The Enforcer (1976)
Regie: James Fargo | 93 minuten | actie, drama, thriller, misdaad | Acteurs: Clint Eastwood, Tyne Daly, Harry Guardino, Bradford Dillman, John Mitchum, DeVeren Bookwalter, John Crawford, Samantha Doane, Robert F. Hoy, Jocelyn Jones, M.G. Kelly, Nick Pellegrino, Albert Popwell, Rudy Ramos, Bill Ackridge
Meerdere factoren hebben ertoe bijgedragen dat ‘Dirty Harry’ (1971) een cultfilm is geworden en Dirty Harry zelf een beroemdheid. De invulling die Clint Eastwood geeft aan het karakter alsmede de controverse van het verhaal in combinatie met de tijdsgeest van de film zijn de belangrijkste aspecten. De film kent ook een realistische en minimalistische filmtechniek (Don Siegel), die ondersteund wordt door een bijpassende soundtrack. Overigens was Clint Eastwood slechts vierde keus. Na afwijzingen van Frank Sinatra, Paul Newman en John Wayne kozen de makers uiteindelijk voor hem.
Elke Dirty Harry-film heeft iets unieks gebracht waardoor de films blijven boeien. De filmtechniek, die door Don Siegel is gebruikt in ‘Dirty Harry’ (1971) wordt in de latere delen in grote lijnen gevolgd. De films blijven daardoor ook heel herkenbaar, waardoor je al gauw ziet dat het een typische Dirty Harry-film is. Uiteraard zal niet elk deel even populair zijn. In de eerste twee films hebben we te maken met een detective die het recht in eigen handen neemt en in het verlengde daarvan criminelen in koelen bloede doodschiet. In ‘The Enforcer’ (1976) lijken de slachtoffers die hij maakt eerder uit het oogpunt van zelfverdediging en reddingsoperaties te vallen. De film komt hierdoor minder hard en rauw over. Natuurlijk kent de film de voor Dirty Harry zo bekende scènes, waarbij bruut politieoptreden gewenst is. Dit optreden wordt gebracht op een manier die hem alleen eigen is. Het bezorgen van de vluchtauto aan een drietal gijzelaars in een slijterij, waarbij de voorgevel wordt geramd, is hiervan een goed voorbeeld.
De humor in ‘Dirty Harry’ (1971) en ‘Magnum Force’ (1973) zat vooral in de laconieke en rustige houding van Harry tijdens de geweldadige scènes. Zijn starende blik en bekende terugkerende uitspraken: “I know what you’re thinking. Did he fire six shots or only five? Well, to tell you the truth, in all this excitement I’ve kind of lost track myself. But being’s this is a .44 Magnum, the most powerful handgun in the world and would blow your head clean off, you’ve got to ask yourself one question: ‘Do I feel lucky?’ Well, do you, punk?” (‘Dirty Harry’) en “A man’s got to know his limitations.” (‘Magnum Force’). Zoals gezegd lijkt deze film minder gewelddadig, maar dit komt vooral omdat de balans tussen actie en humor meer in evenwicht is. In ‘The Enforcer’ (1976) wordt de humor overigens op meerdere vlakken gebracht. Niet alleen de terugkerende oneliner “Marvellous”, maar ook de aanwezigheid van Kate Moore als vrouwelijke detective is daar verantwoordelijk voor. De inbreng van deze vrouwelijke partner is buitengewoon goed gekozen. Zij zorgt ervoor dat we kennis kunnen maken met de humane kant van Harry. Het personage van detective Kate Moore wordt gespeeld door Tyne Daly (tv-serie ‘Cagney & Lacey’). Zij weet met haar vertolking van Kate Moore uitstekend tegenwicht te bieden aan het sterke personage van Dirty Harry. Ook belandt Harry in situaties die op zichzelf al humoristisch zijn. De scène met de bejaarde vrouwen die erotische brieven schrijven, is heel lachwekkend.
Aangezien de makers veel aandacht aan de karakterontwikkeling en de balans tussen actie en humor hebben geschonken zijn zij vergeten om het script zelf beter uit te werken. De verhaallijnen lopen soms nogal gekunsteld in elkaar over. Een voorbeeld hiervan is de inbreng van het karakter van ‘Big’ Ed Mustapha. Voor de rest is de film in één woord “Marvellous”.
Lodi Meijer