Thank You for Your Service (2017)
Regie: Jason Hall | 109 minuten | biografie, drama, oorlog | Acteurs: Miles Teller, Joe Cole, Beulah Koale, Haley Bennett, Amy Schumer, Keisha Castle-Hughes, Kate Lyn Sheil, Kerry Cahill, Erin Darke, Scott Haze, Brad Beyer, Omar J. Dorsey, Allison King, Hunter Burke
Journalist David Finkel van The Washington Post voegde zich in de jaren 2007 en 2008 bij het Amerikaanse leger, om precies te zijn het 2-16 Infantry Battalion, om ter plaatse verslag te doen van de gebeurtenissen in Irak. Wat hij daar allemaal zag en meemaakte, verwerkte hij in zijn boek ‘The Good Soldier’, waarin hij zich focuste op luitenant-kolonel Ralph Kauzlarich en hoe hij het heeft ervaren om middenin de realiteit van de oorlog te zitten en strijdkrachten te moeten verliezen. Omdat er ook altijd weer een tijd komt ná het strijdgewoel, besloot Finkel de soldaten van het 2-16 Infantry Battalion te blijven volgen, dus ook toen hun missie erop zat. Want wat doet een oorlog met je en welke invloed heeft dat op je wanneer je weer terugkeert in de vredige westerse maatschappij? Kun je zomaar de draad oppakken? Welke rol speelt het posttraumatische stresssyndroom dat zo veel (oud-)militairen treft? Ook deze bevindingen leverden een boek op, met de cynische titel ‘Thank You For Your Service’. Want het beeld dat veteranen in de VS als helden onthaald worden, lijkt allang achterhaald. Sterker nog, tegenwoordig kun je maar beter een beetje onder de radar blijven, anders word je met de nek aangekeken.
‘Thank You For Your Service’ is in 2017 verfilmd door Jason Hall, de man die het scenario schreef van het nogal overdreven met Amerikaans patriottisme doordrenkte ‘American Sniper’ (2014) van Clint Eastwood. Maar niet gevreesd: ‘Thank You For Your Service’ – Halls regiedebuut – pakt het behoorlijk subtieler aan. Die titel mag dus inderdaad zo cynisch gelezen worden als we aan deze kant van de oceaan geneigd zijn te doen. Miles Teller (‘Whiplash’, 2014) speelt Adam Schumann, een sergeant met een indrukwekkende staat van dienst die na een periode van vijftien maanden in Bagdad terugkeert naar zijn thuisstad Kansas. Dat hij nogal wat meegemaakt heeft in Irak, houdt hij angstvallig geheim voor zijn vrouw Saskia (Haley Bennett) en twee kleine kinderen. Adams dienstmakkers Solo Aeti (Beulah Koale) en Bill Waller (Joe Cole) hebben beduidend meer moeite de schijn op te houden. Solo zou het liefst meteen weer teruggaan naar Irak, maar heeft te kampen met ernstige hersenbeschadiging en wordt daarom afgekeurd. De wereld van de toch al labiele Bill stort in wanneer hij bij thuiskomst ontdekt dat zijn verloofde haar biezen heeft gepakt. Adam worstelt vooral met een kwellende schuldvraag: waarom liet hij de zwaargewonde soldaat Emory (Scott Haze) op zijn hoofd vallen (hij overleefde de aanslag, maar is nu wel halfzijdig verlamd) en waarom liet hij sergeant eerste klas James Doster (Brad Beyer) in zijn plaats in de patrouille innemen (Doster zou die dag omkomen doordat het legervoertuig in een hinderlaag reed)?
Amerikaanse soldaten die voor hun land hebben gevochten worden vriendelijk bedankt voor hun bewezen diensten en inzet. Daarna vallen ze echter in een zwart gat van bureaucratische rompslomp. Mentale hulp is schaars en er gaan maanden overheen voor je eindelijk eens aan de beurt komt voor een gesprek, laat staan een opname in een kliniek waar je kunt werken aan het posttraumatische stresssyndroom dat je in de oorlog hebt opgelopen. Want feit is, dat het overgrote merendeel van de oud-soldaten grote behoefte heeft aan gesprekken met psychologen. Hoe kun je de draad van het normale leven weer oppakken als je zoveel dood en verderf van dichtbij hebt meegemaakt, dienstmaatjes zwaargewond hebt zien raken of zelfs hebt zien sterven en vervolgens met de schuldvraag blijft lopen: waarom heb ik die verrekte oorlog wel overleefd en zij niet? Jason Halls film is een (mild) pamflet tegen het bizarre onrecht dat veteranen wordt aangedaan en valt op vanwege het uitstekende acteerwerk van de nog jonge cast. Miles Teller hadden we na ‘Whiplash’ al in het vizier en onderstreept hier zijn potentie als acteur die een film kan dragen. Ook Beulah Koale, van origine een Nieuw-Zeelander met Maori-roots, valt op. Waar het scenario wat het verhaallijntje rond zijn personage uiteindelijk nogal uit de bocht vliegt, blijft de met een indrukwekkende fysiek bedeelde Kaole een stevig overeind. En waar Tellers personage het gezonde verstand personifieert, vormt dat van Koale het weerbarstige emotionele hart.
Waar we Jason Hall vooral om mogen prijzen is zijn lef. Films over posttraumatische stress zijn er genoeg. Filmmakers grijpen al gauw naar het grote gebaar om hun punt te maken. Hall durft het aan om het klein te houden (op dat overbodige subplot rond Solo na dan) en te vertrouwen op zijn acteurs. Hij durft het bovendien aan om Amy Schumer, die we toch voornamelijk kennen als uitbundige comédienne, te casten in de sobere rol van de weduwe van James Doster, die van Adam Schumann hoopt antwoord te krijgen op de vraag wat er met haar man gebeurd is. Een kleine maar cruciale rol, want Adam durft haar pas te woord te staan als hij toegeeft dat hij worstelt met die schuldvraag. Voor hem is dat de eerste stap in verwerking. ‘Thank You For Your Service’ is een rauwe, integere film die op treffende wijze schetst hoe het moet zijn om als oud-militair in de VS aan je lot te worden overgelaten. Met zijn zeker niet onverdienstelijke regiedebuut onderstreept Jason Hall nog maar weer eens: Je kunt de mens wel uit de oorlog halen, maar de oorlog niet uit de mens.
Patricia Smagge
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 23 november 2017
DVD-release: 21 maart 2018