The Discreet Charm of the Bourgeoisie – Le charme discret de la bourgeoisie (1972)

Regie: Luis Buñuel | 102 minuten | drama, komedie | Acteurs: Fernando Rey, Paul Frankeur, Delphine Seyrig, Bulle Ogier, Stéphane Audran, Jean-Pierre Cassel, Julien Bertheau, Milena Vukotic, Maria Gabriella Maione, Claude Piéplu, Muni, Pierre Maguelon, François Maistre, Michel Piccoli, Ellen Bahl, Christian Baltauss, Olivier Bauchet, Robert Benoît, Anne-Marie Deschodt, Jean-Michel Dhermay, Georges Douking

In 1972 verscheen ‘The Discreet Charm of the Bourgeoisie’ van Luis Buñuel, één van de invloedrijkste regisseurs van de 20ste eeuw. Deze bizarre film, die Buñuel samen schreef met Jean-Claude Carrière, weet zijn kijkers telkens te verrassen door ze op een nieuw dwaalspoor te zetten. Het is een van de pot gerukte premisse, die enkel ontsproten kan zijn uit de geest van iemand die samenwerkte met de Spaanse kunstenaar Salvador Dali aan ‘Un chien andalou’ (1929). Deze Oscar-winnende film (categorie: Beste Buitenlandse Film) werd in 2022 gerestaureerd, en zindert nog steeds na.

De ambassadeur van de fictieve Zuid-Afrikaanse republiek Miranda, Don Rafael (Fernando Rey), wordt samen met meneer en mevrouw Thevenot (Paul Frankeur en Delphine Seyrig) en Florence (Bulle Ogier) uitgenodigd voor een diner bij Alice (Stéphane Audran) en Henri Sénéchal (Jean-Pierre Cassel). Er blijkt echter een misverstand te zijn over de datum, waardoor ze een dag te vroeg arriveren. Het gezelschap wil alsnog het beste van de situatie maken, dus beslissen ze om uit eten te gaan. Tot hun grote consternatie blijkt de eigenaar van het restaurant net overleden te zijn, waardoor een wake plaatsvindt als ze aankomen. De etensplannen zullen dan maar verschoven moeten worden. Dit blijkt makkelijker gezegd dan gedaan….

In plaats van de slogan ‘eat the rich’ – afkomstig van Jean Jacques Rousseau – te gebruiken, dacht Buñuel eerder aan ‘the rich can’t eat’. In deze surrealistische sociale satire, wordt er op cynische wijze gelachen met de absurde en hypocriete houding van de midden tot hogere klassen. Keer op keer lopen de etensplannen van het gezelschap in de soep. Zowel in het echt als ingebeeld, maken de protagonisten op hilarische wijze de wildste avonturen mee: van onderbroken worden door militaire maneuvers tot op een denkbeeldig theaterpodium belanden.

‘The Discreet Charm of the Bourgeoisie’ kan dus eerder worden beschreven als een aaneenschakeling van surrealistische incidenten, dan een film met een klassiek opgebouwd narratief. Een typerende stijl voor de Spaanse-Mexicaanse regisseur, waarbij een op het eerste gezicht normale premisse geleidelijk alsmaar vreemder wordt. Met als eindresultaat een quasi feodaal systeem, waarbij de rijken worden geholpen door de clerici, in dit geval een gezette bisschop met groene vingers, en het leger, met soldaten die rijp zijn voor de psychoanalist.

Prachtig in beeld gebracht door deze gerestaureerde 4k versie, kan er worden genoten van deze unieke koortsdroom van een film. Gevuld met een sterke cast, die tenenkrullende prestaties neerzetten door de afwezigheid van enige vorm van contact met de realiteit. Dat laatste is iets waar Buñuel graag mee speelt, om zijn kijkers aan het lijntje te houden en de geconstrueerde façades van de welgesteldere klassen te doorprikken. Hun honger naar meer wordt zo mooi in beeld gebracht door de afwezigheid van eten.

Nick Majchrowicz

Waardering: 4

Bioscooprelease: 29 maart 1973
Bioscooprelease: 13 februari 2025 (4K restoration)