The Bird with the Crystal Plumage – L’uccello dalle piume di cristallo (1970)
Regie: Dario Argento | 92 minuten | horror, thriller | Acteurs: Tony Musante, Suzy Kendall, Enrico Maria Salerno, Eva Renzi, Umberto Raho, Renato Romano, Giuseppe Castellano, Mario Adorf, Pino Patti, Gildo Di Marco
Dario Argento gooide in 1970 hoge ogen in Italië met zijn filmdebuut, ‘The Bird with the Crystal Plumage’ (‘L’uccello dalle piume di cristallo’). Niet alleen de regie lag in zijn handen maar ook het scenario. Hiervoor heeft hij zich laten inspireren door Fredric Browns boek “The Screaming Mimi”.
Bij het zien van de film is het opvallend dat het pas zijn debuut is. Argento toonde toen al aan een vakkundig cineast te zijn die precies weet hoe hij een goed en spannend verhaal moet vertellen. Zijn filmstijl in ‘The Bird with the Crystal Plumage’ is toonaangevend voor zijn latere werk.
Het verhaal gaat over Sam Dalmas, een jonge schrijver die in Rome woont. ’s Avonds laat loopt hij langs een kunstgalerie en ziet binnen een worsteling tussen een vrouw en een in het zwart gekleed figuur. Wanneer de vrouw neergestoken wordt, vlucht de dader en probeert Sam haar te helpen. Hij kan niet bij haar komen omdat er een glazen wand tussen hem de gewonde vrouw is. Hulpeloos kijkt hij toe hoe de vrouw over de grond kruipt en om hulp roept. Sam weet de politie te waarschuwen. De vrouw overleeft de aanval en Sam is in eerste instantie zelf verdachte. Al snel gelooft de politie in zijn onschuld en laat hem vrij. Wanneer Sam van de politie verneemt dat het om een seriemoordenaar gaat, wordt zijn interesse in de zaak alleen maar groter. Zijn nieuwsgierigheid verandert in een obsessie. Hij gaat zelf op onderzoek uit, zonder te weten dat hij niet alleen zichzelf maar ook zijn vrouw in gevaar brengt.
De plot is niet de sterkste kant van deze film. De kracht zit hem in de manier waarop Argento zijn verhaal vertelt. De cineast heeft met zijn manier van filmen, en met name met deze film, een impuls gegeven aan de ‘giallo’. Dit is een Italiaans filmgenre waarin een seriemoordenaar centraal staat. De manier van filmen, veel close-ups, en voornamelijk nog het muziekgebruik zorgen voor een unieke kijkervaring.
De muziek is gecomponeerd door Ennio Morricone met wie Dario Argento samenwerkte in ‘Once Upon a Time in the West’. In Argento’s debuut horen we een combinatie van menselijke stemgeluiden en atonale muziekstukken, dit zorgt voor een enge en spannende sfeer. Argento weet beeld, geluid en licht perfect samen te brengen. Bij iedere moord zwelt de muziek aan, de spanning stijgt en de in zwart geklede moordenaar komt te voorschijn. Die muziek wordt soms zelfs voorafgegaan aan een korte stilte. Op deze manier is het effect, bijvoorbeeld de slaapkamer scène, nog beter.
Voyeurisme is ook een terugkerend thema in deze film. In het begin van de film zien we Sam Dalmas vastzitten tussen twee glazen wanden in de kunstgalerie. Hij kan alleen maar toekijken hoe de vrouw bebloed op de grond ligt en naar Sam toe kruipt voor hulp.
Ook wanneer Sams vrouw belaagd wordt in haar appartement maakt de dader een kijkgat met zijn mes in de deur. Zo kijkt hij hoe zij staat te schreeuwen van angst. “Ik voel me net een voyeur,” roept een vriend van Sam wanneer die door datzelfde gat van de deur naar binnen kijkt in het appartement.
‘The Bird with the Crystal Plumage’ dateert al van 1970 maar heeft de tand des tijds gelukkig doorstaan. Het is nu nog steeds een spannende en beklemmende horrorfilm die vele filmliefhebbers zal bekoren.
Marvin Heineman