Sylvia Plath – De glazen stolp – Sylvia Plath: Inside the Bell Jar (2018)
Regie: Teresa Griffiths | 59 minuten | documentaire, biografie | Met: Maggie Gyllenhaal, Ina Marie Smith, Charlotte Brokenbow, Zoe Hickson, Frieda Hughes, Deborah McBride, Willow Nash, Charlie Noakes, Sylvia Plath
Sylvia Plath (1932-1963) kampte sinds haar jonge jaren met diepe depressies – korte intensieve perioden die gepaard gingen met zelfmoordpogingen, elektroshocktherapie en opnames. Geen gering verhaal voor een normaal leven, maar dat had Plath sowieso al niet. Vader op jonge leeftijd verloren, streberige maar neurotische moeder en een enorm talent voor schrijven, misschien wel het grootste van de twintigste eeuw. Toen ze op dertigjarige leeftijd stierf had ze dankzij een enorme productiviteit al vier dichtbundels, een roman, alsmede een postuum uitgegeven korteverhalenbundel op haar naam staan.
Die sterk autobiografische roman, ‘The Bell Jar’ of ‘De glazen stolp’, is het ankerpunt van deze BBC-documentaire. Voor die opzet lijkt gekozen om het leven van Plath aan de hand van fragmenten te illustreren. Een ietwat mager uitgangspunt, omdat ‘The Bell Jar’ slechts zes maanden van Plaths leven bestrijkt, waarin de studerende Sylvia het gastredacteurschap van ‘Mademoiselle’ kreeg toegewezen en een zelfmoordpoging deed. Niettemin levendig genoeg vanwege de kwieke citaten, voorgelezen door Maggie Gyllenhaal. De vaart zit er goed in, al hebben de meeste vrienden en studiegenoten die aan het woord komen in Plaths verdere carrière een ondergeschikte rol.
Ook de duiding van het dichtwerk is aan de magere kant. Zoals vaker focust men bij Plath liever op het leven dan op het werk. De rijkdom van deze 59 minuten lange docu zit hem dan ook in de breedte; de peilloze diepte van de poëzie en de aanwezigheid daarin van een reële doodswens, blijft onderbelicht. Mooi is het om dochter Frieda Hughes aan het woord te zien. Brits mild is Hughes over haar moeder, en ze is het enige nog levende gezinslid na het overlijden van vader Ted en broer Nicholas in 1998 en 2009. De laatste pleegde net als Sylvia zelfmoord, en had zijn moeders daad overleefd als peuter. Het werk bleef achter, tot troost van velen.
Jan-Kees Verschuure
Waardering: 3