The Creator (2023)
Regie: Gareth Edwards | 133 minuten | actie, avontuur, science fiction | Acteurs: John David Washington, Madeleine Yuna Voyles, Gemma Chan, Allison Janney, Ken Watanabe, Sturgill Simpson, Amar Chadha-Patel, Marc Menchaca, Robbie Tann, Ralph Ineson, Michael Esper, Veronica Ngo, Ian Verdun, Daniel Ray Rodriguez, Rad Pereira, Syd Skidmore, Karen Aldridge, Teerawat Mulvilai, Leanna Chea, Sahatchai ‘Stop’ Chumrum, Apiwantana Duenkhao
Kunstmatige intelligentie is een heet hangijzer nu verscheidene wetenschappers uitvindingen hebben gedaan die voldoen aan de technische definitie. Maar wat is het gevolg voor de mens? Niemand weet het vooralsnog precies en zo behoort deze grote vraag vooral tot het domein van theoretische speculatie en natuurlijk science fiction, nog altijd één van de mooiste (en productiefste) speeltuinen voor filmmakers in Hollywood. Met ‘The Creator’ voegt Gareth Edwards, regisseur van onder meer ‘Star Wars: Rogue One’, weer een kolossale attractie toe.
Er is in de toekomst een hevige strijd losgebarsten tussen het Westen en A.I. robots, die zich voornamelijk schuilhouden in Nieuw-Azië, omdat volgens de Verenigde Staten een robot jaren geleden een atoombom heeft laten afgaan in Los Angeles. Onder de slachtoffers van deze aanslag zaten ook familieleden van Joshua (John David Washington), inmiddels een geharde Amerikaanse soldaat die de originele maker van A.I. probeert op te sporen en uit te schakelen. Geniepig probeert hij dit te bereiken via de dochter van de A.I.-maker, Maya (Gemma Chan), op wie hij onverhoopt verliefd wordt. Dan gaat er iets gruwelijks mis tijdens de undercoveroperatie en verliest Joshua zowel zijn geliefde Maya als hun ongeboren kind. De voormalige soldaat raakt aan lager wal. Maar als het Amerikaanse leger een nieuw en ongekend A.I.-wapen ontdekt in Nieuw-Azië, heeft het leger hem weer nodig vanwege zijn verleden met Maya.
In het universum van regisseur Edwards is kunstmatige intelligentie een voldongen feit. Bovendien is het in sommige delen van de wereld verboden en wordt het in andere delen opgejaagd vanwege het tragische incident in LA. Echter in enkele landen leven A.I.-robots nog vredig samen met mensen en zijn ze integraal aan de samenleving. Daarnaast zijn hybride vormen tussen mens en machine, zoals robotprotheses, zelfs in A.I. werende landen, heel gewoon in het straatbeeld. In deze wereld kunnen mens en A.I. dus zomaar versmelten.
Zonder enige schaamte speelt regisseur Edwards leentjebuur bij allerlei science fiction-klassiekers uit de filmwereld, waarin bovendien de Westerse en Oosterse cultuur zij aan zij gaan en vaak niet te onderscheiden zijn. In zowel sfeer als ideeën zie je dan ook overduidelijk invloeden uit films als ‘Blade Runner’ (Ridley Scott, 1982), ‘Akira’ (Katsuhiro Ôtomo, 1988) en ‘Ghost in the Shell’ (Mamoru Oshii, 1995) terug in ‘The Creator’. Het verhaal schreeuwt werkelijk: heeft een robot een ziel?
Is het eindresultaat echter meer dan zijn overbekende invloeden? Het is kantje boord want de film lijkt soms erg veel op zijn voorbeelden. Aardser dan ‘Avatar’ (James Cameron, 2009), maar weer niet zo maf als ‘Chappie’ (Neill Blomkamp, 2015) of geslepen en zelfbewust als ‘Robocop’ (Paul Verhoeven, 1987). Eigenlijk is Edwards film, in de geest van Steven Spielberg, een tegenhanger van ‘The Terminator’ (James Cameron, 1984). Het kiest namelijk voor een humanistische blik op kunstmatige intelligentie, transhumaniteit en het idee van familie daarin. Met haast religieuze gedrevenheid probeert de film het onmenselijke te vermenselijken. Op dit punt is het voor een blockbuster best gedurfd nu A.I. veelal wordt gewantrouwd en gezien als het tegenovergestelde van menselijk.
Roy van Landschoot
Waardering: 3
Bioscooprelease: 28 september 2023