Swan Song (2021)

Recensie Swan Song CinemagazineRegie: Todd Stephens | 105 minuten | drama | Acteurs: Udo Kier, Jennifer Coolidge, Linda Evans, Michael Urie, Ira Hawkins, Stephanie McVay, Tom Bloom, Justin Lonesome, Thom Hilton, Shanessa Sweeney, Bryant Carroll, Shelby Garrett, Catherine L. Albers, Dave Sorboro, Roshon Thomas

Pat Pitsenbarger (Udo Kier), hoofdpersoon in ‘Swan Song’ (2019), is oud. Zijn lichaam laat hem in de steek, maar hij laat zich niets ontzeggen door de goedbedoelende verpleging in het verzorgingshuis waar hij woont. Hij blijft, weliswaar stiekem, sigaretjes roken van zijn favoriete merk en deelt er soms ook een met de lichamelijk beperkte medebewoonster. In de gemeenschappelijke eetkamer verzamelt hij papieren servetjes, die hij op een manische manier dubbelvouwt en bewaart. De sleur van dit monotone bestaan heeft de man eronder gekregen, lijkt het.

Dan krijgt Pat bezoek: een advocaat, Mr. Shanrock, komt hem vertellen dat Rita Parker-Sloan is overleden. Uit zijn bewoordingen maken we op dat zij een lokale, behoorlijk vermogende, beroemdheid was. In haar pas nog herziene testament staat dat Pat verantwoordelijk is voor haar make-up en kapsel voor de begrafenis. Ondanks het meer dan genereuze geldbedrag dat daar tegenover staat, wijst Pat Mr. Shanrock de deur. Hij voelt er niets voor de laatste wens van zijn vroegere cliënte in te willigen.

In enkele flashbacks, die voelen als échte herinneringen van Pat, krijgen we mee dat Pat vroeger een stuk gelukkiger was. Hij had een vriend, David; hij trad in drag op als Mr. Pat in een gay bar in Sandusky, Ohio, hij was een gerespecteerd kapper. Hij kende ook veel verdriet: David stierf aan AIDS en zijn familie zorgde ervoor dat Pat na de dood van zijn geliefde met lege handen kwamt te staan.

Het komt niet als een verrassing dat Pat toch overstag gaat en besluit de klus aan te nemen. De wijze waarop hij dit doet is echter uniek en totaal niet praktisch. Maar door deze road trip leren we Pat en zijn verleden beter kennen. We begrijpen waarom hij in eerste instantie de opdracht weigert en leven met hem mee als hij iets van zijn glorietijden herbeleeft.

‘Swan Song’ drijft op de fenomenale acteerprestatie van Udo Kier, die hier misschien wel de rol van zijn leven neerzet. Hoewel regisseur en scenarist Todd Stephens (zelf geboren in Sandusky) het verhaal schreef met Gene Wilder in het achterhoofd, is de rol op het lijf geschreven van de acteerlegende. Elke seconde dat hij in beeld is, trekt hij alle aandacht naar zich toe. Hij ís Pat Pitsenbarger (die overigens echt bestaan heeft en de inspiratie vormde voor Todds’ script). Zijn maniertjes, zijn oogopslag, zijn houding… en de kleding, oh, de kleding! Het is spot on en dankzij zijn performance kun je je ogen niet van hem afhouden. Hij maakt van Pat zo’n gelaagd personage, dat je niet anders kan dan hem in je hart sluiten.

Ondanks dat Udo Kier zo’n belangrijk onderdeel van ‘Swan Song’ vormt, zijn de overige aspecten ook geslaagd. In een fantastische bijrol zien we Jennifer Coolidge, die als Dee Dee Dale een belangrijk aandeel heeft gevormd in de vete tussen Pat en Rita. Je kunt deze actrice regelmatig betrappen op het acteren met bepaalde maniertjes, een beetje overacting, maar hoewel dit best bij deze rol zou passen, speelt ze hem erg subtiel. Leuke bijkomstigheid: de rol van de overleden Rita wordt gespeeld door Linda “Dynasty” Evans. Overige bijrollen zijn ook erg goed, maar staan meer in dienst van het script. En dat is authentiek, ontroerend, grappig en vormt de ijzersterke basis van een mooie ode aan vervlogen tijden. ‘Swan Song’ heeft een melancholieke ondertoon. Het laat zien hoe het leven nu is voor mensen die de wegen voor de huidige LGBTQIA+ gemeenschap geplaveid hebben. Een prachtig slot aan Todd Stephens’ Ohio-trilogie (maar je kunt ‘Swan Song’ gerust kijken vóór je ‘Edge of Seventeen’ en ‘Gypsy 83’ ergens opduikelt). Besliste aanrader!

Monica Meijer

Waardering: 4

Bioscooprelease: 19 mei 2022