System Crasher – Systemsprenger (2019)
Regie: Nora Fingscheidt | 121 minuten | drama | Acteurs: Helena Zengel, Albrecht Schuch, Gabriela Maria Schmeide, Lisa Hagmeister, Melanie Straub, Victoria Trauttmansdorff, Maryam Zaree, Tedros Teclebrhan, Matthias Brenner, Louis von Klipstein, Barbara Philipp, Amelle Schwerk
Eigenlijk heet ze Bernadette, maar ze heeft een bloedhekel aan die naam. Het negenjarige hoofdpersonage in het rauwe Duitse drama ‘System Crasher’ (‘Systemsprenger’) wordt liever Benni genoemd. Die naam past ook beter bij dit ontspoorde kind, die van pleeggezin naar instelling naar pleeggezin en weer terug naar instelling gaat. En heel af en toe gaat ze naar haar eigen chaotische familie. White trash, maar dan op zijn Duits.
Met ‘System Crasher’ begeeft regisseuse Nora Fingscheidt zich op overbekend gebied. Met alle risico’s van dien. Films over onhandelbare kinderen stellen het kind vaak voor als ruwe bolster met blanke pit. En als het die blanke pit nog niet heeft, dan krijgt het die snel genoeg, met hulp van net die ene volwassene die het kind helemaal begrijpt.
(Bijna) niets van dit alles in ‘System Crasher’. Er zijn volwassenen die Benni begrijpen, maar die kunnen er verder niet zoveel mee. Benni is een zwaar beschadigd kind waarvan je vermoedt dat het ook met de bedrading niet helemaal lekker zit. Ze gilt, vecht, gedraagt zich asociaal, egoïstisch en compleet onverantwoordelijk. Benni’s hysterie is zo bloedirritant dat je haar met alle liefde een enkeltje Siberië zou schenken, om er maar vanaf te zijn.
Die eerlijke en compromisloze aanpak is de grote kracht van deze film. Je begrijpt de dilemma’s van de hulpverleners, die zich niet mogen hechten aan een kind dat juist enorme behoefte heeft aan hechting. Je begrijpt dat zelfs die hulpverleners het soms niet meer weten en Benni dan maar weer platleggen met kalmeringsmiddelen. En uiteindelijk krijg je ook te doen met Benni, zeker als je na een kippenvelscène (iets met een echo in een bos) pas goed haar pijn voelt.
De piepjonge Helena Zengel is verbijsterend goed in de rol van Benni. Boosheid, angst, hysterie, alles lijkt authentiek bij de actrice. Ook de hulpverleners worden geloofwaardig neergezet, met alle verdriet, hoop en wanhoop die Benni in hen losmaakt.
Het enige wat de film niet goed doet is het versterken van hysterische scènes met muziek die al net zo hysterisch is. Op die momenten gaat de toch al heftige film over the top. Afgezien daarvan is ‘System Crasher’ een arthousefilm zoals je ze tegenwoordig weinig ziet: compromisloos, schrijnend en soms akelig om te bekijken. Waarbij je als kijker ook nog eens met jezelf wordt geconfronteerd. Gunde je dat kind echt een enkeltje Siberië? Oei.
Henny Wouters
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 27 februari 2020