The Beautiful Washing Machine – Mei li de xi yi yi (2004)
Regie: James Lee | 113 minuten | drama, komedie, fantasie | Acteurs: Loh Bok Lai, Patrick Teoh, Amy Len, Berg Lee, Yap Kok Chong, Chin Lee Ling, Ho Yuhang, Tang Hui Ching, Tan Eng Heng, Goh You Ping, Tioh Bee Yong, Khee Mei Chyn, Leng Poh Gee, Koh Choon Eiow, Kiew Suet Kim, Douglas Wong, Danny Lim, Ian Yeoh, Lim Wei Wei, Lim Ming How, Chong Shun Yuan, Chia Wei Gang, Tang Sang Lip, Hen Voon Yang, Gan Hui Yee, Ee Chee Wei, Lorna Tee, Jason Lai
De zojuist door zijn vriendin of vrouw – dat blijft onduidelijk – verlaten Teoh zoekt in een winkel een nieuwe wasmachine uit, als zijn oog valt op een oud en groen model dat ter inruil is aangeboden door een klant. Onmiddellijk staat zijn besluit vast en koopt hij voor een spotprijsje dit tweedehandse exemplaar. Teoh lijkt troost te putten uit het apparaat en de kijker voelt al gauw met hem mee. Het toestel blijkt echter niet zonder mankementen en lijkt een eigen wil te hebben. Hij stopt midden in een wasbeurt en uiteraard wanneer Teoh er een monteur bij haalt, die hij overhaalt het hele wasprogramma uit te zitten om te bewijzen dat het ding toch echt kuren vertoont, doet hij het uitstekend. Op een nacht wordt Teoh wakker van een vreemd geluid. Gewapend met een stanleymes sluipt hij door zijn huis en vindt in zijn badkamer, naast de wasmachine op de grond zittend, een jonge vrouw, die gretig een kommetje noedels naar binnen werkt. Teoh blijkt minder verbaasd dan de kijker, want diezelfde nacht nog legt hij haar een aantal huishoudelijke taken op, die ze zonder gemopper – ze spreekt zelfs helemaal niet – uitvoert. Teoh schikt zich al snel in zijn nieuwe situatie en begint de jonge vrouw uit te buiten. Wanneer het zelfs zover komt dat hij haar ter prostitutie aanbiedt aan een wildvreemde man, escaleert de zaak en moet de vrouw rennen voor haar leven.
Gelukkig staat de weduwnaar Wong geparkeerd bij een dvd-piraat en kan zij in zijn auto instappen. Al net zo vanzelfsprekend als Teoh dat deed neemt Wong haar op in zijn huis, biedt haar het was- en strijkkamertje van zijn overleden vrouw aan, waar ook een bed staat. Wanneer de jongste zoon Ah Dee haar ontmoet is hij al net zo onder de indruk van haar als zijn vader. Zijn oudere zus is echter minder gecharmeerd; ze maakt zich zorgen over de gezondheid van haar vader en kan haar jaloerse gevoelens nauwelijks onderdrukken. Wanneer de aanwezigheid van de jonge, naamloze vrouw dan ook nog eens gevolgen blijkt te hebben voor haar relatie, lijkt een climax niet ver weg.
James Lee snijdt een aantal thema’s aan in deze speelfilm, waarvoor hij onder andere de FIPRESCI prijs op het Bangkok International Film Festival in de wacht sleepte. Onderdrukking van de vrouw en consumentisme zijn de twee belangrijkste. De mysterieuze jonge vrouw spreekt de hele film geen woord, maar doet zwijgend de was (met de hand!), dweilt, stofzuigt of afwast, of laat zich een vrolijk bloemenjurkje aanmeten door Teoh, en laat zich prostitueren, het is duidelijk wat Lee wil zeggen. Daarnaast spelen veel scènes zich af in een supermarkt die zoveel producten in de schappen heeft liggen dat zelfs de grootste vrek zich als een kind in een speelgoedwinkel zou voelen. Vooral in deze omgeving weet Lee met ellenlange shots en eigenzinnige frames een aparte sfeer te creëren, die zowel bewondering oproept over zijn filmstijl als afkeer voor de inhoud van de boodschap. ‘The Beautiful Washing Machine’ is geen film voor iedereen; je moet er tegen kunnen dat er niet veel gebeurt in de afzonderlijke scènes. Hierdoor lijkt de film traag. Tel daar nog het absurde, bijna David Lynch achtige sfeertje bij, en veel mensen zullen afhaken.
Wanneer je echter volhoudt tot het (zeer belangrijke!) eind en je laat meevoeren door het geheimzinnige verhaal dat Lee je wil vertellen, zul je zien dat ‘The Beautiful Washing Machine’ wel degelijk een – zij het modern – en van zwarte humor doordrenkt sprookje is. Maar ja, ’t is net met deze recensie al net als met zo’n tweedehandse wasmachine, garantie voor gebruiksgemak krijg je er niet bij.
Monica Meijer