Swoon (1992)
Regie: Tom Kalin | 90 minuten | drama, biografie, misdaad | Acteurs: Daniel Schlachet, Craig Chester, Ron Vawter, Michael Kirby, Michael Stumm, Valda Z. Drabla, Natalie Stanford, Isabela Araujo, Jill ‘Spanky’ Buchanan, Nashom Benjamin, Trash, Trasharama, Nashom Wooden, Ryan Landry, Chris Hoover, Paul Connor, Brent Charleton, Dick Callaghan, Craig Paull, Carlos Rodríguez, Emmitt Thrower, Eric J. Wiggins III, Ken Howarth, Barry Liebowitz, Judith Boxley, Julian Marynczak, Daniel Haughey, Stanley Taub, Robert Austin, Barbara Bleier, Ed Altman, John A. Mudd, Robert Sullivan, Verne F. Hoyt, Pepe Vives, Jimmy Cummings, Malcolm A. Beers Jr., Adina Porter, Robert Read, Paul Schmidt, Richard Elovich, Jim Crawford, Glenn Backes, Jean Claude Monfort, Michael Nesline, Richard R. Upton, William Walters, Burt Wright, Paul Rubin, Gary Lamadore, Richard Schechner, Phil Stanton
De moord op Bobby Franks in 1924 en de daaropvolgende berechting van Richard Loeb en Nathan Leopold is een van de meest bekende Amerikaanse strafzaken. Dit had mede te maken met de walging en fascinatie die het gedrag en karakter van de twee daders opriepen. Loeb en Leopold waren twee studenten van de Universiteit van Chicago die uit gegoede families kwamen. Maar zoals later volgens velen zou blijken hadden ze beiden een fascinatie voor misdaad en ook voor elkaar. Hun hautaine houding, bizarre levenswandel en de afwikkeling van de zaak zullen zeker hebben bijgedragen aan haar semilegendarische status. De beroemde regisseur Alfred Hitchcock baseerde het verhaal van zijn film ‘Rope’ uit 1948 op de zaak, en in 1959 regisseerde Richard Fleischer onder meer Orson Welles in een bewerking van het proces in de film ‘Compulsion’.
‘Swoon’ is een van de laatste bewerkingen van de Leopold en Loeb zaak en de eerste film waarin gefocust wordt op de relatie tussen de twee daders. Regisseur Kalin doet dit in stemmig zwart-wit en dit is gelijk een van de sterke punten van deze rolprent. Ongetwijfeld had de regisseur voor ogen om op deze manier een historische “look” te creëren en dat is gelukt. De film is prachtig belicht en geschoten. Ook de muziek is stemmig en past prima bij de sfeer die wordt geschetst. We maken kennis met de twee studenten in de aanloop naar de dag dat zij de jonge Bobby Franks oppikten in hun auto en hem vermoordden. De wereld van de twee jongens is een wereld van homo-erotiek en vreemde machtsspelletjes. Enerzijds toont ‘Swoon’ de fascinatie met steeds verder gaande misdaden uiteindelijk eindigend in moord, en daarnaast de seksuele beloningen die de twee jongens uitwisselen. We zien de gebeurtenissen in chronologische volgorde: na de moord, de rechtszaak, de veroordeling en de uiteindelijke dood van Richard Loeb in de gevangenis. Het levert een fascinerende film op met prima prestaties van de acteurs, niet in de laatste plaats de twee hoofdrolspelers. Regisseur Kalin weet de scènes met de acteurs prima af te wisselen met enkele archiefbeelden uit de tijd van de moord (waaronder beelden van de echte Leopold en Loeb!), en enkele aparte scènes waarin bijvoorbeeld de toenmalige fascinatie met fysionomie (de kunst om aan het uiterlijk van de mens zijn persoonlijkheid af te lezen) op een mooie manier wordt verbeeld.
Hoewel de precieze verhoudingen tussen Leopold en Loeb altijd een onderwerp van speculatie zullen zijn, is ‘Swoon’ een prachtig en fascinerend werkstuk geworden. Reden hiervoor is deze sterke focus op de relatie tussen de twee daders en de poging om hun denk- en leefwereld en motieven met elkaar te verbinden. De vraag of de film hierin slaagt doet niets af aan de kracht die van haar aanblik uitgaat.
Joost Hoedemaeckers
Waardering: 4
Bioscooprelease: 4 maart 1993