The Day Will Come – Der kommer en dag (2016)

Regie: Jesper W. Nielsen | 120 minuten | drama | Acteurs: Lars Mikkelsen, Sofie Gråbøl, Harald Kaiser Hermann, Albert Rudbeck Lindhardt, Laurids Skovgaard Andersen, Lars Ranthe, Søren Sætter-Lassen, David Dencik, Sonja Richter, Solbjørg Højfeldt, Claus Maack Bahnsen, Martin Hempel Barkholt, Oskar Kirk Damsgaard, Jakob B. Engmann, Frede Frimand

Weeshuizen en internaten moeten wel haast de hel op aarde zijn. Tenminste, als je referentiekader niet verder reikt dan de filmwereld kun je niet anders dan die conclusie trekken. Met als verrassende en aangename uitzondering ‘Ma vie de Courgette’ (2016), waarin de narigheid juist buiten de muren van het internaat plaatsvinden, zijn alle weeshuizen de territoria van sadistische machtswellustelingen die weerloze en kwetsbare kinderen met harde hand hun wil opleggen. De nieuwste loot aan de boom is ‘The Day Will Come’ (2016), een Deens drama dat geregisseerd werd door Jesper W. Nielsen (‘Borgen’). Het verhaal is gebaseerd op de getuigenissen van mishandeling en misbruik in liefst negentien Deense jeugdinstellingen in de jaren zestig, waaronder het Godhavn Instituut, dat symbool stond voor het Gudbjerg-weeshuis waar de film zich afspeelt. De jongens die hier terechtkomen, worden aan alle vormen van mishandeling onderworpen: er zijn leraren met losse handjes, een nachtwaker met pedofiele neigingen, de jongens worden regelmatig tegen elkaar opgezet en de directeur (Lars Mikkelsen) regeert met ijzeren hand en deinst er niet voor terug zelf klappen uit de delen. Niet de ideale plek voor een onbezorgde jeugd, zullen we maar zeggen. Elke vorm van levenslust, zelfvertrouwen en geloof in de mensheid en zichzelf wordt hardhandig uit deze tere zieltjes gebeukt.

Arme Erik (Albert Rudbeck Lindhardt) en Elmer (Harald Kaiser Hermann). Omdat hun moeder (Sonja Richter) ernstig ziek is en niet meer voor hen kan zorgen – hun vader heeft zich enkele jaren eerder verhangen – worden de broertjes naar het Gudbjerg Instituut op het Deense platteland gestuurd. De dagen dat ze kwajongensstreken konden uithalen zijn definitief voorbij. Wie ook maar met een kleine teen uit de pas loopt, wordt direct met harde hand gecorrigeerd. Erik, de oudste van de twee broertjes, is niet op zijn mondje gevallen en heeft moeite zich aan te passen aan het regime van directeur Heck. Zijn broertje Elmer, een jongen met een rijke fantasie maar gehinderd door een klompvoetje, heeft het zwaar te verduren vanwege zijn handicap. Zijn droom om astronaut te worden wordt met hoongelach en een pak slaag ontvangen: hoe durft hij zo veel onzin uit te kramen?! De enige leerkracht die haar handen thuis houdt is nieuwkomer Lillian Hammersköj (Sofie Gråbøl uit ‘The Killing’), die met lede ogen toeziet hoe de jongens mishandeld worden, maar niet in actie durft te komen. Wat Elmer en Erik op de been houdt, is de wetenschap dat ze naar huis mogen zodra hun moeder beter is. Maar die dag laat wel erg lang op zich wachten… Tot op een dag dat gevreesde telefoontje komt: moeder is overleden en hun flierefluitende oom (Paw Henriksen) is niet in staat om voor de jongens te zorgen. Door de opgelopen frustraties loopt de boel in het weeshuis ernstig uit de hand. Erik en Elmer vrezen dat ze tot in lengte van dagen veroordeeld zijn tot het schrikbewind van Heck en consorten.

Films als deze volgen vaak dezelfde lijn: de situatie in het weeshuis wordt steeds erger, tot er geen enkel zicht meer is op een rooskleurig einde. Elk sprankje hoop op een beter leven wordt hardhandig de kop ingedrukt, tot er uiteindelijk (meestal) toch een reddingsboei komt, in elk geval voor een aantal van de slachtoffertjes. Ook ‘The Day Will Come’ – oorspronkelijke titel ‘Der kommer en dag’ – volgt die klassieke lijn. Waar de film zich het meest opvallend in onderscheidt is dat de ontwikkelingen rond de jongens gespiegeld worden aan de ‘Space Race’, de reis van de Apollo 11 naar de maan, die eind jaren zestig in volle gang was. Dromer Elmer wordt aanvankelijk voor gek verklaard als hij zegt dat binnen niet al te lange tijd reizen naar de maan mogelijk zijn; zijn fascinatie voor ruimtevaart neemt naar het einde toe een paar rare sprongen, wanneer de jongen in een zelf geknutseld astronautenpak in een toren klimt om – bij wijze van ultieme wanhoopspoging om zijn benarde situatie te ontvluchten – naar de maan te reiken. Daar vliegen Nielsen en scenarioschrijver Søren Sveistrup uit de bocht, maar verder is ‘The Day Will Come’ een tot in de puntjes verzorgd drama met sterke acteerprestaties van met name Lars Mikkelsen (die een op papier karikaturaal personage, met slechts enkele blikken, spoortjes van menselijkheid weet mee te geven) en de piepjonge Harald Kaiser Hermann, die in één oogopslag zowel de bittere misère als de kinderlijke onschuld en fantasie weet te vangen.

‘The Day Will Come’ is confronterend en beklemmend en het is des te schrijnender dat het verhaal gebaseerd is op ware gebeurtenissen. Hoewel de film een vertrouwde route volgt, biedt de parallel die wordt getrokken met de ontwikkelingen in de ruimtevaart mogelijkheid om zich te onderscheiden van andere films in dit genre. De oerdegelijke productie en het knappe acteerwerk kunnen niet verhullen dat aan het einde wat planken worden misgeslagen. Desalniettemin een fraai staaltje vakwerk uit Denemarken.

Patricia Smagge

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 16 maart 2017
DVD-release: 5 september 2017