Taran en de Toverketel – The Black Cauldron (1985)

Regie: Ted Berman, Richard Rich | 77 minuten | animatie, avontuur, fantasie | Originele stemmencast: Grant Bardsley, Susan Sheridan, Freddie Jones, Nigel Hawthorne, Arthur Malet, John Byner, Lindsay Rich, Brandon Call, Gregory Levinson, Eda Reiss Merin, Adele Malis-Morey, Billie Hayes, Phil Fondacaro, Peter Renaday, James Almanzar, Wayne Allwine, Steve Hale, Phil Nibbelink, Jack Laing, John Hurt, Rosemary Anne Sisson, Roy Edward Disney, John Huston | Nederlandse stemmencast: Vincent Croiset, Nathalie Wijers, Peter Aryans, Luc Lutz, Eric van Ingen, Johnny Kraaykamp Sr., Tonny Huurdeman, Adèle Bloemendaal, Carry Tefsen, Joost Prinsen, Coen Flink

‘The Black Cauldron’ of ‘Taran en de Toverketel’ is Disney’s 25ste tekenfilmklassieker en is in veel opzichten totaal anders dan de eerdere én latere animatiefilms. De film is véél spannender en griezeliger, en is dan ook niet geschikt voor de kleinste kijkertjes. De schurk in het verhaal is een échte engerd, niet de komische vijanden zoals we ze gewend zijn. De film heeft veel weg van de ‘Lord of the Rings’-serie, de eerste keer dat dit opvalt is als het figuurtje Gurgi in beeld komt. Niet qua uiterlijk, maar qua doen en laten lijkt dit harige wezentje op Gollum. Hij is onderdanig en egoïstisch tegelijk en zelfs zijn manier van praten en zijn houding doen sterk aan Gollum denken. Verder ontbreken in ‘The Black Cauldron’ de geijkte musicalnummers, wat een prima keuze is geweest, omdat het niet in de stijl van de film had gepast.

Taran is een wees, een eenvoudige assistent varkenhoeder, die bij de druïde Dallben inwoont. Hij is niet tevreden met zijn leven en wil liever een belangrijke ridder zijn. Hij snakt naar avontuur en wordt vrij snel in de film op zijn wenken bedient als hij meemoet met het helderziende varkentje Hen-Wen. Hen-Wen heeft namelijk een visioen gehad van de Gehoornde Koning die het land Predanië probeert te overheersen. Dit booswicht zal met behulp van de Toverketel een leger (onzichtbare) krijgers weten op te roepen. Op zijn weg ontmoet hij de meest uiteenlopende schepsels, van Gurgi, het harige monstertje tot de minstreel Flewwdur Frlam en prinses Eilonwy.

Disney verfilmde met deze klassieker de eerste twee boeken (“The Book of Three” en “The Black Cauldron”) van een vijfdelige serie van Lloyd Alexander, die deze boeken in de jaren zestig van de vorige eeuw publiceerde. De boeken worden gezien als een opstapje voor kinderen die nog te jong zijn voor de boeken van J.R.R. Tolkien en kunnen prima naast die van C.S. Lewis (“The Chronicles of Narnia”) op de plank gezet worden. Probleem bij het verfilmen van een boek is vaak het schrappen van diverse belangrijke plotlijnen en dat is ook waar het bij ‘The Black Cauldron’ aan schort. Er wordt een enorm aantal interessante figuren opgevoerd, maar van enige karakterontwikkeling is geen sprake. Het was wellicht beter geweest de film langer te maken, of slechts één boek te verfilmen.  Taran zelf is geen sterke hoofdpersoon. Af en toe is hij zelfs irritant. Gurgi is, ondanks dat hij niet veel in beeld is, een karakter dat meer de show steelt. Over Eilonwy kun je kort zijn, zij is het verplichte vrouwelijke karakter, een prinses (het is tenslotte Disney), die niet veel toevoegt aan de plot. Datzelfde geldt voor de minstreel Flewwdur.

‘The Black Cauldron’ is de geschiedenis ingegaan als Disney’s grootste flop, maar dat is niet helemaal terecht. Er valt genoeg te genieten, prachtige omgevingen, magische gebeurtenissen en spectaculaire actiescènes. De film is donker en soms luguber, en zal geen groot publiek aanspreken, maar hou je van fantasy dan moet je deze film zeker een kans geven.

Monica Meijer

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 19 december 1985
Blu-ray-release: 1 oktober 2014