The Devil Bat (1940)

Regie: Jean Yarbrough | 68 minuten | horror, science fiction | Acteurs: Bela Lugosi, Suzanne Kaaren, Dave OBrien, Guy Usher, Yolande Donlan, Donald Kerr, Edmund Mortimer, Gene ODonnell, Alan Baldwin, John Ellis, Arthur Q. Bryan, Hal Price, John Davidson, Billy Griffith, Wally Rairden

Direct aan het begin wordt een tekst getoond waarin wordt vermeld dat in het plaatsje Heathville de zo geliefde en gerespecteerde scheikundige Dr. Paul Carruthers zich in zijn laboratorium bezig houdt met ‘… certain private experiments – weird terrifying experiments… ‘. En aangezien Carruthers wraak wil nemen op zijn werkgevers door wie hij zich bedrogen voelt lijken er zich dus veelbelovende duistere tijden aan te dienen.

De manier waarop hij dat doet zal echter wellicht voor wat opgetrokken wenkbrauwen zorgen. Een scheikundige die erin slaagt grote kwaadaardige vleermuizen te fokken die afgaan op een parfum dat hijzelf ook nog eens heeft uitgevonden? En die op die manier zijn werkgevers door de vleermuizen van kant wil laten maken? Het wordt al snel duidelijk dat het verhaal niet veel om het lijf heeft.

Hetzelfde geldt voor de horror die wordt geprobeerd op te roepen. De vleermuizen waar Carruthers in zijn laboratorium mee bezig is zijn maar al te duidelijk nep. Om dan toch de nodige huiver op te roepen zijn er close-ups van een levende vleermuis tussen de diverse laboratoriumbeelden in gemonteerd, maar schrikwekkend komt het niet bepaald over. Ook de weinig geslaagde speciale effecten en goedkope decors zijn niet al te overtuigend. Ook is er her en der het nodige gebrek aan logica te bespeuren, met name wanneer de politie uitblinkt in inactiviteit nadat er doden zijn gevallen en doordat Carruthers wat te makkelijk uitspraken doet die maar al te veelzeggend op zijn eigen misdadige activiteiten duiden. Het doet diverse ontwikkelingen toch wel wat twijfelachtig en ongeloofwaardig overkomen.

Ondanks dat heeft deze film genoeg pluspunten om het de moeite waard te maken. Er is een aardig geslaagd duister sfeertje aanwezig waarin de dreiging die zich over de personages in het verhaal uitstrekt duidelijk voelbaar is. Er wordt goed gebruik gemaakt van licht en donker, het sinistere laboratorium van Carruthers met zijn boosaardige experimenten spreekt tot de verbeelding, evenals de geheime gangen en ruimtes die er zich in zijn huis bevinden. Verder zijn er de nodige nachtelijke opnames waarin de overgroeide kwaadaardige vleermuizen vanuit het niets tot de aanval overgaan, wat narrow escapes, door de vleermuizen gemaakte slachtoffers en bovenal de persoon van de getikte dokter Paul Carruthers die kat en muis spelletjes met zijn beoogde slachtoffers speelt en zich tegenover derden langdurig van de domme weet te houden. Het zijn ontwikkelingen die de horrorfan in elk geval zal weten te waarderen en die ook de nodige spanning in het verhaal weten te brengen.

Voor de portrettering van de gestoorde geleerde Dr. Carruthers is de keuze op horrorster Bela Lugosi gevallen. Het is een goede keuze want zoals in meerdere van de kwalitatief niet altijd even hoogstaande films waar Lugosi in heeft gespeeld, weet hij door zijn spel het niveau en de amusementswaarde van deze productie aanzienlijk op te krikken. Hij weet een combinatie van genialiteit en kwaadaardige gestoordheid uit te stralen, compleet met dubbelzinnige opmerkingen en veelzeggende gezichtsuitdrukkingen die variëren van onverholen woede tot wellustig geglunder bij het in de val laten lopen van zijn toekomstige slachtoffers. Dit draagt ook bij aan de humor in deze film. Het is dan ook voor een groot deel aan Lugosi te danken dat deze productie de aandacht weet vast te houden. Niettemin is er ook het nodige verdienstelijk acteerwerk van de overige betrokkenen. Degelijk werk van Dave O’Brien als journalist Johnny Layton en van Suzanne Kaaren als de door een vleermuis bedreigde Mary Heath. Ook een opvallende rol van Donald Kerr als de journalist ‘One-Shot’ McGuire, hoewel de in zijn optreden aangebrachte humor vooral gedateerd overkomt. In een klassieker kan dat echter, evenals de gedateerde en weinig overtuigende speciale effecten, ook tot de charmes van de film behoren. Aan de minpunten die in deze low-budget film voorkomen, inclusief de voorspelbaarheid van het een en ander, zal door de gemiddelde kijker dan ook niet al te zwaar getild worden.

Het maakt deze ‘The Devil Bat’ niet tot een film die als de beste in zijn soort geldt, maar het maakt het voor diegenen die het allemaal niet te serieus nemen wel degelijk tot een vermakelijk horrorwerkje. ‘The Devil Bat’ zal door de liefhebbers van horrorklassiekers en zeker door de Lugosi-fans zonder meer gewaardeerd worden.

Frans Buitendijk