Super 8 (2011)
Regie: J.J. Abrams | 112 minuten | science fiction, thriller | Acteurs: Elle Fanning, Kyle Chandler, Amanda Michalka, Ron Eldard, Noah Emmerich, Gabriel Basso, Zach Mills, Katie Lowes, Marco Sanchez, Joel Courtney, Thomas F. Duffy, Ryan Lee, James Hébert, Teri Clark, Riley Griffiths
Een simpel rekensommetje is genoeg: hoe oud was regisseur J.J. Abrams in 1979, het jaar waarin ‘Super 8’ zich afspeelt? Juist, dertien, net zoals de groep hoofdrolspelers in de film. Deze groep tieners gaan in het begin van de film net de zomer in, waarin ze onder leiding van het nerdy, dikkige regisseurtje Charles (Riley Griffiths) proberen zelf een zombiefilm te maken waarmee ze aan een plaatselijk filmfestival mee kunnen doen – uiteraard gefilmd op het primitieve super 8-formaat. De hoofdpersoon van onze film en verantwoordelijke voor de make-up van de zombiefilm, leeftijdsgenootje Joe (Joel Courtney), heeft echter meer aan zijn hoofd, omdat hij nog steeds worstelt met het verlies van zijn moeder, die omkwam bij een fabrieksongeluk.
Charles is desalniettemin wilskrachtig genoeg om toch een crew van respectabele grootte bij elkaar te krijgen, compleet met steractrice in de persoon van Alice (Elle Fanning, die ook al indruk maakte in ‘Somewhere’). Dat ligt helaas ook al moeilijk bij Joe: hun respectievelijke vaders hebben sinds het overlijden van Joe’s moeder knallende ruzie. Het maken van de zombiefilm vormt een prachtig begin van ‘Super 8’, door de goede chemie tussen de jonge acteurs en het zichtbare plezier waarmee hun knullige draaidagen in beeld worden gebracht. De gedachten gaan al snel terug naar Michel Gondry’s ‘Be Kind Rewind’, die op een al even aanstekelijke manier de liefde voor het maken van films centraal stelde. Het is onmogelijk om bij deze variant niet de nostalgische blik van Abrams te ontdekken, die in interviews al beschrijvingen van zijn jeugd heeft gegeven die behoorlijk overeen komen met de typering van Charles’ filmwoede.
Abrams is echter ook de man achter de tv-serie ‘Lost’ en rampenfilm ‘Cloverfield’, en ook hier gaat het om een actiefilm met een flinke dosis sciencefiction. Tijdens een draaidag van de jonge filmcrew zien ze een trein met groot geweld ontsporen, wat de hele suffe plattelandsgemeenschap op zijn kop zet. Zeker als er steeds vreemdere dingen gebeuren: mensen en elektronische apparaten verdwijnen, huisdieren lopen weg. Om over de mysterieuze, zwijgzame militairen nog maar te zwijgen die opeens opduiken. Wat er precies achter deze raadselachtige verdwijningen zit, wordt maar tergend langzaam duidelijk; pas op driekwart van de film komt er definitief uitsluitsel. Tot die tijd is ‘Super 8’ voor een zomerblockbuster opvallend langzaam van tempo en zijn er maar enkele momenten die voor actiescènes kunnen doorgaan – de verdieping van de karakters staat hier centraal. Wat dat betreft lijkt de film meer georiënteerd op de leeftijdsgenoten van Abrams dan op de dertienjarigen anno nu.
Het is schier onmogelijk om niet aan een aantal films te denken waar Abrams hommages aan brengt. ‘Jaws’ en ‘Close Encounters of the Third Kind’, beide van Steven Spielberg (die interessant genoeg ‘Super 8’ produceerde) springen het meest in het oog door de zomerse sfeer en verhullende manier waarop het vreemde element tot het laatst wordt bewaard. Er zijn echter te veel referentiepunten om op te noemen: ‘Super 8’ is kort gezegd één brok nostalgie. Dat leidt naar een feest der herkenning, zeker voor mensen die de late jaren 70 bewust hebben meegemaakt, maar het onvoorwaardelijke koesteren van al deze clichés heeft bij vlagen iets dubbels. Wanneer worden zulke uitgekauwde patronen te voorspelbaar? Het laatste halfuur heeft hier het meeste last van, als de (in dit geval erg jonge) held van het verhaal eigenhandig zijn spreekwoordelijke prinses uit de klauwen van het kwaad moet bevrijden.
Voorop staat desondanks dat ‘Super 8’ verder prima in elkaar steekt. De spanning wordt in de loop van de film vakkundig opgebouwd, nadat je voldoende bekend bent geraakt met de hoofdpersonen, zonder te veel te verklappen of meteen tot overdadige actie over te gaan. Ook de terugkerende queeste om de zombiefilm af te maken blijft een mooie toevoeging. Al met al is de liefde van Abrams voor zijn bronmateriaal zowel de kracht als de zwakte van ‘Super 8’: de nostalgische zweem werkt grotendeels aanstekelijk, maar staat ook de durf om van de illustere voorgangers af te wijken net iets te veel in de weg om dit werk echt te ontstijgen.
Dit is een tikje jammer, maar ondanks dat Abrams hiermee niet definitief uit de gigantische schaduw van mentor Spielberg treedt, neemt het niet weg dat ‘Super 8’ waarschijnlijk een van de leukere actiefilms van deze zomer zal blijken.
David van Marlen
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 11 augustus 2011
DVD- en blu-ray-release: 30 november 2011