The Circle (2017)

Regie: James Ponsoldt | 110 minuten | drama, science fiction, thriller | Acteurs: Emma Watson, Tom Hanks, Glenne Headly, Bill Paxton, Karen Gillan, Ellar Coltrane, John Boyega, Patton Oswalt, Nate Corddry, Mamoudou Athie, Julian von Nagel, Amie McCarthy Winn, Eve Gordon, Smith Cho, Amir Talai, Poorna Jagannathan, Judy Reyes, Elvy Yost, Ellen Wong

De angst dat moderne technologie de macht overneemt bestaat al zo lang, dat een schrijver wel van hele goeden huize moet komen om met dat onderwerp nog verrassend uit de hoek te komen. Gelukkig is Dave Eggers zo iemand. Zijn ‘The Circle’ (2013), over een machtig internetbedrijf waar een jonge, enigszins naïeve vrouw gaat werken en die na enige startproblemen het bedrijf met sprongen vooruit helpt, was een grote hit. Zowel publiek als pers liep weg met de roman en een verfilming liet dan ook niet lang op zich wachten. James Ponsoldt, regisseur van onder andere ‘Smashed’ en ‘The End of the Tour’, is aangetrokken voor de regie en nog immer rijzende ster Emma Watson vervult de hoofdrol.

Mae Holland (Emma Watson) is de koning te rijk als ze door haar vriendin Annie (een verrukkelijke Karen Gillan) aan een ingang komt voor een baan bij The Circle. Haar sollicitatiegesprek verloopt moeizaam, maar door één opmerking (“Wat is je grootste angst?” “Onvervulde potentie”) wordt ze aangenomen, omdat die denkwijze sterk aansluit bij The Circle. Mae begint haar dagen bij het prestigieuze bedrijf onderaan, op de afdeling klantenservice, en aanvankelijk duizelt het haar. De bedoeling is dat je als medewerker altijd probeert 100 % klanttevredenheid te scoren, maar ook de sociale interacties met collega’s worden gerankt, omdat het gemeenschapsgevoel hoog in het vaandel van The Circle staat. Ondanks haar zorgen over haar aan MS lijdende vader (laatste rol van de plotseling in 2017 overleden Bill Paxton – en wat is ie goed hier!), slaagt Mae erin om binnen enkele weken haar stempel te zetten op haar werk en aanwezigheid.

Dan introduceert één van de leiders van het bedrijf, Eamon Bailey (Tom Hanks), de nieuwste uitvinding van het bedrijf tijdens Dream Friday, een wekelijkse bijeenkomst voor medewerkers. Een camera, in de vorm van een knikker, kan overal geplaatst worden en zendt dan realtime uit, in haarscherp HD. Nog een plusje: het inventieve apparaatje, SeeChange gedoopt, kost geen drol. De voordelen zijn onuitputtelijk, denk bijvoorbeeld aan mensenrechten en veiligheid. Natuurlijk heeft het ook nadelen, maar privacy is een vies woord binnen The Circle. Wanneer Mae ontdekt dat ze zich beter zou gedragen als ze continue bekeken zou worden, grijpt het bedrijf dat aan om haar 24 uur lang ‘transparant’ te laten gaan. En dat heeft – natuurlijk – verstrekkende gevolgen.

De film ‘The Circle’ wijkt op belangrijke punten af van het boek. Als je nog van plan bent dat te lezen, is het zeker aan te raden om dat te doen vóór je de film gaat zien, want in de Hollywoodvariant zit al vrij vroeg een spoiler voor het boek. Bovenal voelt de film te gehaast. Er wordt regelmatig té snel over bepaalde plot- en karakterontwikkelingen heen gestapt om de vaart maar in het verhaal te houden. ‘The Circle’ duurt nog geen twee uur en dat voelt hier te kort. Het scenario is af en toe wat te voorspelbaar en soms worden gekke sprongen gemaakt om een punt duidelijk te maken. En echt spannend wil het maar niet worden.

‘The Circle’ ziet er wel gelikt uit. De wijze waarop Ponsoldt hier de social media-interacties met Mae heeft weergegeven is effectief (en lijkt slechts een stap verwijderd van de realiteit) en brengen de niet zeldzame nutteloosheid van online en realtime interactie nog eens voor het voetlicht. De sets zijn ook fraai, van de likkebaardende opnamen van de werkvloer (je zou er zo willen werken) tot aan het natuurschoon waarin Mae zich al kayakkend verliest. Ook voor de cast niets dan lof. Tom Hanks was nog nooit zo charismatisch, Emma Watson is erg overtuigend – haar Amerikaanse accent incluis, en zet moeiteloos een personage neer om wie je gaat geven – zelfs als ze beslissingen maakt die je niet begrijpt. Van Patton Oswalt (als tweede Circle-hoofdman Tom Stenton) en John Boyega hadden we graag meer gezien.

De boodschap in ‘The Circle’ is echter wel duidelijk en levert stof tot nadenken en voor boeiende gesprekken op. De film wil het liefst een ultieme waarschuwing zijn voor het gebruik van de technologieën waar we nu al zo afhankelijk van lijken te zijn. Dat lukt maar voor een deel, omdat niet alles even grondig is uitgewerkt. Zie ‘The Circle’ als een bijdrage aan de discussie en niet als keerpunt. De film is niet op alle punten geslaagd, maar als de conclusie luidt dat je eigenlijk wilde dat ie langer duurde, mag je toch van een voldoende spreken.

Monica Meijer

Waardering: 3

Bioscooprelease: 11 mei 2017
DVD- en blu-ray-release: 14 november 2017