The Clearing (2004)

Regie: Pieter Jan Brugge | 91 minuten | drama, misdaad | Acteurs: Robert Redford, Willem Dafoe, Helen Mirren, Allesandro Nivola, Matt Craven, Melissa Sagemiller, Wendy Crewson, Larry Pine, Diana Scarwid, Elizabeth Ruscio, Gwen McGee, Sarah Koskoff, Graciela Marin, Mike Pniewski, Geoff McKnight

‘The Clearing’ kunnen we omschrijven als “Gerrit Jan Hein – The Movie”. Regisseur Pieter Jan Brugge heeft het verhaal van de kruidenier die in de jaren 80 ontvoerd en op laffe wijze vermoord werd, verplaatst van de Veluwe naar het hedendaagse Amerika. ´The Clearing´ is het regiedebuut van Brugge. Eerder was deze Nederlander, afgestudeerd aan de Amsterdamse filmacademie, succesvol als producer van de gevierde Michael Mann-film ‘The Insider’. Nu mocht hij voor de eerste maal plaatsnemen op de regisseursstoel. Het resultaat stelt echter teleur.

De film legt veel nadruk op het emotionele drama dat de ontvoering voor de familie betekent. Door het gebrek aan subtiliteit en originaliteit waar dit mee gedaan wordt werkt dit echter niet. De film heeft dan ook veel weg van de kneuterige ‘gebaseerd op een waargebeurd verhaal’-TV-films die doordeweeks op de commerciële zenders te zien zijn.

Brugge koos voor een aanpak waarin we twee verhalen door elkaar te zien krijgen, namelijk het verhaal over de verdrietige familie en de daadwerkelijke ontvoering. Alleen terwijl de vertelde tijd van het ene verhaal weken, misschien wel maanden beslaat, bedraagt de vertelde tijd van het andere verhaal slechts één dag. Brugge is hier onduidelijk in, en wekt soms zelfs de indruk dit opzettelijk te doen om de kijker te doen veronderstellen dat de verhalen zich tegelijk afspelen. Iedereen die een beetje nadenkt heeft al meteen door dat dit niet zo kan zijn. Als resultaat van deze aanpak is de chronologie van de film een zooitje. Voor het theater zijn eeuwen geleden al de vuistregels “Eenheid van plaats, tijd en ruimte” bedacht, die ook voor film vrijwel altijd opgaan. Hoe nodig deze blijkbaar zijn merken we pas nu deze eens niet worden nageleefd.

De ‘ontknoping’ van de film wordt bovendien afgeraffeld, wat nog eens extra onbevredigend is aangezien we in de voorafgaande anderhalf uur wél veel langdradige stukken over het uiteengereten gezin Hayes hebben moeten uitzitten met een treurende Helen Mirren die toch al niet echt overtuigt. Bovendien zitten in deze scènes ook nog eens aardig wat opvallende montagefouten.

Toch wordt in het verhaal van de ontvoering wel erg sterk geacteerd: De rol van ontvoerder Arnold Mack wordt gespeeld door Willem Dafoe. Deze acteur heeft al veel engerds gespeeld in zijn loopbaan en ook hier speelt ‘Da Foe’ weer de vijand, what’s in a name. Mack wordt gebracht als een jaloerse loser die door gebrek aan ruggengraat en talent nooit ergens is gekomen. Na zijn ontslag ziet hij het kidnappen van een rijke zakenman als laatste uitweg. Dafoe speelt het personage met verve, want hij slaagt erin de kijker echt walging voor zijn karakter te doen voelen. Robert Redford is erg sterk in zijn rol als ontvoerde charismatische zakenman die zich groot probeert te houden. Zelfs als slachtoffer behoudt hij zijn waardigheid en natuurlijk overwicht tegenover zijn schlemielige ontvoerder. Voor Robert Redford is het extra jammer dat ‘The Clearing’ verder teleurstelt want hij speelt toevallig één van zijn sterkste rollen sinds God mag weten wanneer.

Ook al is Pieter Jan Brugge absoluut een Nederlander die het gemaakt heeft in Hollywood en mogen we om die reden best trots op hem zijn, ‘The Clearing’ biedt weinig reden tot juichen.

Jules Diepstraten

Waardering: 2

Bioscooprelease: 21 oktober 2004