The Death of Mr. Lazarescu – Moartea domnului Lãzãrescu (2005)

Regie: Cristi Puiu | 153 minuten | komedie, drama | Acteurs: Doru Ana, Monica Barladeanu, Alina Berzunteanu, Dorian Boguta, Mimi Branescu, Mihai Bratila, Dragos Bucur, Robert Bumbes, Dan Chiriac, Mirela Cioaba, Laura Cret, Dana Dogaru, Bogdan Dumitrache, Alexandru Fifea, Alexandru Fifea

Mr. Lazarescu (Ion Fiscuteanu), een bejaarde alcoholist met gezondheidsproblemen, probeert vanuit zijn rommelige appartement een ambulance te bellen. “Ik heb nu ongeveer vier dagen hoofdpijn en moet overgeven,” zegt hij tegen de centralist van de meldkamer. Na een eeuwigheid te hebben gewacht begint hij bij zijn buren Sandu en Mihaela om wat pijnstillers te bedelen. Deze denken aanvankelijk dat Mr. Lazarescu zoals gewoonlijk ladderzat is, maar na hem een tijdje geobserveerd te hebben, beginnen ze zich toch zorgen te maken.

Na een paar telefoontjes komt er ten langen leste een ambulance opdagen. Ambulancier Mioara Avram (Luminita Gheorghiu) is duidelijk: Mr. Lazarescu moet zo snel mogelijk naar een ziekenhuis. Mioara vergezelt de oude man daaropvolgend naar diverse ziekenhuizen, maar overal waar ze komen wordt Mr. Lazarescu genadeloos afgewezen. Naarmate de avond vordert en Mr. Lazarescu’s toestand verslechtert, raakt het duo alsmaar verder verstrikt in een web van bureaucratische procedures en tergende hypocrisie.

Regisseur Cristi Puiu won de Un Certain Regard-prijs in Cannes voor ‘The Death of Mr. Lazarescu’, een antwoord op het beklagenswaardige gezondheidssysteem van zijn thuisland Roemenië. Puiu laat op een simpele, maar krachtige wijze de dubieuze kant van Roemeense ziekenhuizen en eerstehulpafdelingen zien. De tragiek van zijn film schuilt in de onbekommerde houding van de diverse artsen en medische ondergeschikten die hun grofheid op Mr. Lazarescu botvieren. Het is niet dat zij met de tijd ongevoelig zijn geworden ten opzichte van hun beroep, maar juist dat zij mensen als Mr. Lazarescu als inferieur beschouwen. Het zorgt ervoor dat je als kijker net als de personages voortdurend schommelt tussen machteloosheid en frustratie.

Als de titulaire ‘Mr. Lazarescu’ zet Ion Fiscuteanu (een befaamd Roemeens theateracteur) een gedenkwaardig karakter neer. Hij is chagrijnig, gedeprimeerd, geestig, nuchter, gefrustreerd, zorgzaam, cynisch en kwetsbaar en dat alles op een zeer geloofwaardige manier. Zijn achtergrond wordt gedurende de film beetje bij beetje vrijgegeven. Mr. Lazarescu is een weduwnaar. Hij heeft één dochter, maar deze is jaren terug naar Canada geëmigreerd. Sindsdien woont de oude dronkaard in een volgepropt appartement met zijn drie katten, die hij onbezwaard in het gedeelde complex laat rondzwerven. Dat leidt regelmatig tot overlast bij buren. Mr. Lazarescu trekt zich hier echter weinig van aan. De katten brengen troost en vreugde in zijn desolate bestaan.

Naarmate de avond vordert, groeit het besef dat Mr. Lazarescu naar alle waarschijnlijkheid niet met zijn katten zal worden herenigd. Terwijl hij steeds verder wegzakt in een staat van bewusteloosheid, is er slechts één persoon op wie hij kan vertrouwen: Mioara. De doorgewinterde ambulancier zet alles op alles om Mr. Lazarescu fatsoenlijk door de Orwelliaanse ziekenhuiswereld te loodsen. Luminita Gheorghiu speelt Mioara oprecht en zuiver. Het is al snel duidelijk dat Mioara al enige tijd meeloopt in de wereld van medische spoedgevallen. Ze is gewiekst en niet op haar mondje gevallen. Bovendien is haar uiterlijk voor het grootste gedeelte volkomen onbewogen. Ze heeft van alles meegemaakt tijdens haar loopbaan en ze draagt deze voorvallen voortdurend met zich mee.

‘The Death of Mr. Lazarescu’ is een aangrijpende filmervaring. Er zijn momenten dat de film aanvoelt als een documentaire, mede door de nuchtere en statische filmstijl. Ook zijn er zwart-komische momenten, voorzien van geestige dialogen en excentrieke personages. Maar op de eerste plaats is ‘The Death of Mr. Lazarescu’ een vlijmscherpe aanklacht tegen de gezondheidszorg in Roemenië. In dat opzicht is de vertelling nooit theatraal of incorrect. De film is juist het tegenovergestelde; steevast oprecht en treffend, net zoals het hoofdkarakter. Mr. Lazarescu is geen held, noch een martelaar. Wat is hij wél? Simpel: een mens. Dat hoort ruim voldoende te zijn.

Len Karstens

Waardering: 4.5

Bioscooprelease: 15 februari 2007