Swordfish (2001)

Regie: Dominic Sena | 96 minuten | actie, misdaad, thriller | Acteurs: John Travolta, Hugh Jackman, Halle Berry, Don Cheadle, Sam Shepard, Vinnie Jones, Drea de Mateo, Rudolf Martin, Zach Grenier, Camryn Grimes, Angelo Pagan, Chic Daniel, Kirk B.R. Woller, Carmen Argenziano, Tim DeKay

Wie ooit is gehacked kan erover meepraten: hackers moeten wel de meest zielige, irritante en vooral de grootste nerds zijn op deze aardbol. Mensen die dag en nacht aan hun computer vast zitten, geen sociale contacten hebben en uit verveling of waanzin via het digitale netwerk hun slag proberen te slaan. Wel, misschien is het allemaal waar. Maar ‘Swordfish’ van Dominic Sena laat iets heel anders zien. Stanley Jobson (Hugh Jackman) voldoet namelijk totaal niet aan het profiel van zo’n hacker. Ooit was hij de grootste, maar na opgepakt te zijn en alles te zijn kwijtgeraakt, heeft hij zich neergelegd bij een suf en eentonig leventje, in de wetenschap dat één vingertje aan een toetsenbord hem fataal zou kunnen worden. En John Travolta zou John Travolta niet zijn als hij daar niets mee zou doen.

Al is het de prachtige Halle Berry die Stanley in eerste instantie een voorstel komt doen, zij is afgevaardigd door de extravagante crimineel Gabriel Shear. Gabriel wil een grote slag slaan door een hacker via het computernetwerk een bank te laten binnendringen en alles op zijn rekeningen over te laten maken. De hacker die hij daarvoor vraagt, wordt gepakt op het vliegveld en geliquideerd door Gabriel’s mannen, en Gabriel komt bij Stanley terecht. Althans, Stanley bij Gabriel. Want op sublieme wijze overrompelt regisseur Sena ons met de bizarre wereld van crimineel Gabriel. Grote clubs, liters dure champagne, underground technomuziek en heel veel schaars geklede dames. En wanneer Stanley daar eenmaal een voetje heeft ingezet, is er geen weg meer terug: terwijl hij oraal word bevredigd en een pistool op zijn hoofd heeft moet hij een code zien te kraken binnen een tijd die onmogelijk lijkt. Als simpele test.

Het is dan ook het kijkje in die wereld die ‘Swordfish’ de moeite waard maakt. Niets is te veel of te gek voor Gabriel. De actie in ‘Swordfish’ sluit daar volledig bij aan. Een achtervolging tovert de racewagen van Gabriel om in een rijdende tank wanneer hij een enorm machinegeweer uit de achterbak haalt. Je moet het maar verzinnen. Toch wordt Gabriel bepaald niet als gek neergezet, zoals Jack Nicholson bijvoorbeeld in ‘The Departed’. Ondanks alle charme en uitstraling, zijn rijkdom en dure speeltjes, is hij een gedreven, vasthoudende en berekenende machine, iets wat in de eerste paar scènes al duidelijk wordt in een gesprek met FBI-agent Roberts (Don Cheadle). In de hele film is John Travolta verbaal op zijn sterkst. Een geweldig script met bijzonder sterke uitspraken en dialogen. Wanneer Stanley hem voor het eerst ontmoet, zegt hij: ‘Look, I flew 1500 miles for this meeting, how about we get to the point?’ Doodleuk antwoordt Gabriel: ‘No, actually, you flew 1500 miles for a hundred grand. But that’s not the point.’ Die arrogantie en betweterigheid is bij uitstek weggelegd voor Travolta.

Het is jammer dat Sena die lijn niet doortrekt, want na het eerste uur is er weinig meer van dat hoge niveau terug te vinden. Grote scènes, zoals de explosie bij de bank die een enorm visueel spektakel oplevert, blijven uit en ‘Swordfish’ valt van de ene plotwending in de andere. De film leunde op Travolta en Jackman maar de sterke karakters die zij neerzetten hebben misschien teveel verwachtingen opgeroepen. ‘Swordfish’ wordt langdradig en misschien een beetje over the top, zeker wanneer de aap uit de mouw komt. Gabriel blijkt voor de regering te werken en heeft als taak de Amerikaanse reactie op terrorisme zo verschrikkelijk te maken dat niemand ooit nog een aanslag op Amerikaanse bodem zal durven plegen. Dat maakt het einde van ‘Swordfish’ een beetje overdreven. Al is dat gelukkig met veel flair en actie gebracht, en redden de sterke rollen van Travolta en Jackman de film voor het grootste deel, er is dus weinig realisme te bespeuren. En komisch genoeg is dat nou net wat Gabriel in de eerste scènes stoort aan de filmindustrie. Tsja, een betere wereld begint bij jezelf…

Julien van Alphen

Waardering: 3

Bioscooprelease: 13 september 2001