The Burnt Orange Heresy (2019)

Recensie The Burnt Orange Heresy CinemagazineRegie: Giuseppe Capotondi | 99 minuten | actie, drama, thriller | Acteurs: Claes Bang, Elizabeth Debicki, Mick Jagger, Donald Sutherland, Rosalind Halstead, Alessandro Fabrizi

Als criticus kun je een boek, film of kunstwerk maken of breken. Het is maar net hoeveel waarde de toehoorder aan jouw kritische blik of mening hecht. Zeker in de kunstwereld is het de criticus die een grote rol speelt in het bepalen of iets kunst is of niet. Want als een (invloedrijke) criticus beweert dat een doek met willekeurige strepen en spetters kunst is met een grote K, dan is het dat ook. En dan stijgt de waarde van zo’n doek ook plotsklaps naar grote hoogten. Zo werkt het nou eenmaal in dat wereldje; niet de schoonheid van een schilderij bepaalt zijn waarde, maar het geldbedrag wat eraan gekoppeld is. ‘The Burnt Orange Heresy’ (2019) van de Italiaanse regisseur Giuseppe Capotondi (‘La doppia ora’, 2009) speelt zich af in de kunstwereld en toont aan welke corrumperende werking geld en macht heeft op kunstenaars, verzamelaars en critici. De film is gebaseerd op de gelijknamige roman uit 1971 van de schrijver Charles Willeford, maar Capotondi en scenarioschrijver Scott Smith (‘A Simple Plan’, 1998) verplaatsten de gebeurtenissen van het bruisende Miami naar hét land van de klassieke kunst: Italië.

De Deense acteur Claes Bang – die zich in ‘The Square’ (2017) al eens eerder liet onderdompelen in de kunstwereld en zich er blijkbaar in thuis voelt – speelt kunstcriticus James Figueras, die zich hoofdzakelijk ophoudt in Milaan en zijn kennis, mening en invloed voornamelijk laat gelden tijdens lezingen. Na afloop van een van die lezingen, blijft de Amerikaanse kunstliefhebster Berenice Hollis (Elizabeth Debicki) nog even hangen. De twee voelen zich tot elkaar aangetrokken en nadat zij de nacht met hem heeft doorgebracht vraagt James zijn nieuwe vlam om met hem mee te gaan naar het landhuis van de steenrijke kunstverzamelaar Joseph Cassidy, een rol van rocklegende Mick Jagger. Cassidy doet Figueras een aanlokkelijk voorstel: hij mag de gerenommeerde, enigmatische kunstschilder Jerome Debney (Donald Sutherland) interviewen. Debney leeft al jaren een teruggetrokken bestaan op het landgoed van Cassidy en laat zich zelden tot nooit in de openbaarheid zien. Een buitenkansje voor de ambitieuze Figueras, die met uniek interview met een van zijn grote kunsthelden zijn enigszins afgetakelde reputatie weer kan oppoetsen. Maar Cassidy verlangt voor die buitenkans wel iets terug…

‘The Burnt Orange Heresy’ draait om list en bedrog, om aanbiedingen die niet geweigerd kunnen worden, om een duivels voorstel waar James Figueras als een klassieke Faustfiguur intrapt. Figueras is een interessant figuur, een arrogante en ijdele man die zich eenvoudig laat chanteren. Elk personage heeft zo zijn geheimen en uiteraard komen die een voor een op tafel. Er zijn volop kenmerken die we herkennen uit het werk van bijvoorbeeld Alfred Hitchcock, zoals de beeldschone maar kille femme fatale (de mysterieuze en koele Elizabeth Debicki had Hitchcocks goedkeuring ongetwijfeld gekregen, al had hij haar wellicht aan de lange kant gevonden) en de ‘antiheld’ die niets meer te verliezen heeft. Capotondi heeft heel goed naar de oude meester gekeken, maar er ontbreekt een cruciaal aspect: de suspense. De film neemt te veel tijd om op gang te komen en bestaat voor een groot deel uit dialoog die messcherp had moeten zijn maar dat jammer genoeg niet is. Daardoor blijft ‘The Burnt Orange Heresy’ hangen in pretentieus navelstaren. De setting is prachtig, het mooie landhuis van Cassidy ademt iets aristocratisch en stijlvols uit en de acteurs zetten hun beste beentje voor. De rol van Donald Sutherland is helaas maar klein, daar hadden we veel meer van willen zien. Daar hadden Capotondi en Smith meer uit moeten halen. Aan zijn ondeugend twinkelende ogen te zien geniet Jagger zichtbaar van zijn bijrolletje.

‘The Burnt Orange Heresy’ heeft zeker zijn charme en dat is voornamelijk toe te schrijven aan de cast. Het idee dat een kunstcriticus in feite een soort vervalser is, die zich een werk kan toe-eigenen, door er waarde en betekenis aan te geven is natuurlijk fascinerend, maar Capotondi doet er vervolgens te weinig mee en blijft te veel hangen in pseudo-intellectuele en clichématige overpeinzingen. Gevolg is dat de film onevenwichtig is (vooral halverwege zakt de boel wat in) en voor een film noir te weinig spanning kent. Tegen het einde wordt dat gelukkig een klein beetje rechtgetrokken, maar de lichte teleurstelling rond ‘The Burnt Orange Heresy’ wordt daarmee jammer genoeg niet weggenomen.

Patricia Smagge

Waardering: 3

VOD-release: 7 januari 2021