Sur les chemins noirs (2023)

Regie: Denis Imbert | 94 minuten | drama | Acteurs: Jean Dujardin, Joséphine Japy, Izïa Higelin, Anny Duperey, Jonathan Zaccaï, Dylan Robert, Olivier Charasson, Lou Chauvain, Marie-Christine Barrault, Yves Servière, David Faure, Thomas Goisque, Bernard Le Gall, David Friszman, Céline Toutain, Hervé Mahieux, Véronique Turin, Martine Amisse, Adrien Guitton, Muriel Bénazéraf, Jean-François Malet, Claire Magnin, Ulysse Imbert Lucas, Anne-Séverine Lucas

‘Sur les chemins noirs’ is gebaseerd op de gelijknamige autobiografie van Sylvain Tesson en vertelt het verhaal van de Franse schrijver Pierre (Jean Dujardin) en diens 1300 kilometer lange tocht door het ongerepte Franse landschap. Nadat hij een glaasje te veel op heeft, valt hij acht meter uit een raam waardoor hij in een coma belandt. Pierre overleeft de val net, maar is zwaar gewond en de dokters vertellen hem dat hij nooit meer kan wandelen. De gedreven schrijver legt zich hier niet bij neer en gaat tegen iedereens advies in en vertrekt voor een lange wandeling door de Franse natuur om een boek te schrijven. Een nieuw werk produceren is niet zijn enige doel, want hij heeft nog een missie. De kijker ziet natuurlijk zijn uiterlijke littekens, maar niet de innerlijke. Hij moet deze tocht doen voor zijn eigen mentale welzijn, om op zichzelf te zijn en te contempleren over het leven. Falen is geen optie. Onderweg zoekt hij oude kennissen op, leert hij nieuwe mensen kennen en herontdekt hij voornamelijk, zichzelf.

We leren Pierres verhaal gaandeweg kennen. Vanaf het begin is het duidelijk dat hij een ongeluk heeft gehad. Dit houdt hem echter niet tegen om aan zijn tocht te beginnen. Tijdens deze ellenlange wandeling reflecteert Pierre over zijn verleden en de keuzes die hij heeft gemaakt, die afgebeeld worden in flashbacks. Zo ontdekken we dat hij een vriendin had, Anna (Joséphine Japy). Verder komen we nog te weten dat hij een waaghals was en dat hij iets te gretig om ging met alcohol. De twee tijdlijnen vloeien door elkaar en culmineren beide wanneer hij arriveert op zijn bestemming. Het probleem met ‘Sur les chemins noirs’ zit hem net in het feit dat de twee verhalen niet gebalanceerd zijn. Zijn trektocht wordt veel dominanter in beeld gebracht, waardoor de kijker weinig feeling krijgt met zijn verleden. Op zijn tocht denkt hij geregeld terug aan zijn relatie met Anna, maar in de flashbacks wordt het eigenlijk nooit echt duidelijk waarom ze hem verlaat. De laatste 500 kilometer van zijn tocht worden er ook in de laatste tien minuten doorgejaagd. Precies alsof het verhaal op was en het hoofdpersonage niets meer had te vertellen.

Tijdens zijn wandeling ontmoet Pierre enkele oude kennissen. Hij bivakkeert bij zijn tante, Helene (Anny Duperey), ontmoet Arnaud (Jonathan Zaccaï), een oude vriend, en zijn zus Céline (Izïa Higelin). De zus en de tante spreken geregeld over de overleden moeder van Pierre. Het wordt in de film nooit duidelijk wat er aan de hand is met die afwezige moederfiguur, want er wordt niets over gezegd. We krijgen wel een brief te zien, die zijn moeder voor hem heeft geschreven. Daarnaast zegt hij gaandeweg dat zijn moeder hem heeft verlaten. De kijker krijgt echter niet genoeg informatie over dit deel van zijn leven. De zus neemt hem iets kwalijk, maar we weten niet wat er aan de hand is. Hierdoor is het moeilijk om de emoties van het hoofdpersonage en zijn relaties met anderen te begrijpen. Pierre ontmoet onderweg ook Dylan (Dylan Robert), eveneens wandelaar die ook op zoek is naar de rol hij bekleedt in de wereld. De band die zich ontwikkelt tussen deze twee is nog het best uitgewerkt van al. Ze vertellen passages uit hun leven en trekken samen verder. Wanneer ze afscheid moeten nemen, voel je oprecht de pijn die Dylan ervaart om vaarwel te moeten zeggen aan iemand die hij als een nieuwe vriend beschouwt.

De kracht van ‘Sur les chemins noirs’ zit ongetwijfeld in de prachtige natuurbeelden van de immens diverse Franse rurale streken. Pierres trip vertrekt van het zuidelijke Mercantour Park en eindigt in het Oostelijke Nez de Jobourg. Hij wil enkel pure natuur zien, die niet is aangetast door mensen, dus kiest hij ervoor om enkel spoorpadjes, of de zogenaamde ‘zwarte paden’, te bewandelen. Het geeft een zekere rust weer en met momenten kan je haast voelen wat er door zijn hoofd moet gaan. Van de hoogte piek tot de diepste dal, hij ontdekt telkens nieuwe verborgen parels in het Franse landschap. Die schoonheid heeft een magische kracht die een mens stil kan krijgen. Pierre kent zijn klassiekers en verwijst dan ook naar Henry David Thoreaus ‘Walden’. Het romantische idee dat de mens pas vrij is, als hij in een hutje in de bossen gaat wonen. De mensheid heeft altijd al een ingewikkelde relatie gehad met de natuur. We hebben haar nodig en we houden van haar, maar tegelijkertijd willen we macht op haar uitoefenen. Een beetje zoals een ziekelijke relatie. Hij beschrijft deze in zijn boek, maar men kan de vraag stellen, of hij niet over zichzelf reflecteert?

Met ‘Sur les chemins noirs’ vertelt regisseur Denis Imbert het verhaal van een man op zoek naar zichzelf. Ondanks de oppervlakkige relaties en de ongebalanceerde verhaallijnen, is de film zeker de moeite waard. Het is gewoon spijtig dat er een aantal foute keuzes zijn gemaakt, waardoor dit waargebeurde verhaal aan kracht verliest. De mooie natuurbeelden, die zeker kunnen tippen aan werken zoals ‘De acht bergen’ (‘Le otto montagne’, 2022), zorgen ervoor dat de kijker zich kan verliezen in de wondere wereld van de Franse natuur. Daarnaast zet Jean Dujardin een mooie acteerprestatie neer en leeft hij zich in in de rol van een getormenteerde figuur die rust wil vinden in de natuur.

Nick Majchrowicz

Waardering: 3

Bioscooprelease: 7 september 2023