Swiss Army Man (2016)
Regie: Dan Kwan, Daniel Scheinert | 97 minuten | avontuur, komedie, drama, fantasie | Acteurs: Paul Dano, Daniel Radcliffe, Mary Elizabeth Winstead, Antonia Ribero, Timothy Eulich, Richard Gross, Marika Casteel, Andy Hull, Aaron Marshall, Shane Carruth, Jessica Harbeck
Een Zwitsers zakmes is een gereedschap waarmee je jezelf uit de meest benarde situaties kunt helpen. Het laat je nooit in de steek en kan je leven redden wanneer je het in de wildernis even niet meer zo ziet zitten. Kort gezegd kan een Zwitsers zakmes je beste vriend zijn, ook al leeft het voorwerp niet. Welkom bij de fascinerende wereld van regisseurs Dan Kwan en Daniel Scheinert; die met ‘Swiss Army Man’, hun eerste film, het concept van zo’n Zwitsers zakmes nemen, het vertalen naar een alles kunnend lijk en daarmee één van de meest charmante films van 2016 afleveren.
Teveel van de synopsis verklappen kan een enorme dooddoener zijn voor deze film. Deel van de kijkervaring is namelijk dat de kijker simpelweg niet weet hoe ver het regisseursduo durft te gaan in hun absurde idee van een menselijk zakmes. De kijker volgt het verhaal volledig door de ogen van Paul Dano’s (‘Prisoners’) ongelukkige personage Hank. De man is voor onbepaalde tijd gestrand op een onbewoond eiland en besluit zichzelf op te hangen. Hij doet zijn laatste zegje en is klaar voor het onbekende, totdat hij een lichaam ziet aanspoelen. Het blijkt de dode Manny, gespeeld door Daniel Radcliffe (jawel, Harry Potter zelf), te zijn. Hank snelt naar hem toe in de hoop dat hij een medemens heeft om mee te praten, maar raakt al snel teleurgesteld wanneer blijkt dat het enige geluid wat er bij Manny te horen is, vanuit zijn achterste komt. Het lijk kan maar niet ophouden met scheten te laten, en het stoort Hank in het opdreunen van zijn laatste monoloog op deze aardkloot.
Dit markeert het startschot voor anderhalf uur extreem charismatische, opbeurende en vooral bizarre situaties waarin Hank en Manny verzeild raken. De prima performances die zowel Dano als Radcliffe hier laten zien zorgen ervoor dat alles op zijn plek valt. Dano bewijst na onder andere ‘Looper’, ‘Prisoners’ en ‘Love and Mercy’ eens te meer dat gepijnigde personages hem goed liggen. Hij geeft Hank een dusdanig goede invulling dat de kijker iedere seconde met hem meevoelt. Hetzelfde geldt voor Radcliffe, die zijn personage ironisch genoeg zeer levendig maakt. Hij is grappig, charismatisch, naïef en handig. Hij is de hoofdattractie van ‘Swiss Army Man’, die de kijker door de ogen van Hank leert kennen.
In essentie hebben we dus te maken met een stel uiterst depressieve personages: een man die slechts een omhulsel van zijn vorige bestaan is en een daadwerkelijk lijk. Toch heeft ‘Swiss Army Man’ een verrassend positieve en hoopvolle toon. Dit wordt versterkt door de adembenemende cinematografie en score. Vooral dit laatste aspect heeft een glansrol in de film: componisten Andy Hull en Robert McDowell hebben de juiste keuze gemaakt door de muziek vooral te laten bestaan uit a capella stukken die door beide hoofdrolspelers zijn ingezongen.
Al met al levert het regisseursduo een prachtige eerste film af, waarin de twee hoofdrolspelers hun beste performances geven. Daar staat wel tegenover dat ‘Swiss Army Man’ toch een aantal steken laat vallen in de derde akte, maar het merendeel blijft overeind staan. Zelfs voor de hand liggende plottwisten worden slim omzeild. Menig kijker (de absurditeit is immers lang niet voor iedereen weggelegd) zal de aftiteling met een tevreden gevoel tegemoet zien.
Redactie Cinemagazine
Waardering: 4