen Brood en Vrienten eens, en dat gaat hier ook op. Norma Desmond is zo gek als een deur, maar hoe zou je zelf zijn als je het jarenlang gewend bent om door iedereen aanbeden te worden, en plotseling niemand je nog wil kennen? De filmindustrie van Sunset Blvd. is er een van hypocrisie, want achter al die glitter en glamour schuilt een anoniem leger van wanna-bes zoals Joe Gillis en has-beens als Norma Desmond.

Pikant detail bij deze film is dat de acteurs die Wilder inzet zich min of meer in dezelfde situatie bevinden als hun personages. Gloria Swanson was zelf een ster uit de stomme film die aan de kant werd geschoven toen geluid werd geïntroduceerd. Zij bleef echter wel met beide benen op de grond, in tegenstelling tot haar personage Norma. Erich Von Stroheim maakt een peperdure flop met zijn gedoemde meesterwerk Greed in de jaren twintig en zakte langzaam maar zeker weg in een moeras van B-films. Voor William Holden, op dat moment een jonge acteur die elf jaar eerder had geroken aan succes na zijn rol in Golden Boy, betekende ‘Sunset Blvd.’ zijn definitieve doorbraak.

Wilder en scenarist Charles Brackett larderen hun film met geweldige dialogen. Onvergetelijk zijn Norma Desmonds uitspraken ,,I am still big. Its the pictures that got smaller!””, en ,,All right, Mr. DeMille, I’m ready for my close-up!”” Wilder en Brackett weten naar het einde toe een oprecht gevoel van medeleven los te weken bij hun publiek. Norma Desmond is gek, ja, en Wilder is er absoluut niet vies van om haar af en toe belachelijk te maken. Maar uiteindelijk is ze ook gewoon een heel triest figuur, iemand die het niet gehaald heeft in de harde wereld die Hollywood heet.

Vele gedenkwaardige scènes, vele gedenkwaardige dialogen, vele gedenkwaardige gastoptredens van al dan niet vergeten sterren van het zilveren doek onder wie Buster Keaton, H.B. Warner, Hedda Hopper, Anna Q. Nilsson en Cecil B. DeMille. Tel alles bij elkaar op en je krijgt een film die je gezien móet hebben.

Patricia Smagge

Waardering: 4

Bioscooprelease: 13 november 2014 (re-release)