The Big Short (2015)

Regie: Adam McKay | 130 minuten | biografie, drama | Acteurs: Ryan Gosling, Christian Bale, Steve Carell, Brad Pitt, Marisa Tomei, John Magaro, Finn Wittrock, Rafe Spall, Jeremy Strong, Hamish Linklater, Melissa Leo, Jay Jablonski, Margot Robbie, Selena Gomez

Dat Brad Pitt behalve een uitstekend acteur ook een producent met lef en een neus voor interessante scripts is, weet niet iedereen. Mede dankzij zijn bemoeienissen zijn onder meer films als ‘The Tree of Life’, ‘Moneyball’ (beide 2011) en ’12 Years a Slave’ (2013) op het witte doek verschenen. En dat waren niet de gemakkelijkste verhalen om te verfilmen, vanwege hun thematiek of in het geval van ‘Moneyball’ omdat de theorie uit het boek zich niet echt goed leende voor een cinematografische vertaling. Stuk voor stuk werden dit echter geslaagde films, die het goed deden bij de critici en Pitt de nodige producersprijzen opleverden. Dat hij zich durfde te wagen aan de verfilming van het boek ‘The Big Short’ van Michael Lewis (toevallig ook de schrijver van ‘Moneyball’), over een groep opportunisten die miljoenen verdienden met het voorspellen van de instorting van de Amerikaanse huizenmarkt in 2008 – de directe aanleiding voor de economische crisis die de wereld de jaren daarna in haar greep zou houden – is in dat licht bezien niet verwonderlijk. En ook nu slaagt Pitt er, uiteraard met de andere cast- en crewleden, met vlag en wimpel.

Eén van die mensen die tegen de stroom in durfden te zwemmen was Dr. Michael J. Burry (heerlijke rol van Christian Bale), van oorsprong een neuroloog met het syndroom van Asperger en een glazen oog, die zich het beste kan concentreren met kneiterharde heavy metal op de achtergrond. Nadat hij zijn doktersjas aan de wilgen heeft gehangen, richt hij zijn eigen hedgefonds Scion Capital op. Dankzij zijn ongekende analytische vermogen is hij een van de eersten die doorheeft dat de Amerikaanse economie op het punt staat om om te vallen en dat de huizenmarkt daarin een cruciale rol zal spelen. Hij verwacht dat de huiseigenaren in de VS binnen de kortste keren hun hypotheek niet meer kunnen aflossen en belegt daar goed in. Banken en andere investeerders lachen hem vierkant uit. Slechts een enkeling gaat erin mee. Onder hen Jared Vennett, een arrogante handelaar bij Deutsche Bank en Mark Baum (Steve Carell), een gefrustreerde hedgefondsmanager die per toeval achter de financiële ‘bubble’ komt. Twee jonge en ambitieuze investeerders (John Magaro en Finn Wittrock) stuiten op een flyer van Vennett en gaan, met behulp van een oude Wall Street-handelaar die het wereldje inmiddels de rug heeft toegekeerd (Brad Pitt), ook mee in de tegendraadse voorspellingen, niet wetende dat ze op het punt staan miljoenen te verdienen met het verlies van anderen.

Het was een gouden greep om regisseur Adam McKay aan het project te koppelen. Doorgaans beperkt hij zich tot (flauwe) komedies met zijn grote vriend Will Ferrell in de hoofdrol. Denk aan ‘Anchorman – The Legend of Ron Burgundy’ (2004) en diens opvolger uit 2013, ‘Step Brothers’(2008) en ‘The Other Guys’ (2010). Zijn humoristische inslag vormt echter een interessant contrast met het voor buitenstaanders complexe financiële wereldje, waar het jargon je om de oren vliegt. McKay steekt hier leuk de draak mee door, wanneer het té ingewikkeld dreigt te worden, letterlijk over te schakelen naar een buitenstaander die een technische term op een heldere manier uitlegt. Margot Robbie (de ‘babe’ uit ‘The Wolf of Wall Street’ (2013), in een bubbelbad), zangeresje Selena Gomez (in het casino) en topkok Anthony Bourdain (in de keuken) werden opgetrommeld om op hun geheel eigen wijze toelichting te geven en lastige financiële termen tot hapklare brokken te verwerken voor het grote publiek. En zo past Mackay meer foefjes toe om zijn film luchtig te houden: Gosling die zo nu en dan uit zijn rol stapt en optreedt als verteller, een strak verteltempo, flitsende montages en prikkelende dialogen vol humor. De 130 minuten, wat natuurlijk aan de lange kant is, vliegen op die manier voorbij en je hebt daadwerkelijk het idee iets geleerd te hebben over de oorzaak van en achtergronden bij de financiële crisis.

‘The Big Short’ is niet de eerste film die de economische malaise aankaart, en vast ook niet de laatste. Vergeleken met ‘The Wolf of Wall Street’ vormt er een duidelijk contrast: waar de exorbitante levensstijl van bankiers in ‘Wolf’ verheerlijkt wordt en ‘Margin Call’ (2011) zich vooral als een thriller profileert, blijf je na het zien van ‘The Big Short’ met een vieze smaak in je mond achter, van al die vunzigheden die zich in de financiële wereld afspelen. De film wordt gedragen door zijn losse benadering, frivole manier van filmen en het sterke spel van hoofdrolspelers Christian Bale, Steve Carell (die na ‘Foxcatcher’ (2014) opnieuw bewijst meer te kunnen dan de onhandige clown uit te hangen), Ryan Gosling en Brad Pitt. Hoewel je als kijker altijd een afstand voelt tot de personages, en lang niet alle termen blijven hangen, maken ze de grote lijn van gebeurtenissen wel degelijk inzichtelijk voor de leek. De conclusie is wrang: door geld te verdienen met het voorspellen van de crisis zijn de opportunisten uit deze film in feite geen haar beter dan andere bankiers. En of men geleerd heeft van de fouten die toen gemaakt werden? Nu de crisis voorbij lijkt te zijn worden de financiële wassen neuzen gewoon weer verkocht, maar dan onder een andere verhullende naam…!

Patricia Smagge

Waardering: 4

Bioscooprelease: 21 januari 2016
DVD- en blu-ray-release: 25 mei 2016