The Assassin – Nie yin niang (2015)

Regie: Hou Hsiao-Hsien | 106 minuten | drama | Acteurs: Qi Shu, Chen Chang, Satoshi Tsumabuki, Shao-Huai Chang, Nikki Hsin-Ying Hsieh, Ethan Juan, Zhen Yu Lei, Fang Mei, Dahong Ni, Jacques Picoux, Fang-yi Sheu, Chun Shih, Mei Yong, Yun Zhou

Slow cinema en martial arts: gaat dat wel samen? Jazeker, ‘The Assassin’ bewijst dat het kan. Regisseur Hou Hsiao-Hsien smelt ze in een oogstrelende film vakkundig samen, zonder ook de inhoudelijk kant uit het oog te verliezen. Een kleurrijk huzarenstukje waarmee de Chinese filmmaker verdiend de prijs voor beste regisseur op het filmfestival van Cannes heeft gewonnen.

‘The Assassin’ speelt zich af in een ver verleden, dat tegelijkertijd enigszins weg heeft van het huidige China. De heersende keizerlijke Tang-dynastie heeft eind negende eeuw veel van zijn macht verloren. Verschillende stammen komen in opstand om de heerschappij naar zich toe te trekken. Zo ook de Weibo-stam. Het steekspel wordt volgens diplomatieke regels gespeeld. Alleen als de nood hoog is wordt er tot bloedvergieten overgegaan. De gewone man, laat staan vrouw, heeft niets in te brengen.

Voor Yinniang (Qi Shu) is dat niet anders. Op tienjarige leeftijd is ze meegegeven aan een keizergezinde non. Ze krijgt er een opvoeding tot moordenaar. Op volwassen leeftijd wordt ze na voltooiing van haar opleiding naar haar welgestelde familie teruggestuurd. Daar, in de schaduw van de politiek, raakt ze gevangen tussen de moordopdrachten van de keizer en haar rebellerende geliefden. Een onmogelijke keuze, simpelweg omdat ze niet kiezen mag. De twijfels over haar lotsbestemming slaan onherroepelijk toe.

Het dilemma van de feminiene huurmoordenaar lijkt op het eerste gezicht weinig om het lijf te hebben. De rijkdom waarmee Hou Hsiao-Hsien zijn film doordrenkt geeft evenwel een intrigerende diepgang. De openingsscène van ‘The Assassin’ is bijvoorbeeld geheel zwart-wit. Het lijkt alsof de regisseur dat begin als een persoonlijk voorwoord wil aanwenden. Daardoor is de film niet alleen een kale observatie van de door de tweestrijd verscheurde Yinniang, maar zit er ook een cultuurkritiek achter verborgen die doorechoot naar het heden.

Hou Hsiao-Hsien propageert hier duidelijk tegen het strakke keurslijf dat de moderne Chinees onveranderlijk opgedragen wordt. Een boodschap die wordt verstevigd door de typisch Chinese elementen die het beeld opsieren. De natuur speelt in ‘The Assassin’ een voorname rol. Niet alleen als toonbeeld van esthetiek, maar ook als het toneel van het leven. Zonder de transcendentale natuur en de bijbehorende mystiek en culturele tradities zijn wij mensen feitelijk niets, zo fluistert de wind de personages toe. Daarbij maakt Hou Hsiao-Hsien naast de trage beeldvoering veel gebruik van een hoge scherptediepte, waardoor de film opgebouwd lijkt uit vele kleine schilderijen die allen hun eigen verhaal vertellen. Omarm het leven, vecht u vrij!

De vechtscènes conformeren zich aan die symboliek. Verwacht hier geen snel gemonteerde, stop motion actie die verzandt in goed-slechtdichotomieën. De knokpartijen zijn als stillevens, waarin personages niet inwisselbaar zijn, maar uniek en daadkrachtig. Dat besef komt na verloop van tijd ook bij Yinniang door. Ze speelt niet alleen de held, omdat het van haar verlangd wordt. Ze is een held, die uiteindelijk ook haar eigen pad durft te volgen.

Wouter Los

Waardering: 4.5

Bioscooprelease: 25 februari 2016
VOD-release: 23 augustus 2016
DVD- en blu-ray-release: 23 augustus 2016