The American (2010)
Regie: Anton Corbijn | 103 minuten | drama, thriller | Acteurs: George Clooney, Violante Placido, Thekla Reuten, Paolo Bonacelli, Johan Leysen, Irina Björklund, Samuli Vauramo, Filippo Timi, Björn Granath, Jeffrey Feingold, Giorgio Gobbi, Silvana Bosi, Guido Palliggiano, Samuli Vauramo, Antonio Rampino, Ilaria Cramerotti, Angelica Novak, Isabelle Adriani, Raffaele Serao, Anna Foglietta, Sandro Dori
Anton Corbijn is al jaren wereldberoemd als portretfotograaf en ontwerper van platen, videoclips en documentaires, maar zette in 2007 een stap verder door de speelfilm ‘Control’ te regisseren. De boekverfilming, over het leven van Joy Division-zanger Ian Curtis, leverde de Nederlander veel lof en goede kritieken op. Dankzij een bijzonder stijlvolle cinematografie, waarbij de nadruk sterk bij een cast gelegd werd die in de handen van Corbijn uitmuntend werk leverde, wist de regisseur onder andere in Cannes een aantal prijzen op zijn naam te zetten. Met het intrigerende drama ‘The American’ weet hij opnieuw een stijl aan de dag te leggen die de film aantrekkelijk en interessant houdt, terwijl er ditmaal feitelijk weinig gebeurt en de plot bijzonder rustig voortkabbelt.
De film verhaalt over Jack (George Clooney), een mysterieuze vluchteling die bijzonder bedreven is het maken en gebruiken van wapens. Iets dat hem ooit, ergens, in de problemen gebracht heeft en waarvoor hij zich nu schuilt houdt in de periferie van Midden-Italïë. Meer hoef je niet te weten, want we gaan deze hoofdpersoon – bijzonder ingetogen en toch intens gespeeld door Clooney – nu volgen, en nu meemaken wat hij meemaakt. Niet eerder, want daar waren we niet bij. Terwijl je steeds minder om dat onduidelijke begin of de aanleiding van deze verwikkelingen geeft en meer geïnteresseerd raakt in het einde en lot van de hoofdpersoon, besef je dat dit inderdaad het type film is dat gewoon halverwege begint en geen excuses maakt om uit te leggen wat je gemist hebt – zoals er in alle ontwikkelingen, ontmoetingen en verhalen in het dagelijks leven ook geen duidelijk begin is. Hij wordt nu via zijn contactpersoon benaderd door een nieuwe klant (Thekla Reuten) die zijn diensten nodig heeft, raakt nu bevriend met een Italiaanse priester (Paolo Bonacelli), en rolt nu in een relatie met een lokale prostituee (Violante Placido). Een samenloop van omstandigheden die hem gezamenlijk in één nieuwe richting sturen.
‘The American’ is een film die stijl boven inhoud lijkt te plaatsen, en daar bijzonder goed mee weg komt. Het verhaal is niet overal even vlot, onderhoudend of – vanwege de duidelijke stijlinvloeden – verrassend, maar dat wordt vakkundig naar de achtergrond geschoven door de bijzondere cinematografie en het opvallende oog van Corbijn. Close-ups van de acteurs, afstandshots die meer op de omgeving dan de cast gericht lijken te zijn, prachtige beelden van de Italiaanse omgeving (in de buurt van L’Aquila, kort ervoor getroffen door een natuurramp en door deze film een hart onder de riem gestoken, zoals De Niro met zijn TriBeCa festival voor New York deed na de aanslagen van 11 september) en haast sprekende visuele vondsten van de regisseur, die met iedere focus of beweging van de camera iets lijkt te willen zeggen. Zo zijn sommige scènes meer bewegende foto’s dan videobeelden, en wordt de kijker – onder het genot van een meeslepende soundtrack – heel langzaam aan de hand genomen om bepaalde details uit de omgeving te halen. De oogopslag van Clooney. Een vlinder. De televisie op de achtergrond, met beelden van ‘Once Upon a Time in the West’ van Sergio Leone – een meester en duidelijke bron van inspiratie waar het vertellen met beeld betreft. Een lege omgeving, die de gemoedstoestand van de enige persoon binnen de focus weer moet geven. Of het vakmanschap van Anton Corbijn.
Robert Nijman
Waardering: 4
Bioscooprelease: 16 september 2010