The First Slam Dunk (2022)

Regie: Takehiko Inoue | 124 minuten | animatie, komedie | Originele stemmencast: Luis Bermudez, Paul Castro Jr., Abby Espiritu, Masaya Fukunishi, Yoshiaki Hasegawa, Katsuhisa Hôki, Tetsu Inada, Ryota Iwasaki, Kelsey Jaffer, Shinichiro Kamio, Mitsuaki Kanuka, Jun Kasama

Sportfilms lijden regelmatig aan een overmaat aan bijpassende clichés. In ‘The First Slam Dunk’ is dat niet anders. De animatie vertelt over een kampioenswedstrijd in de Japanse schoolbasketballcompetitie. Het ene team, vol halve reuzen van een eliteschool, is de ongeslagen koploper. Het andere team, de onvermijdelijke underdog, is niet meer dan een bij elkaar geraapt zootje van een typische volksschool dat ver boven zich zelf uit zal moeten stijgen om een kans te maken op een overwinning.

Het is daar waar we onze hoofdrolspelers tegenkomen. Allen jongeren met een krasje, dat groot succes in de weg lijkt te staan. Hoewel de wedstrijd nog aardig voor ze begint, loopt hun tegenstander al snel over ze heen. Een ogenschijnlijk onoverbrugbare achterstand is het resultaat. Maar dan richten ze zich, onder leiding van de ware held, zich op. Puntje bij puntje komen ze dichterbij. Alle sport- en basketballplatitudes passeren daarbij de revue. De opbouw in spanning, het veelvuldige gebruik van slow motion, de persoonlijke rivaliteiten, de rookie die uitgroeit tot grote held en de wederopstanding. En natuurlijk het summum in de basketballsport: de vrije worp, de bal die in een boog langzaam richting hoepel schiet, even de rand toucheert en uiteindelijk toch door het netje rolt.

Al die gemeenplaatsen klinken behoorlijk bezwaarlijk, toch weet ‘The First Slam Dunk’ meer diepgang te vinden dan gedacht. Dat komt vooral doordat de personages meer zijn dan typetjes, als pionnen in het spel, alleen. Met name stille kracht Ryoto krijgt een emotioneel gelaagde backstory mee die de betrokkenheid bij de wedstrijd en zijn spelers stevig verankert. Dat persoonlijke verhaal komt tot stand door middel van een reeks flashbacks die de wedstrijd doorsnijdt. Daarin leert de toeschouwer over de demonen die Ryoto en zijn familie achtervolgen en komt het besef dat de horden die de jongen genomen heeft daadwerkelijk van grote hoogte waren.

Zo geeft ‘The First Slam Dunk’ langzaamaan zijn geheimen prijs. Dat relatief trage tempo komt mede door de stijl van de film. Hoewel kundig geanimeerd, een typische kruising tussen Japanse tekenfilmstijl en de Europese klare lijn, is beweging schaars. Achtergronden blijven schilderingen waarin personages zich in kunnen voortbewegen. Ook de gezichten van personages geven weinig prijs, doordat ze vaak verstild of geheel in de schaduw blijven. Aanvankelijk komt de film daardoor enigszins ouderwets en doods over.

Totdat de wedstrijd op het punt van beginnen staat. Het ritme, voortgestuwd door de effectieve montage, gaat omhoog. ‘The First Slam Dunk’ neemt veel tijd om de spanning op te bouwen. De spelers krijgen, mede door kleine voice-overs die hun gedachten beschrijven, steeds meer hun gezicht. De krachtmeting wordt zelf het narratief waarin de personages kunnen schitteren. Alhoewel je aanvankelijk zelf de poppetjes, als in een videogame, zou willen besturen (geen gekke gedachte, de film is een productie van de filmafdeling van gamebedrijf Koei), vervliegt die gedachte naarmate de film vordert. Uiteindelijk overwint de liefde voor de sport het van de clichés en sta je als toeschouwer met het team van underdogs mee te juichen.

Wouter Los

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 27 juli 2023