The Bikeriders (2023)

Regie: Jeff Nichols | 116 minuten | misdaad, drama | Acteurs: Jodie Comer, Austin Butler, Tom Hardy, Michael Shannon, Mike Faist, Boyd Holbrook, Norman Reedus, Damon Herriman, Beau Knapp, Emory Cohen, Karl Glusman, Toby Wallace, Happy Anderson, Paul Sparks, Will Oldham

Samen met de kittige Kathy (Jodie Comer) kijkt fotojournalist Danny (Mike Faist) in ‘The Bikeriders’ terug op de beginjaren van de motorclub Vandals. Volgens haar kwam leider Johnny (Tom Hardy), een vrachtwagenchauffeur, op het idee door de film ‘The Wild One’ (Laslo Benedek, 1953) met Marlon Brando als motorrebel Johnny Strabler. Net als zijn naamgenoot wilde hij niets liever dan de vrijheid op de weg en zijn passie voor motoren vieren met een vriendenclub. De Vandals groeiden snel en kregen een stamkroeg. Daar was het waar Kathy de vrijbuiter Benny (Austin Butler) voor het eerst ontmoette. Vijf weken later waren ze getrouwd.

Niets komt tussen de man en zijn motor. Dit motto leeft Vandal Benny tot op de letter na en brengt hem thuis en in de relatie met Johnny vaak in de problemen. Boetes, bargevechten en aanvaringen met de politie zijn de gewoonste zaak voor hem. Alsof ze beiden vechten voor Benny’s aandacht, helpen Kathy en Johnny hem telkens uit de nesten. Langzaam ontstaan er echter loyaliteitsscheurtjes binnen de hechte groep. Bovendien begint de club uit zijn vestje te groeien en trekt het steeds vaker louche lui aan die de hiërarchische clubregels van de aap op de rots nogal letterlijk nemen. Herhaaldelijk moet Johnny zich daarom met geweld bewijzen als leider. Je voelt aan je water dat deze situatie geen lang leven beschoren is.

Hoewel de driehoeksrelatie tussen Kathy, Benny en Johnny centraal staat en ‘The Bikeriders’ aandrijft, draait het evenzeer over het bijna tribale groepsgevoel bij deze tegencultuurbeweging (die op gegeven moment clubs door heel het land heeft). Deze grote samenhorigheid op de weg is ook een manier om zich af te zetten tegen de burgerlijke middenmoot in Amerika, ook al zie je weinig van laatstgenoemde en eigenlijk ook weinig van de weg. Want wat is nu de vrijheid op die motor? Niettemin dompelt je het wel volledig onder in de groepsdynamiek van de Vandals en wentel je je net als Kathy veilig binnen de motorclub en lijkt de buitenwereld ver verwijderd.

Op haast klassiek Hollywoodtempo tuft ‘The Bikeriders’ voort en heeft het qua drama en stijl raakvlakken met een rise-and-fall film als ‘Goodfellas’ (Martin Scorsese, 1990). Beide verhalen werpen hun schijnwerpers op buitenbeentjes die de belofte van de grote vrijheid in Amerika proberen in te lossen. Bovendien is het daarin een tikje nostalgisch over de schimmigheden (Vandals is overigens een fictieve club). Maar waar Kathy vooral een toeschouwer is, hoogstens een recht-wat-krom-is-prater, zitten de handen van Henry Hill, de hoofdpersoon in ‘Goodfellas’, onder het bloed. Vanwege Kathy’s perspectief is er dan ook beduidend meer afstand tussen goed en slecht gedrag, tussen toeschouwer en deelnemer.

Regisseur Jeff Nichols voegt wederom een solide film toe aan zijn oeuvre met onder meer ‘Take Shelter’ (2011) en ‘Mud’ (2012). De beelden, de aankleding en de casting heeft hij met zijn team tot in de puntjes verzorgd. Bovendien geeft iedere acteur extra kleur en diepte aan de grote motorcolonne. Let ook op de bijrol van Toby Wallace (onder andere van ‘Babyteeth’, Shannon Murphy, 2019), als ‘The Kid’. Tussen al die bekende namen speelt hij gedurfd met het mes tussen de tanden. Maar het zijn uiteindelijk vooral ‘Mad Max’ Hardy, als vertwijfelde patriarch, en Jodie Comer, als ontwikkelend geweten, die de motorbende op koers houden.

Toch mist de film dat extra vermogen om een topper te zijn. Het wordt bijvoorbeeld nooit zo onvoorspelbaar en ontembaar als sommige van Hardy’s eerdere rollen, denk ‘Bronson’ (Nicolas Winding Refn, 2008), of die van Marlon Brando. Nooit zo barok als in het donkerte van het hart. In ieder geval krijg je een prachtrit achterop de motor zonder je al te veel zorgen te hoeven maken over waar het heen gaat en hoe hard.

Roy van Landschoot

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 4 juli 2024
VOD-release: 4 september 2024
DVD-, blu-ray- en 4K UHD-release: 17 september 2024