The Day God Walked Away – Le jour où Dieu est parti en voyage (2009)

Regie: Philippe Van Leeuw | 94 minuten | drama | Acteurs: Lætitia Reva, Pierrick Le Pochat, Ismael Dusengimana, Afazali Dewaele, Emmanuel Kayitaba, Ruth Nirere, Juliette Nsengiyumya, Lola Tuyaerts, Pacifique Niyotwizera, Mariam Mupenzi, Aphrodice Tuyizere

Wat is de taak van film als het gaat om het inzichtelijk maken van genocide? Hollywood-drama’s als ‘Schindler’s List’ en ‘Hotel Rwanda’ laten de gruwelijkheden buiten beschouwing en richten zich liever op de gewetensvolle held waarmee de kijker, die de gebeurtenissen wordt geacht te kennen, zich kan identificeren; daarmee bereik je een groot publiek. Anders wordt het, wanneer de filmmaker een film lang inzoomt op één van de slachtoffers. Dat lijkt ondraaglijk, mede omdat zaken als onschuld en goede bedoelingen al gauw platgewalst worden door de feiten.

Lajos Koltai deed het toch in ‘Fateless’, met betrekking tot de Holocaust; door de ogen van de 14-jarige György Köves zien we de afstomping van een kampslachtoffer door honger en uitputting op indrukwekkende wijze gestalte krijgen. De Belg Philippe Van Leeuw kiest voor eenzelfde benadering in ‘The Day God Walked Away’. De jonge Tutsi-vrouw Jacqueline wordt anderhalf uur lang op de huid gezeten in het halfduister van de jungle, met zijn op zichzelf al onheilspellende geluiden. Haast woordeloos voltrekt zich in deze tijdsspanne een geestelijke onttakeling die alleen op langzame wijze goed doordringt.

Wie stelt dat het ‘The Day God Walked Away’ aan dramatische ontwikkelingen ontbreekt, gaat voorbij aan de dramatische kracht van de gekozen methode, die nog wordt versterkt door het buiten beeld laten plaatsvinden van gewelddadige handelingen. En in die passende verpakking gaat nog een ander doosje schuil; daarvoor moeten we iets van het verhaal verklappen: in haar vlucht treft Jacqueline een ernstig gewonde man waarvan niet duidelijk is of het een Hutu of een Tutsi is. Zij verzorgt zijn wonden en geeft hem te eten.

Eenmaal weer op de been moet zij hem echter ook vrezen, dus het sprookje van ‘wie goed doet, goed ontmoet’ gaat in deze niet op; Jacqueline kiest voor zichzelf, zonder het resultaat van haar goedheid af te wachten. Fascinerend is ook de scène waarin de zojuist genoemde man een wild dier slacht en smakelijk opeet, en de bijbehorende geluiden verdacht veel doen denken aan moordpartijen. ‘The Day God Walked Away’ bevat nog enkele van dit soort krachtige momenten, kent een serene en degelijke beeldvoering en wordt bewonderenswaardig gedragen door de Rwandese popster Ruth Nirere (Jacqueline).

Jan-Kees Verschuure